Cyberprzemoc przyjmuje coraz to nowsze formy. Jedną z nich jest doxing. Co to takiego? Na czym polega? Jak bronić się przed nękaniem w sieci? Czy doxing jest karalny?
Doxing – co to?
Doxing, ogólnie rzecz ujmując, polega na gromadzeniu i wykorzystywaniu danych na temat innych osób zebranych w sieci (takich jak tożsamość, adres czy numer telefonu), w celu publicznego udostępnienia tych informacji. Sama nazwa stworzona została na bazie angielskiego słowa documents i skrótu dox (od docs).
Sprawca wyszukuje, analizuje i bada dane oraz inne ślady pozostawione przez użytkownika lub organizację w sieci. Zbiera możliwie dużo informacji, łączy fakty, a następnie upublicznia je w mediach społecznościowych, wykorzystuje do szantażu lub w inny sposób upokarza i nęka ofiarę. W przypadku osób publicznych może to zakończyć ich karierę, jeśli treści mają charakter kontrowersyjny lub kompromitujący.
Za doxingiem stać mogą aktywiści polityczni, religijni lub działający dla określonej sprawy, cyberprzestępcy czy przypadkowe osoby wykonujące samosąd. Często ofiara nie zdaje sobie sprawy, że informacje publikowane na forach internetowych, w mediach społecznościowych i innych serwisach tak łatwo ze sobą połączyć.
Jedną z form doxingu stanowi swatting – rodzaj nękania w sieci, który polega na wezwaniu policji do miejsca przebywania ofiary bez faktycznej potrzeby takiej interwencji. Często dotyka członków społeczności graczy online. Sprawca zgłasza sytuację awaryjną, taką jak użycie broni palnej lub napad, dzwoniąc na telefon alarmowy. Czasem motywacją jest żart, a czasem próba rozproszenia uwagi gracza. Konsekwencje mogą być jednak tragiczne.
Jak bronić się przed nękaniem w sieci?
Zachowanie prywatności w Internecie w dzisiejszych czasach jest kluczowe. Korzystając z gier, czatów czy forów internetowych najlepiej całkowicie unikać ujawniania swojej tożsamości lub informacji o lokalizacji. Warto też podjąć dodatkowe środki ostrożności i ukryć adres IP urządzenia, korzystając na przykład z usługi takiej jak VPN, która zapewni, że potencjalny przestępca nie będzie mógł zlokalizować użytkownika na podstawie jego adresu IP. Więcej o usłudze poczytać można na przykład na stronie ExpressVPN.
Techniki doxingowe służyć mogą do najróżniejszych celów. Samo wyszukiwanie danych nie jest oczywiście przestępstwem, jednak nieodpowiedni sposób ich wykorzystania już tak. Najlepiej kontaktować się z prawnikami specjalizującymi się właśnie w takich sprawach. Każdy użytkownik powinien zachować podstawowe środki ostrożności, które minimalizują ryzyko przechwycenia danych przez niepowołane osoby.
Pierwszy krok to zmiana ustawień prywatności portali społecznościowych, tak aby zdjęcia i dane prywatne dostępne były wyłącznie dla znajomych. Warto też aktywować weryfikację dwuetapową, która utrudni logowanie do kont, a także wybrać odpowiednie hasła. Dobre hasło powinno mieć co najmniej 8 znaków, a najlepiej od 12 do 14 znaków. Powinno też zawierać małe litery, duże litery, liczby i znaki specjalne.
Niestety, pomimo dość obszernych kampanii medialnych, większość użytkowników wciąż używa imion bliskich osób lub zwierzaków, ważnych dat albo wybiera hasła takie jak „qwerty” lub „123456”. Takie klucze są bardzo proste do złamania i nie wymagają wyjątkowej wiedzy informatycznej. Warto zatem rozważyć wypróbowanie jednego z dostępnych generatorów i menedżerów haseł – specjalny program tworzy hasła właściwie niemożliwe do złamania, a następnie wprowadza je podczas logowania. Użytkownik zapamiętać musi jedynie jedno hasło główne.