Zapobieganie powstawaniu odpadów, wydłużanie cyklu życia instalacji i optymalne wykorzystanie surowców – to wielkie wyzwania współczesnej energetyki. Teraz rozwiązania, które mają pomóc w stawianiu im czoła, będą powstawać w Bełchatowie, w Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego. To nowa inwestycja Grupy PGE.
PGE rozpoczęła budowę Centrum w grudniu 2021 roku. Jego zadaniem będzie opracowywanie nowoczesnych rozwiązań, służących do wykorzystywania odpadów poprzemysłowych z energetyki. Technologie tworzone w Centrum mają również pozwolić na odzyskiwanie cennych surowców z wyeksploatowanych instalacji OZE.
Rozwiązania opracowywane przez bełchatowską instytucję mają być używane zarówno w energetyki konwencjonalnej, jak i odnawialnej.
Przemyśleć na nowo cykl produkcji
Co właściwie skrywa się pod skomplikowanie brzmiącym terminem ‘gospodarka obiegu zamkniętego’? To model myślenia o ekonomii, produkcji i konsumpcji, którego ideą jest zapobieganie powstawaniu odpadów.
Jest więc czymś więcej niż np. koncepcja recyklingu, czyli ponownego użycia wytworzonych w procesie produkcji i konsumpcji odpadów. W gospodarce obiegu zamkniętego chodzi o przemyślenie całego cyklu życia produktów i surowców, tak by materiały, które już nie są potrzebne na danym etapie, od razu były przydatne w innym.
“Przy używaniu trwałych komponentów, takich jak metale i większość tworzyw sztucznych, w gospodarce o obiegu zamkniętym celem jest ich ponowne wykorzystanie lub modernizacja, tak by mogły być efektywnie zastosowane w jak największej liczbie cykli” – obrazuje prof. Markus Zils, wykładowca brytyjskiego Uniwersytetu w Exeter.
Czytaj też: O co chodzi w gospodarce obiegu zamkniętego i co o niej myślą Europejczycy i Polacy
Jego zdaniem, podejście to ostro kontrastuje z liniowym sposobem myślenia osadzonym w większości dzisiejszych operacji przemysłowych. Jest jednak przyszłością myślenia o przemyśle.
I to nie tylko dlatego, że wymaga tego troska o klimat i środowisko. “Gospodarka obiegu zamkniętego pozwoli nam nie tylko zyskać trochę czasu, jeśli chodzi o zużycie zasobów i walkę o klimat. Ona realnie zmniejszy zużycie surowców w procesie produkcji” – wskazuje ekspert. I dodaje, że dzięki temu oraz zmianom w projektowaniu i zarządzaniu obecnym procesem produkcji, możliwe są nie tylko oszczędności, ale też duże zyski finansowe dla gospodarki. “Mniejsze zużycie materiałów i oparcie się na stabilniejszej podstawie, jeśli chodzi o wykorzystywane surowce podnoszą rentowność prowadzonej działalności” – mówi ekspert.
Centrum innowacji w Bełchatowie
Właśnie szukaniem nowych rozwiązań i usprawnianiem istniejących procesów zajmie się powstające w Bełchatowie Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego. W ramach działalności placówki, ma powstać centralny ośrodek kompetencji badawczo-rozwojowych. Będzie się on specjalizował w obszarze zagospodarowania odpadów z przemysłu energetycznego.
Ten ośrodek B+R, dysponujący własnym laboratorium, ma pracować nad technologiami przetwarzania odpadów, odzysku surowców i wytwarzania pełnowartościowych produktów z pozyskiwanych zasobów.
Już teraz PGE zagospodarowuje 7 miliony ton odpadów i produktów ubocznych, rocznie przetwarzając je na pełnowartościowe produkty wykorzystywane w innych gałęziach gospodarki, jak budownictwo, infrastruktura, rolnictwo i przy rekultywacji.
OZE bez odpadów
Rozwój energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii wiąże się z koniecznością zagospodarowania części z wyeksploatowanych farm wiatrowych czy fotowoltaicznych. Do 2050 roku w skali światowej może powstać ok. 78 mln ton odpadów związanych z OZE – wskazuje prezes zarządu PGE, Wojciech Dąbrowski.
Dlatego kierowana przez niego firma inwestuje nie tylko w instalacje OZE, ale również w projekty, dzięki którym będzie można zagospodarować odpady po takich instalacjach. Centrum Badań i Rozwoju GOZ w Bełchatowie, które ma być otwarte już w przyszłym roku, będzie więc istotnym elementem strategii PGE.
Realizacja projektu to także ważny element transformacji regionu. W pierwszym okresie działalności, w Centrum powstanie ok. 50 nowych miejsc pracy, a w perspektywie następnych kilku lat, nawet kilkaset.
Odzyskiwanie surowców, odzyskiwanie środowiska
W ramach prac badawczych PGE, związanych z gospodarką obiegu zamkniętego, istotne będą również aspekty prośrodowiskowe. Gospodarcze wykorzystanie odpadów zdeponowanych na składowiskach czy wysypiskach pozwoli przywrócić tym miejscom walory naturalne czy inwestycyjne. Tereny zdegradowane w wyniku składowania na nich odpadów czy tereny poprzemysłowe mogą więc zyskać drugie życie.
To ważny element strategii PGE, która jako jeden z najważniejszych podmiotów w procesie transformacji energetycznej w Polsce, prowadzi działania mające na celu zmniejszenie wpływu Grupy na środowisko. Efektywne wykorzystanie zasobów, zwiększenie wykorzystania zagospodarowania odpadów oraz ograniczanie emisji gazów cieplarnianych są więc jednym z priorytetów Grupy PGE na nadchodzące lata.