Znamy daty wygaszenia bloków energetycznych Elektrowni Bełchatów oraz termin zakończenia wydobycia węgla brunatnego w regionie bełchatowskim. Ostatni blok energetyczny zostanie zamknięty w 2036 roku. Jednak eksploatacja pobliskich złóż węgla zakończy się dopiero w 2038 roku.
Opublikowany dziś Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego zawiera daty wyłączenia z eksploatacji bloków energetycznych Elektrowni Bełchatów.
Zgodnie z danymi Ministerstwa Aktywów Państwowych (MAP) będą to:
- 2030 r. – 1 blok,
- 2031 r. – 1 blok,
- 2032 r. – 2 bloki,
- 2033 – 2 bloki,
- 2034 r. – 3 bloki,
- 2035 r. – 2 bloki,
- 2036 – 1 blok.
Według ekspertów fundacji Instrat, polskiego think tanku zajmującego się doradztwem w zakresie polityk publicznych, plan wyłączenia Bełchatowa to krok w dobrą stronę. Jednak eksperci sądzą, że „najstarsze bloki zakończą działalność jednak jeszcze w tej dekadzie, a nie po 2030 roku – jak przewiduje bełchatowski TPST”.
„Ekonomia wymusi jednak spadek produkcji energii w tempie szybszym, niż zakłada to spółka” – powiedział Paweł Czyżak, kierownik programu Energia i Klimat w Fundacji Instrat.
Jaki sens wydobycia, gdy nie działa elektrownia?
Równocześnie przedstawiono plan zakończenia eksploatacji złóż węgla brunatnego w Bełchatowie. Według danych MAP zakończenie trwającej obecnie eksploatacji złóż w polach Bełchatów i Szczerców nastąpi odpowiednio w 2026 r. i 2038 roku.
Informacja o kontynuacji wydobycia węgla pomimo tego, że elektrownia będzie wyłączona, jest jednak niezrozumiała. Ponieważ są to złoża węgla brunatnego, nie ma mowy o jego wydobyciu i transportowaniu go do innej, odległej elektrowni. Trudno powiedzieć po co wydobycie miałoby więc trwać dwa lata dłużej niż eksploatacja elektrowni.
Podobna dyskusja toczyła się na temat elektrowni w Turowie, której czasowe zamknięcie zostało nakazane przez TSUE. Teoretycznie kopalnia może działać, jednak nie ma to praktycznego sensu, gdyby rzeczywiście wyłączono pobliską elektrownię.
Plany transformacji regionu potwierdzają też długo formułowane przypuszczenia co do dalszych losów kopalni Złoczew. Jej uruchomienie stanęło pod znakiem zapytania w 2020 roku. Teraz PGE potwierdziła, że eksploatacja węgla z tego złoża byłaby trwale nierentowna. Wobec tego PGE nie planuje wydobycia węgla brunatnego ze złoża Złoczew.
Bez planu nie będzie środków na transformację
Przygotowanie Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego to konieczny warunek uzyskania środków unijnych dla regionu. Z analiz Instratu i Client Earth wynika, że województwo łódzkie mogłoby liczyć na nawet 1⁄5 środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla Polski.
„Według propozycji rządu z początku tego roku będzie to zaledwie 10 proc. alokacji krajowej, ale nadal to największa przeznaczona wprost na odejście od węgla dla tego regionu kwota sięgająca aż 350 mln euro” – informuje Instrat.
“Zależy nam na tym, żeby województwo łódzkie mogło korzystać ze środków unijnych na sprawiedliwą transformację. Zaplanowanie dat wyłączenia bloków energetycznych Elektrowni Bełchatów oraz zakończenia eksploatacji złóż węgla brunatnego Bełchatów i Szczerców, jak również odejście od planu eksploatacji złoża Złoczew, mają fundamentalne znaczenie z punktu widzenia planowania przyszłości Kompleksu Energetycznego Bełchatów, jego pracowników oraz mieszkańców tego regionu” – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.
Sprawiedliwa transformacja
Zaplanowana transformacja regionu zdecyduje także o przyszłości pracowników regionu.
“Kompleks Energetyczny Bełchatów jest dzisiaj największym pracodawcą na obszarze transformacji województwa łódzkiego, dlatego tak ważne jest dla nas odpowiednie zaplanowanie jego przyszłości w taki sposób, aby możliwe było zminimalizowanie negatywnych skutków społeczno-gospodarczych wygaszania jego działalności w sektorze wydobywczo-energetycznym” – powiedział Marszałek Województwa Łódzkiego, Grzegorz Schreiber.
Jak podaje PGE, grupa “jest w pełni świadoma społecznych i ekonomicznych skutków podjętych decyzji oraz konieczności podjęcia systemowego wysiłku w celu zabezpieczenia przyszłości pracowników Kompleksu Energetycznego Bełchatów oraz mieszkańców całego obszaru transformacji województwa łódzkiego”.
Dlatego w ramach Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego zgłosiła szereg projektów transformacji energetycznej regionu. Grupa PGE w pierwszym etapie transformacji regionu bełchatowskiego na inwestycje przeznaczy blisko 5 mld zł.
Michał Hetmański, prezes Fundacji Instrat powiedział, że choć daty wygaszania elektrowni są mogą okazać się niewystarczające, to dobrze, że pojawił się plan transformacji regionu Bełchatowa.
„Nareszcie śladem Wielkopolski Wschodniej i ZEPAKu, region Bełchatowa oraz Grupa PGE podjęły konkretne kroki, aby zaplanować sprawiedliwą transformację w regionie, pozyskać na nią unijne finansowanie i zapewnić przyszłość dla pracowników oraz ich rodzin” – powiedział ekspert.
Spadająca rentowność kopalni
Elektrownia Bełchatów to największa w Polsce i Europie elektrownia na węgiel brunatny. To również największy pojedynczy emitent gazów cieplarnianych w Europie.
Według raportu Climate Analytics – piszemy o nim tu – mogłaby pozostać operacyjna nawet do 2055 roku. Jednak zarówno z powodów ekonomicznych, jak i ze względu na wysokość swoich emisji, powinna zostać wyłączona już w 2027 roku.
Co mieszkańcy Bełchatowa sądzą o zamknięciu ich elektrowni? Ekologia jest dla nich mało ważna