Bank Gospodarstwa Krajowego od lat udziela finansowania, dzięki któremu każdego roku w Polsce powstają setki nowych mieszkań na wynajem. Jaką ofertę bank przygotował dla spółdzielni mieszkaniowych – o tym między innymi mówi Tomasz Robaczyński, członek zarządu BGK.
Został pan powołany w skład Zarządu BGK – banku, który ma w swoich tradycjach współpracę z obszarem mieszkalnictwa w Polsce. Jakie aktualnie zadania znajdują się w programie mieszkaniowym BGK i co uważa pan za najbardziej wartościowe w nich?
Naszą misją jako banku rozwoju jest wspieranie programów społeczno-gospodarczych. Dlatego w BGK realizujemy wiele programów związanych z mieszkalnictwem. Udzielamy długoterminowych kredytów preferencyjnych w programie Społecznego Budownictwa Czynszowego (SBC) oraz kredytów budowlanych na mieszkania na wynajem oraz spółdzielcze lokatorskie. Ze środków Funduszu Dopłat zapewniamy gminom bezzwrotne wsparcie inwestycji na wynajem i komunalnych. Wspieramy najemców także w formie dopłat do czynszu wypłacanych gminom.
Przyczyniamy się również do poprawy stanu technicznego zasobów mieszkaniowych poprzez premie z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, pożyczki rewitalizacyjne JESSICA 2 i pożyczki z Funduszu Dostępności. Każdy z tych programów jest równie ważny i potrzebny, to rozwiązania, dzięki którym poprawiamy jakość życia Polaków.
Czym jeszcze można by ten program uzupełnić?
Programy wsparcia mieszkalnictwa, które realizujemy w BGK, tworzą paletę uzupełniających się produktów. Finansują one różne rodzaje przedsięwzięć i odpowiadają na potrzeby różnych beneficjentów. Niektóre produkty można ze sobą łączyć, np. kredyt preferencyjny SBC dla inwestora (np. spółdzielni) można połączyć, w przypadku mieszkań na wynajem, z grantem dla gminy współpracującej z daną spółdzielnią mieszkaniową oraz programem dopłat do czynszu dla najemców „Mieszkanie na Start”.
Stale pracujemy nad tym, aby nasze programy jeszcze lepiej odpowiadały aktualnym potrzebom, we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i pozostałymi zaangażowanymi resortami na bieżąco je udoskonalamy. Na przykład w aktualnym pakiecie nowelizacji ustaw wspierających mieszkalnictwo, którym obecnie zajmuje się Sejm, znalazło się wiele zmian opracowanych z udziałem BGK.
W programie Społecznego Budownictwa Mieszkaniowego BGK istotną rolę powinny odegrać spółdzielnie mieszkaniowe, które w ostatnich latach zmuszone zostały do zahamowania inwestycji. Jakie preferencje dla nich przewiduje wspomniany program?
Program SBC, w którym udzielamy długoterminowych, preferencyjnie oprocentowanych kredytów, jest głównym rozwiązaniem wspierającym nowe inwestycje spółdzielni mieszkaniowych Spółdzielnie mogą w tym programie liczyć na nawet 30-letni okres kredytowania oraz oprocentowanie na poziomie stawki WIBOR 3M bez marży banku. Kredytem można sfinansować do 80 proc. kosztów przedsięwzięcia, w tym infrastrukturę towarzyszącą.
W ciągu ostatnich trzech lat we współpracy z Ministerstwem Rozwoju wprowadziliśmy w programie SBC szereg udogodnień specjalnie dla sektora spółdzielni mieszkaniowych. Dzięki tym zmianom mogą one, oprócz budowy mieszkań na wynajem, sfinansować z programu także budowę mieszkań spółdzielczych lokatorskich.
Decyzję o zaciągnięciu kredytu SBC może podjąć samodzielnie zarząd spółdzielni, bez konieczności uzyskania zgody walnego zgromadzenia. Nie ma też konieczności wybierania generalnego wykonawcy inwestycji w trybie przetargowym, ani podpisywania umowy z gminą, na terenie której realizowane będzie przedsięwzięcie. W przypadku budowy mieszkań na wynajem spółdzielnia może współpracować z gminą, która uzyska dwudziestoprocentowy grant na budowę, takie rozwiązanie ułatwia zgromadzenie pieniędzy potrzebnych do wybudowania budynku.
Jakie są dotychczasowe efekty współpracy Banku ze spółdzielniami mieszkaniowymi we wspieraniu budownictwa o umiarkowanych czynszach?
BGK, udzielając korzystnego finansowania ze środków byłego Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz w programie SBC i na warunkach rynkowych, pomógł spółdzielniom mieszkaniowym wybudować na przestrzeni lat blisko 18 tys. mieszkań.
W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie spółdzielni zarówno kredytami preferencyjnymi SBC, jak i kredytami budowlanymi, które wykorzystują przede wszystkim do budowy mieszkań w formule najmu bądź lokatorskiego prawa z dojściem do własności. Biorąc pod uwagę liczbę spółdzielni mieszkaniowych, istnieje ogromny niewykorzystany potencjał inwestycyjny tego sektora rynku. Liczę na to, że dzięki ofercie BGK już niedługo będzie można mówić o reaktywacji budownictwa spółdzielczego w Polsce.
Przewidywania na następne lata?
W BGK oferujemy spółdzielniom szereg rozwiązań. Pracujemy nad tym, by nasze programy jak najlepiej odpowiadały na aktualne potrzeby, czego przykładem są wymienione już ułatwienia w programie SBC. W spółdzielniach mieszkaniowych tkwi potencjał, który warto wykorzystać, z ich zaangażowaniem może powstać wiele nowych mieszkań. Mam nadzieję, że w najbliższych latach spółdzielnie chętniej będą korzystały z programów wsparcia dostępnych w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Zasoby spółdzielni mieszkaniowych to ponad 2 mln mieszkań. Osiedlowa infrastruktura i budynki wymagają unowocześniania, dostosowywania do współczesnych i przyszłych potrzeb. To wymaga olbrzymich nakładów. Jakie formy kredytowania adresowane do spółdzielni mieszkaniowych przewiduje pan w programach BGK?
Spółdzielnie mogą korzystać z premii remontowych oraz termomodernizacyjnych ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Środki te są przeznaczone na częściową spłatę kredytów zaciągniętych w bankach kredytujących, które współpracują z BGK.
Dodatkowe środki z premii termomodernizacyjnej można uzyskać w przypadku montażu mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, np. fotowoltaiki. Spółdzielnie, które oprócz termomodernizacji budynków z wielkiej płyty, wykonają ich wzmocnienie poprzez montaż kotew, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie w realizacji tych prac w wysokości 50 proc. ich kosztów.
Oferujemy też wsparcie na poprawę dostępności budynków dla osób niepełnosprawnych i starszych. Montaż wind, ramp i poręczy można sfinansować preferencyjną, długoterminową pożyczką z Funduszu Dostępności z możliwością częściowego umorzenia.. W wybranych regionach oferujemy także preferencyjne pożyczki rewitalizacyjne JESSICA 2 ze środków unijnych. Nasze programy wsparcia mieszkalnictwa tworzą cały zestaw rozwiązań dostosowanych do potrzeb sektora, dzięki nim poprawiamy warunki mieszkaniowe Polaków.