Data Act jest unijną inicjatywą, która ma ograniczyć monopol cyfrowych gigantów na dostęp do danych. Kilka dni temu zakończyła się pierwsza część konsultacji publicznych nowego prawa.
Dlaczego potrzebujemy zmiany?
Prywatne firmy wykorzystują aktualne regulacje i uchylają się od nieodpłatnego udostępniania ich zbiorów, a tym samym hamują płynną wymianę danych w relacjach miedzy firmami oraz między firmami a instytucjami publicznymi – podają analitycy Fundacji Intrat, polskiego think tanku.
Aktualny stan prawny pozwala korporacjom na uważanie się za twórców baz danych oraz za ich pełnoprawnych producentów. Daje to możliwość narzucania warunków dostępu do prowadzonych statystyk oraz arbitralnego podejmowania decyzji odnośnie udzielanych licencji i wysokości pobieranych opłat za dostęp do danych.
Co to jest Data Act?
Data Act to pakiet rozwiązań prawnych, które mają zapewnić sprawiedliwy podział wartości generowanej w związku z wykorzystywaniem danych wśród przedsiębiorstw, konsumentów i organów publicznych.
Planowana zmiana ma być uzupełnieniem rozporządzenia w sprawie europejskiego zarządzania danymi, Digital Governance Act, oraz dopasowaniem ram prawnych w sposób pozwalający na sprawniejszą wymianę danych – informuje Fundacja Instrat.
„Komisja zauważyła brak równowagi w sile negocjacyjnej między podmiotami będącymi w posiadaniu baz danych a tymi, którym zależy na dostępie do tych danych. Założenia Data Act mają więc na celu znaczne zwiększenie przepływu danych w relacjach B2B oraz B2G.Dają też nadzieję na otwarcie zbiorów zagregowayych przez monopolistów” – mówi Blanka Wawrzyniak, analityczka Fundacji Instrat.
Jakie kroki należy podjąć, aby zakończyć monopol na dane?
Do zakończenia monopolizacji danych przez firmy niezbędna jest zmiana dyrektywy w sprawie ochrony prawnej baz danych – pisze Instrat.
Według nich Komisja powinna skupiać się nie tylko na zwiększeniu konkurencyjności pomiędzy dostawcami usług chmurowych.
Według nich należy rozważyć scenariusz zmian, które zakładają, że instytucje publiczne będą mogły wyegzekwować dostęp do prywatnych, firmowych danych w uzasadnionych przypadkach.
„Na tę chwilę Komisja Europejska skupia się na danych generowanych maszynowo i pochodzących z obszaru IoT. Jednak regulacja Data Act mogłaby przyczynić się także otwieraniu danych w innych obszarach gospodarczych np. tych z sektora energetycznego. Z tego względu tak ważnym jest, by podczas dalszych prac nad inicjatywą podmioty z różnych środowisk: przedstawiciele biznesu, ośrodki naukowo-badawcze, organizacje pozarządowe, zabrały głos i wspólnie wypracowały rozwiązania sprzyjające zarówno gospodarce, jak i całemu społeczeństwu” – dodaje Blanka Wawrzyniak.