SOD (System Obsługi Dofinansowań i Refundacji, SODiR) to narzędzie stworzone z myślą o pracodawcach zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami. Umożliwia ono sprawne składanie wniosków o dofinansowanie do wynagrodzeń z PFRON, a także zarządzanie dokumentacją i śledzenie statusów spraw online – wszystko z poziomu jednego, elektronicznego systemu.
Jak działa SOD i komu przysługuje dofinansowanie?
Aby skorzystać z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, pracodawca musi:
- wypłacić wynagrodzenie pracownikowi z orzeczoną niepełnosprawnością,
- złożyć wniosek Wn-D za dany miesiąc – najpóźniej do 25. dnia miesiąca kolejnego,
- dołączyć wymagane załączniki (INF-D-P, INF-O-PP lub INF-O-PR),
- posiadać aktualne dokumenty potwierdzające niepełnosprawność pracownika już od pierwszego dnia zatrudnienia.
Wnioski można składać zarówno online przez system SODiR, jak i w formie papierowej w oddziale PFRON.
Wysokość dopłat od 2025 roku
Z początkiem 2025 roku wzrosły kwoty dofinansowania z PFRON, które kształtują się następująco:
- 2760 zł – dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności (wcześniej: 2400 zł),
- 1550 zł – dla osób z umiarkowanym stopniem (wcześniej: 1350 zł),
- 575 zł – dla osób z lekkim stopniem (wcześniej: 500 zł).
Jeśli pracownik posiada tzw. schorzenie szczególne (np. epilepsję, chorobę psychiczną, jest osobą niewidomą), kwota dofinansowania wzrasta o dodatkową stawkę przewidzianą w przepisach.
Kiedy pracodawca może otrzymać wsparcie?
Aby otrzymać środki:
- należy wypłacić wynagrodzenie przed złożeniem wniosku – tylko wtedy wniosek będzie ważny,
- w firmach zatrudniających powyżej 25 osób co najmniej 6% pracowników musi mieć orzeczenie o niepełnosprawności,
- system SODiR automatycznie nalicza nowe kwoty w oparciu o dane wprowadzone przez pracodawcę.
Terminy i obowiązki
Wniosek Wn-D należy złożyć najpóźniej do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje dofinansowanie, przy czym warunkiem koniecznym jest wcześniejsza wypłata wynagrodzenia pracownikowi. Niedochowanie tego terminu skutkuje automatyczną utratą prawa do wsparcia za dany okres. Dlatego tak istotne jest bieżące monitorowanie komunikatów publikowanych przez PFRON oraz terminowe aktualizowanie danych pracowników w systemie.
Kontrole PFRON – co sprawdza Fundusz i jak się przygotować?
Korzystanie z dofinansowań w ramach SOD wiąże się nie tylko z korzyściami finansowymi, ale również z obowiązkiem zachowania pełnej zgodności formalnej. Pracodawcy otrzymujący środki z PFRON muszą być przygotowani na możliwość kontroli, która może dotyczyć zarówno bieżących, jak i archiwalnych wniosków.
Co najczęściej weryfikuje PFRON?
- prawidłowość złożonych wniosków Wn-D i załączników INF-D-P,
- faktyczną wypłatę wynagrodzenia pracownikowi z niepełnosprawnością,
- zgodność danych dotyczących stopnia niepełnosprawności i ewentualnych schorzeń szczególnych (np. 02-P),
- zgodność zatrudnienia z przepisami prawa pracy – w tym ewidencję czasu pracy, rodzaj umowy, miejsce wykonywania pracy.
Jak wygląda kontrola?
Może odbywać się w formie:
- zdalnej – przez wezwanie do przesłania dokumentów do PFRON,
- bezpośredniej – w siedzibie firmy, z udziałem kontrolerów Funduszu.
Jak się zabezpieczyć?
- prowadź pełną dokumentację kadrowo-płacową i trzymaj ją w porządku,
- przechowuj orzeczenia o niepełnosprawności w aktach osobowych,
- dbaj o terminowość wypłat i składanych wniosków,
- monitoruj zmiany przepisów i komunikaty publikowane przez PFRON.
Podsumowanie
Prawidłowe korzystanie z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych wymaga zarówno znajomości podstaw prawnych, jak i umiejętności zastosowania ich w codziennej praktyce kadrowo-płacowej. Kluczowe jest właściwe prowadzenie dokumentacji, kontrola spełnienia warunków ustawowych oraz umiejętność identyfikowania sytuacji, w których konieczne jest dokonanie korekt lub dodatkowych wyjaśnień. Odwiedź stronę radcy prawnego Anny Pałeckiej-Błaszczyk, gdzie dostępne są materiały i opracowania, które mogą okazać się pomocne przy poruszaniu zagadnień związanych z dofinansowaniem do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz innymi kwestiami prawnymi pojawiającymi się w praktyce pracodawców.