Liczba jednoosobowych działalności gospodarczych w Polsce z roku na rok staje się coraz ważniejszą kwestią w dyskusji o kondycji rynku pracy. Tymczasem statystyka publiczna pokazuje niejasny obraz tego sektora przedsiębiorczości – zwraca uwagę Polski Instytut Ekonomiczny (PIE).
Analizy utrudnia też brak spójnych baz danych oraz opracowań dotyczących różnic w przedstawianych zakresach informacji.
REGON zawyża, KRS i CEIDG są niedokładne
Urzędowy rejestr REGON dwukrotnie zawyża liczbę faktycznie funkcjonujących działalności. Dane z rejestru wskazują, że w czerwcu działało 4,9 mln mikrofirm zatrudniających od 1 do 9 pracowników. Faktyczna liczba jest jednak zdecydowanie niższa z kilku powodów.
Mikrofirmy stanowią około 96 proc. wszystkich podmiotów. Jednak w rzeczywistości może być ich mniej – w rejestrze pojawia się kilka wpisów działalności w momencie formowania spółki cywilnej. Czasem osoby prowadzące działalność mogą zdecydować się na rozbicie aktywności na kilka podmiotów z powodów zarządczych bądź podatkowych.
W rejestrze pojawiają się też martwe podmioty, które faktycznie nie prowadzą działalności. Dobrym przykładem jest tu wpływ nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z 2014 r. W lipcu 2018 r. 106 tys. podmiotów zostało wykreślonych z rejestru, bowiem nie posiadało wpisu w KRS. Podobne problemy występują też podczas analizowania informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalnościach Gospodarczych (CEIDG).
Firmy się szybko zmieniają, a GUS za nimi nie nadąża
Bardziej adekwatny do realiów obraz pokazuje roczna ankieta GUS, ale częstotliwość tej publikacji jest zbyt rzadka. Ostatnie dane, które opisują rzeczywistość z 2021, wskazują, że na koniec tego roku działało 2,3 mln przedsiębiorstw. Z tego 97 proc. była mikrofirmami (2,2 mln).
Wartość ta szacowana jest na podstawie liczby otrzymanych odpowiedzi. Dużym mankamentem tych danych jest jednak bardzo późny okres publikacji względem opisywanego czasu. Dodatkowo informacje nie są prezentowane w formie szeregów czasowych, co utrudnia ich analizę. Ten sam problem pojawia się przy informacjach REGON.
Szybszym rozwiązaniem jest korzystanie z informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – jednak te są rozbieżne z danymi GUS. ZUS dostarcza kwartalnie bardzo szczegółowe informacje dotyczące pełnej populacji przedsiębiorstw opłacających składki ubezpieczenia emerytalne i rentowe na swoim portalu statystycznym.
300Sekund od września w nowej odsłonie. Zapisz się już dziś na nasz codzienny newsletter.
Dane wskazują, że w I kwartale 2023 r. funkcjonowało 2,2 mln przedsiębiorstw, z czego 1,8 mln dotyczyło osób fizycznych. To 84 proc. całkowitej łącznej liczby podmiotów, czyli 10 pkt. proc. mniej niż w danych REGON czy GUS.
Warto zauważyć, że informacje te są prawdopodobnie bardziej precyzyjne niż oszacowania na podstawie ankiet. W badaniach sondażowych mogą np. występować błędy w wypełnianiu ankiet czy problemy z brakami odpowiedzi.
W statystyce publicznej brakuje uspójnienia dostępnych danych. Nieustrukturyzowany charakter informacji oraz porozrzucanie głównych danych w wielu plikach sprawia, że liczba opracowań naukowych czy komentarzy ekonomicznych dotyczących np. wpływu zmian podatkowych na funkcjonowanie spółek i działalności gospodarczych jest mała. To problem, który warto rozwiązać.
Czytaj także:
- Mikrofirmy nie chcą pożyczać na inwestycje. Biorą kredyty na bieżącą działalność
- Znów śnięte ryby w Odrze. „Wszystkie służby współpracują, by wyjaśnić przyczynę”
- Przedsiębiorcy przesiadają się do elektryków. Co piąta firma firma chce wejść w elektromobilność
- Polska gospodarka w lepszej kondycji niż się spodziewano? MFW przedstawia nowe prognozy