Dyrektywa Parlamentu Europejskiego PSD2 znacząco wpłynęła na kształt rynku usług płatniczych, a wdrożone trzy lata temu nowe przepisy otworzyły przed sektorem finansowym nowe możliwości w zakresie świadczenia usług. Czy Polska i kraje europejskie wykorzystują potencjał otwartej bankowości? Komentuje Małgorzata Domagała, ekspertka w dziedzinie płatności bezgotówkowych i open bankingu w Mastercard.
Polska z dużym potencjałem do rozwoju
Raport Mastercard przedstawia analizę sytuacji w obszarze otwartej bankowości na dziesięciu wybranych rynkach europejskich, w tym również w Polsce. Z danych zaprezentowanych w raporcie wynika, że w Polsce perspektywy do rozwoju ekosystemu otwartej bankowości są obiecujące, do czego przyczynia się rozwinięta infrastruktura bankowości internetowej i mobilnej przy jednoczesnym, stałym wzroście poziomu ucyfrowienia społeczeństwa. Największe banki w Polsce, kierując się zasadą „więcej niż bank”, chcą oferować swoim klientom innowacyjne usługi, wykraczające poza tradycyjną bankowość, ale zmiany w tym kierunku wprowadzane są stopniowo.
– Możemy zauważyć, że największe podmioty bankowe sukcesywnie rozszerzają wykorzystywanie możliwości open bankingu. Obok podstawowych zastosowań: agregacji kont bankowych, czy przy procesach kredytowych, w portfolio pojawiają się również zaawansowane rozwiązania wykorzystujące otwarte dane jak np. analiza i doradztwo w zakresie finansów osobistych (Personal Financer Manager), transfery SEPA, SWIFT, czy wymiana walut. Niektóre banki intensywniej komunikują swoje usługi w ramach otwartej bankowości, co pokazuje, jak ważny jest to kierunek rozwoju ich biznesu – mówi Małgorzata Domagała, Dyrektor w Mastercard Europe.
W upowszechnianiu otwartej bankowości znaczącą rolę odgrywają również konsumenci – ich chęć do poznania nowych rozwiązań, jak również dostęp do infrastruktury cyfrowej, który pozwoli im płynnie z nich korzystać.
– Dane dotyczące infrastruktury cyfrowej napawają optymizmem. Analiza nastrojów konsumentów pokazała również, że Polacy są bardziej entuzjastycznie nastawieni na nowości w ramach otwartej bankowości niż Europejczycy. To może być jednym z kluczowych stymulatorów innowacyjności – dodaje ekspertka.
Europejska różnorodność
Jak pokazują wyniki raportu Mastercard, na tle Europy, to kraje skandynawskie i Wielka Brytania najlepiej wykorzystują potencjał open bankingu. W Wielkiej Brytanii, kolebce PSD2, z otwartej bankowości korzysta ponad 5 mln użytkowników – głównie indywidualnych, jednak w ostatnim czasie nastąpił również obiecujący wzrost rozwiązań dla klientów z sektora MŚP. W rozwoju ekosystemu pomagają stabilne interfejsy API otwartej bankowości, których ten kraj posiada 194, jak również postępowe regulacje i nowe aplikacje skierowane do konsumentów. Brytyjczycy chętnie stosują dobrodziejstwa otwartej bankowości do celów inwestycyjnych, w realizacji obowiązku podatkowego, a nawet jako sposób na dobroczynność. Norwegia posiada 194 interfejsy otwartej bankowości, a większość z nich zostało zaimplementowanych przez dwa główne banki norweskie Nordea Bank i DNB. W dynamicznym rozwoju rozwiązań z zakresu open bankingu na rynku norweskim pomagają również najwyższy spośród analizowanych krajów wskaźnik penetracji internetu, na poziomie 98% oraz norweski model współpracy.
Wciąż jest wiele do zrobienia
Rozwój otwartej bankowości wyraźnie przyspiesza, jednak rewolucyjne i przełomowe rozwiązania są jeszcze przed nami.
– Choć formalne ramy funkcjonowania otwartej bankowości już powstały, a na polskim rynku finansowym widać duże zainteresowanie i entuzjazm do współpracy, to przed nami jeszcze kwestia budowania skali. Interfejsy stale się rozwijają, ale liczba użytkowników końcowych nie osiągnęła póki co satysfakcjonującego poziomu. Nadal pozostaje duże pole do poprawy działań, np. w obszarze edukacji, czy user-experience. Budowanie relacji, stałe edukowanie konsumentów oraz oferowanie bezpośrednich korzyści, w zamian np. za podzielenie się większą ilością danych finansowych, może bardziej otworzyć klientów na nowe doświadczenia, a tym samym pozwoli lepiej zrozumieć im proponowane narzędzia. Aktywnie wspieramy banki i podmioty finansowe w odkrywaniu potencjału otwartej bankowości i wykorzystywaniu jej możliwości – komentuje ekspertka Mastercard.
Platforma dla innowacji
86 proc. firm i organizacji, które wzięło udział w badaniu Finastry w 2021 r. deklarowało, że zamierza korzystać z API i otwartej bankowości w ciągu najbliższych 12 miesięcy. W upowszechnianiu rozwiązań, kluczowe znaczenie mają również końcowi użytkownicy, czyli konsumenci. W badaniu Mastercard, 72% respondentów pozytywnie oceniło możliwości, jakie zapewniają im usługi oparte na otwartej bankowości.
– Rozwój gospodarki cyfrowej będzie jednocześnie wzmacniał popyt na usługi finansowe i rozwiązania nowej generacji, wykraczające również poza granice bankowości. W strategii w zakresie finansów cyfrowych Komisja Europejska, jako jeden ze swoich priorytetów zapowiedziała już promowanie finansów opartych na danych oraz wyraziła zamiar przedłożenia wniosku ustawodawczego dotyczącego ustalenia ram w zakresie otwartych finansów. Ewolucja będzie nieuchronnie przechodzić od open banking do open finance i open data, zmieniając tym samym podejście konsumentów do produktów finansowych oraz zwiększając ich oczekiwania względem usług. Elastyczność, możliwość wyboru, łatwość i wygoda w obsłudze – to tylko jedne z wielu elementów składających się na całość doświadczeń klientów, które chcemy wspierać m.in. poprzez udostępnianie konsumentom wiele różnorodnych form płatności – mówi Małgorzata Domagała z Mastercard.