Praca zdalna polega na wykonywaniu obowiązków służbowych w domu albo innym uzgodnionym z pracodawcą miejscu. Dla firmy jest to wygodne, ponieważ nie musi organizować biurka. Z kolei pracownik oszczędza czas na dojazdach do biura. Jakie jeszcze są zalety pracy zdalnej? Czy są wady tego rozwiązania?
Kodeks pracy a praca zdalna
Z dniem 7 kwietnia 2023 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzające do Kodeksu pracy regulacje dotyczące pracy zdalnej. Nowelizacja stanowi, że zasady jej wykonywania muszą zostać określone w porozumieniu z zakładową organizacją związkową i zapisane w regulaminie przedsiębiorstwa. A kiedy pracodawca nie ma regulaminu – praca zdalna będzie mogła być wykonywana na wniosek zainteresowanego pracownika.
Przepisy wprowadzają też określenie pracy zdalnej okazjonalnej. Pracownik ma prawo do złożenia wniosku o pracę zdalną w wymiarze do 24 dni w roku kalendarzowym. Wniosek powinien być uzasadniony specjalnymi potrzebami, np. koniecznością opieki nad członkiem rodziny. Przełożony ma prawo nie wyrazić na to zgody. Wyjątkami są sytuacje, kiedy pracownik/pracownica:
- jest w ciąży;
- wychowuje dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia;
- opiekuje się innym członkiem najbliższej rodziny lub osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, mającą orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- jest rodzicem dziecka wymagającego szczególnej opieki (zgodnie z art. 1421 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy).
Więcej informacji o nowelizacji kodeksu pracy można przeczytać na blogu Zawodowo.OLX.
Zalety pracy zdalnej dla pracownika
Oszczędność czasu
W dużym mieście dojazd do pracy zajmuje nawet półtorej godziny, co daje 2 godz. dziennie w komunikacji. Oczywiście można go wykorzystać na czytanie książki albo słuchanie inspirujących podcastów, aczkolwiek zatłoczone metro albo tramwaj nie zawsze sprzyja skupieniu się na treści. Czas też oszczędzamy na przygotowywaniu do wyjścia do pracy: nie musimy szykować wcześniej ubrań, układać fryzury albo robić makijażu.
Oszczędność pieniędzy
Sporo mogą zaoszczędzić osoby, które do pracy jeżdżą własnym samochodem. Co więcej, w domu nie kusi pan kanapkowy z zestawami obiadowymi, automat z batonikami i kawa w kawiarni na parterze biurowca. Posiłki przygotowywane w domu z pewnością są tańsze, a niekiedy znacznie zdrowsze. Mniejsza częstotliwość pojawiania się w biurze to też mniejsze zużycie ubrań i butów oraz pokusa kupowania coraz to nowszych strojów i dodatków.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
Elastyczność
Pracując zdalnie, nie mamy szefa stojącego nad głową, który co chwila sprawdza, co robimy. W zależności od zajmowanego stanowiska mamy dużą swobodę w ustalaniu priorytetów i kolejności wykonywanych obowiązków. W domu możemy też połączyć obowiązki zawodowe z życiem codziennym. Na przykład 5-minutową przerwę na oderwania się od ekranu komputera przeznaczyć na nastawienie pralki, uprzątnięcie pokoju albo pomoc dziecku w lekcjach.
Wiele osób łączy pracę z wakacjami. Jest to doskonała opcja, aby po południu albo w weekendy cieszyć się plażą, albo górami. Jednak na takie rozwiązanie musi zgodzić się pracodawca.
Lepsza efektywność
Zaletą pracy zdalnej jest też mniejsza liczba tzw. rozpraszaczy. W biurze gdzie jest duży ruch, hałas, a współpracownicy ciągle nas zagadują, ciężko jest się skupić. W domu panuje spokój i cisza (o ile nikt z nami nie mieszka), więc łatwiej jest się zaangażować w powierzone zadanie i szybciej je skończyć.
Brak dress code
W domu nie musimy zakładać niewygodnej koszuli, marynarki albo szpilek. Jeśli w danym dniu nie ma zaplanowanych wideo konferencji, tak naprawdę możemy chodzić, w czym nam jest wygodnie.
Wady pracy zdalnej dla pracownika
Koszty
Nowe przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek pokrycia niezbędnych kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych. Jednak prawo do ryczałtu, zwrotu lub ekwiwalentu przysługuje wyłącznie pracownikowi, który pracę zdalną wykonuje na mocy porozumienia z pracodawcą. Osoby na tzw. okazjonalnej pracy zdalnej nie dostaną zwrotu kosztów, co więcej pracodawca nie musi im zapewnić narzędzi i materiałów do pracy.
Samodyscyplina
Samodzielność to zaleta pracy zdalnej, ale nie każdy sobie z nią poradzi. Ułożenie planu dnia i trzymanie się grafików wymaga dużej samodyscypliny. Skoro nie opuszczamy domu, łatwo można rozciągnąć pracę. W efekcie, zamiast 8 godz. będziemy poświęcać obowiązkom zawodowym 10 albo 12 godz.
Izolacja
Praca zdalna może niekorzystnie wpłynąć na osoby samotne. Brak kontaktu ze współpracownikami przekłada się na poczucie izolacji i osamotnienia. Poza tym znacznie trudniej jest się komunikować i wymieniać spostrzeżenia i uwagi dot. konkretnych zadań.
Korzyści dla pracodawcy
Powszechnie uważa się, że to pracownik czerpie największe korzyści z pracy zdalnej, jednak i pracodawcy zauważają zalety pracy zdalnej.
Dostępność specjalistów
Wielu wysokiej klasy specjalistów, szczególnie w branży informatycznej pracuje wyłącznie na odległość. Praca zdalna daje opcję zatrudnienia wybranych osób bez względu na ich miejsce zamieszkania.
Niższe koszty biura
Pracownik wykonujący swoje obowiązki wyłącznie zdalnie nie musi mieć zorganizowanego stanowiska pracy. Zatem pracodawcy odpada koszt jego utrzymania, czyli zmniejsza rachunki za prąd, zużycie wody oraz za sprzątanie biura. Oszczędności daje też praca hybrydowa, ponieważ wtedy kilku pracowników może naprzemiennie korzystać z tego samego biurka.
Minusy pracy zdalnej dla pracodawców
Z perspektywy pracodawcy na pewno minusem jest ograniczona możliwość kontroli bezpośredniej pracownika. Nie zawsze skutecznie można też mu zlecić pilne zadania do wykonania. To w większości przypadków przekłada się na mniej efektywne zarządzanie pracownikami. Problematyczna jest też integracja oraz budowanie zgranego zespołu.
Wadą pracy zdalnej jest uzależnienie od niezawodności technologii. Jeśli wystąpią problemy techniczne z systemami na komputerze pracownika, trudniej jest je usunąć na odległość.