Fundacja im. Abrahama Sterna opublikowała analizę „Ukraińskie scenariusze gospodarcze i ich konsekwencje dla Polski”. To pierwszy tego typu dokument, uwzględniający możliwe rozwiązania dotyczące finału agresji Rosji na Ukrainę oraz ich wpływu na gospodarkę i Ukrainy, i Polski. Jego autorem jest Stefan Kawalec, współtwórca programu transformacji polskiej gospodarki i szef Rady Fundacji im. A.Sterna.
W analizie „Ukraińskie scenariusze gospodarcze i ich konsekwencje dla Polski” rozpatrywanych jest kilka scenariuszy militarno-politycznych, takich jak: “Zwycięstwo Ukrainy”, “Utrata przez nią suwerenności”, “Przedłużająca się bezterminowo wojna, “Trwały rozejm przy zachowaniu suwerenności Ukrainy” oraz “Przekształcenie się konfliktu w bezpośrednią wojnę między USA i krajami NATO a Rosją, wykraczającą poza terytorium Ukrainy”.
Zdaniem autora – Stefana Kawalca, ekonomisty i współtwórcy programu transformacji polskiej gospodarki, obecnie przyszłość Ukrainy znajduje się na rozdrożu. Z jednej strony, wobec otwartej rosyjskiej agresji kraj znalazł się sytuacji egzystencjalnego zagrożenia. Z drugiej strony, Ukraina ma szanse na to, by dzisiejsze tragiczne wydarzenia stworzyły podwaliny budowy bardziej sprawnego państwa i otworzyły drogę do ukraińskiego cudu gospodarczego. Zmiany polityczne i społeczne na Ukrainie oraz zmiany postrzegania Ukrainy w Europie, w wyniku obecnej wojny, mogą bowiem pozwolić na usunięcie wewnętrznych i zewnętrznych barier instytucjonalnych, które od uzyskania niepodległości hamowały rozwój Ukrainy.
Stąd scenariusze „Zwycięstwo Ukrainy” lub „Trwały rozejm przy zachowaniu suwerenności”, mogą stworzyć Ukrainie szansę na szybki wzrost gospodarczy – w 25 lat po zakończeniu wojny, jej PKB na mieszkańca mógłby być trzykrotnie wyższy niż w 2020 r.
Natomiast w scenariuszu „Przedłużającej się bezterminowo wojny” należy oczekiwać długotrwałego załamania gospodarki – w tym przypadku PKB na mieszkańca mógłby, po 25 latach, wynosić 50 proc. poziomu z roku 2020, lecz nie można wykluczyć, że spadek ten byłby jeszcze głębszy. Oznacza, to że w wariancie szybkiego wzrostu gospodarczego, po 25 latach poziom życia na Ukrainie mógłby być co najmniej sześciokrotnie wyższy niż w wariancie długotrwałego załamania gospodarki.
– Bliska jest mi teza sformułowana przed kilkudziesięciu laty przez emigracyjnych publicystów i działaczy – Jerzego Giedroycia i Juliusza Mieroszewskiego, którzy uważali, że suwerenność Ukrainy, Litwy i Białorusi jest strategicznie ważna dla Rzeczypospolitej, gdyż zniewolenie tych krajów przez Rosję otwiera drogę do zniewolenia Polski – mówi Stefan Kawalec, autor analizy „Ukraińskie scenariusze gospodarcze i ich konsekwencje dla Polski” oraz Przewodniczący Rady Fundacji im. A.Sterna.
– Jest oczywiste, że scenariusz „Utrata suwerenności przez Ukrainę” stanowiłby dla Polski duże zagrożenie. Ponieważ słabość gospodarcza Ukrainy czyni ją bardziej podatną na próby destabilizacji i podporzadkowania przez Rosję, to spektakularny rozwój gospodarczy suwerennej Ukrainy zwiększy bezpieczeństwo Polski. Szybki rozwój gospodarczy na Ukrainie, tworzyłby silny impuls rozwojowy dla Polski, a szczególnie dla jej wschodnich rejonów – dodaje Stefan Kawalec.
