Rzeczywista cena aktywów nie zawsze jest zgodna z wyceną dokonaną na podstawie analizy fundamentalnej. Rozbieżności często są widoczne również po wprowadzeniu korekt wynikających ze specyfiki danego aktywu. W większości przypadków odpowiadają za to nastroje uczestników rynku. Dlatego ważnym aspektem strategii każdego inwestora powinna być analiza sentymentu rynkowego. Na czym ona polega i dlaczego ma tak duże znaczenie?
Czym jest sentyment rynkowy?
Sentyment rynkowy to ogół nastrojów uczestników rynku. Określa się go na podstawie zbiorczej oceny emocji zarówno inwestorów indywidualnych, jak i profesjonalnych. Odzwierciedla on to, czy na rynku dominuje optymizm, pesymizm czy postawa neutralna wobec konkretnych aktywów lub całego segmentu. Pozwala też zrozumieć, jak psychologia inwestorów wpływa na decyzje kupna i sprzedaży, a tym samym na kierunek i dynamikę cen. Dzięki jego znajomości możliwe jest ponadto przewidywanie potencjalnych punktów zwrotnych oraz okresów przewartościowania lub niedowartościowania instrumentów finansowych.
Na czym polega analiza sentymentu rynkowego?
Analiza sentymentu rynkowego polega na ocenie nastrojów inwestorów na podstawie danych transakcyjnych oraz monitoringu opinii w mediach i na platformach społecznościowych. Pierwszym etapem jest określenie celu analizy – może to być np. sentyment wobec konkretnej spółki, sektora rynku, indeksu giełdowego lub instrumentu finansowego.
Według tego kryterium należy dobrać odpowiednie wskaźniki i typy danych. Sentyment inwestorów można mierzyć z różnych źródeł, a najważniejsze z nich to:
- wolumen transakcji;
- ceny instrumentów pochodnych;
- media społecznościowe i fora (pozwalają sprawdzić, co i w jaki sposób inwestorzy piszą o konkretnych aktywach);
- raporty i ankiety pokazujące odsetek inwestorów nastawionych optymistycznie, neutralnie i pesymistycznie;
- dane instytucjonalne (np. przepływy kapitałowe do funduszy inwestycyjnych oraz informacje o zakupach i sprzedaży wśród profesjonalnych inwestorów).
W analizie sentymentu bardzo przydatne będą popularne, ogólnodostępne wskaźniki:
- VIX: mierzy oczekiwaną zmienność rynku akcji, często określany jako „wskaźnik strachu”. Na poziomie powyżej 30 sygnalizuje zmienność rynku i obawy inwestorów. Wartość poniżej 20 oznacza stabilność;
- Fear & Greed Index: określa dominujące na rynku nastroje na podstawie dynamiki ruchu, cen akcji, możliwości sprzedaży i kupna, zmienności rynku, a także popytu na bezpieczne przystanie i obligacje śmieciowe. Im niższą wartość przybiera, tym większy strach panuje wśród inwestorów. O ekstremalnych obawach mówimy, gdy spada poniżej 20;
- Put/Call (PCR): określa stosunek opcji sprzedaży do kupna, pokazując, czy inwestorzy zabezpieczają się przed spadkami czy liczą na wzrosty. Im wyższą wartość przybiera, tym więcej inwestorów wyprzedaje aktywa.
Analiza sentymentu rynkowego powinna obejmować porównanie wskaźników ilościowe (np. VIX, wolumen, przepływy kapitału) z jakościowymi (np. analiza opinii w mediach społecznościowych).
Przy jej dokonywaniu warto poszukać skrajnych punktów na wykresach nastrojów. Nadmierny optymizm może sugerować przewartościowanie aktywów, zaś duży pesymizm – wskazywać okazje do zakupu. Kiedy na rynku panuje nadmierny optymizm, coraz więcej inwestorów kupuje dany aktyw, wierząc w dalsze wzrosty. Popyt rośnie – często powyżej wartości uzasadnionej fundamentami. W pewnym momencie zaczyna brakować nowych nabywców, a ci, którzy już kupili, zaczynają realizować zyski, co wiąże się ze spadkiem cen. Odwrotnie działa skrajny pesymizm. Masowa wyprzedaż obniża cenę często poniżej rzeczywistej wartości aktywu. Gdy większość przestraszonych inwestorów już sprzedała swoje pozycje, presja spadkowa maleje. Wówczas inwestorzy działający wbrew tłumowi znajdują okazje do zakupu po zaniżonych cenach zanim sentyment się odwróci.
Duże znaczenie ma częstotliwość sprawdzania danych. Powinna ona być uzależniona od stylu inwestowania. W przypadku tradingu krótkoterminowego znaczenie mają wszystkie wahania – dobrze więc aktualizować dane nawet co 2-3 godziny. Innymi prawami rządzi się swing trading, wymagający sprawdzania wskaźników raz dziennie. Inwestując średnio- i długoterminowo, powinniście kontrolować wskaźniki w co najmniej kilkudniowych interwałach.
By analiza była skuteczna, warto ponadto ustawić alerty i regularnie śledzić zmiany nastrojów. Dzięki temu będziecie mogli reagować na nagłe zmiany rynku i odpowiednio dostosować swoją strategię.
Przed czym chroni analiza sentymentu rynkowego?
Dzięki analizie sentymentu rynkowego możecie uniknąć inwestycji obarczonych nadmiernym ryzykiem wynikającym z paniki, euforii i nagłych zmian trendów rynkowych. Rozumiejąc nastroje i oczekiwania uczestników rynku, możecie podejmować decyzje inwestycyjne w świadomy i przemyślany sposób. Łatwo zauważycie momenty skrajnego optymizmu lub pesymizmu, które często poprzedzają istotne zmiany trendów, a także szybciej zareagujecie na płynące z rynku sygnały ostrzegawcze. To również skuteczne narzędzie do zarządzania ryzykiem oraz identyfikowania okresów przewartościowania lub niedowartościowania aktywów.
W ten sposób możecie oprzeć swoją strategię nie tylko o liczby, ale też o psychologiczny aspekt rynku. To uczyni ją bardziej kompletną i odporniejszą na nagłe zmiany rynkowe – a tym samym znacznie skuteczniejszą.