Dla umożliwienia szybkiego wzrostu gospodarczego Ukrainy niezbędne jest w szczególności: zawarcie rozejmu z Rosją na odpowiednich warunkach i stworzenie we współpracy z sojusznikami środków zabezpieczające przed ponownym wybuchem walk, oraz zapewnienie dostępu do rynków UE np. poprzez szybkie wejście do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z EU. Stefan Kawalec podkreśla, że aby umożliwić realizację scenariuszy „Zwycięstwa Ukrainy” lub „Trwałego rozejmu z zachowanie suwerenności Ukrainy” sojusznicy muszą dostarczać Ukrainie skuteczne uzbrojenie i zacieśniać sankcje wobec Rosji.
– Inwazja Rosji na Ukrainę, spowodowała, że nasza Fundacja, tak jak prawie każdy z nas, włączyła się w niesienie pomocy naszym ukraińskim przyjaciołom, zapewniając im dach nad głową i poczucie bezpieczeństwa – mówi Michał Kamiński, Prezes Zarząd Fundacji im. Abrahama Sterna.
– Dziś, poza pomocą humanitarną, chcemy zająć się szerszym wsparciem i wraz z naszymi partnerami stworzyć wirtualny think-tank, który swoimi analizami i projektami, będzie służył budowie lepszej przyszłości dla Ukrainy – dodaje David Liebers, Wiceszef Fundacji Sterna.
– Bo to co się dzieje teraz na Ukrainie, nie pozostaje bez wpływu na gospodarkę i bezpieczeństwo, zarówno Polski jak i Europy. Dlatego tak ważne jest byśmy współuczestniczyli w tworzeniu wspólnej i bezpiecznej przyszłości – mówi David Liebers.
Analiza „Ukraińskie scenariusze gospodarcze i ich konsekwencje dla Polski”, autorstwa Stefana Kawalca, opracowana w trzech wersjach językowych – angielskiej, ukraińskiej i polskiej, dostępna jest na stronie internetowej Fundacji im. Abrahama Sterna: https://fundacjasterna.pl/przyszlosc-ukrainy/
O Autorze
Stefan Kawalec – ekonomista, były wiceminister finansów, współtwórca programu transformacji polskiej gospodarki („Plan Balcerowicza” – 1989). Był doradcą instytucji międzynarodowych takich jak Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz instytucji rządowych i komercyjnych w kilku krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W okresie władzy komunistycznej, działacz opozycji demokratycznej i „Solidarności”; internowany w stanie wojennym 1981-1982. Obecnie prezes firmy doradztwa strategicznego Capital Strategy, Przewodniczący Rady Fundacji im. Abrahama Sterna.
Ukończył matematykę na Uniwersytecie Warszawskim.
O Fundacji im. Abrahama Sterna
Założona w 2019 r. fundacja zajmująca się między innymi wspólnym dziedzictwem i współpracą między Polską, a Stanami Zjednoczonymi i Izraelem. Jednym z projektów Fundacji jest Stern Leadership Academy – program executive education realizowany wspólnie fundacją Empiria i Wiedza, we współpracy i w oparciu o zespół wykładowców Uniwersytetu Stanford.
Po rozpoczęciu 24 lutego 2022 r. otwartej agresji Rosji na Ukrainę, Fundacja im. Abrahama Sterna rozszerzyła swoją działalność o projekty wspierające Ukrainę. Fundacja udzieliła pomocy osobom z Ukrainy kwaterując je w 11 mieszkaniach w różnych miastach na terenie Polski, a także pokrywając niektóre niezbędne zakupy i wydatki. Ponadto Fundacja przekazała sprzęt do centrów recepcyjnych dla uchodźców oraz na Ukrainę.