Nie było fali bankructw, której tak się obawiano w 2022 roku. Kryzys energetyczny i spowolnienie gospodarcze nie doprowadziły do zwiększenia liczby upadłości, ocenia Polski Instytut Ekonomiczny.
Według danych zebranych przez PIE przedsiębiorcy zlikwidowali mniej firm z powodu niewypłacalności. Ekonomiści instytutu powołują się na informacje z wywiadowni gospodarczej Coface. Wskazują one, że liczba upadłości likwidacyjnych obniżyła się z 373 do 330. To spadek o 11,5 proc. w skali roku.
Autorzy raportu podkreślają, że to zasługa programów pomocowych państwa oraz tarcz antykryzysowych, które ograniczyły skalę niewypłacalności w trakcie pandemii COVID-19.
Polski Instytut Ekonomiczny obserwuje natomiast wzrost restrukturyzacji przedsiębiorstw. Liczba restrukturyzacji sądowych wzrosła z 562 do 699 (o 24,4 proc.).
W 2022 roku przeprowadzono więcej postępowań o zatwierdzenie układu (PZU) – ich popularność wzrosła aż o 58,5 proc. i odpowiada praktycznie za całość wzrostu liczby restrukturyzacji.
To najprostsze z czterech dostępnych sądowych postępowań restrukturyzacyjnych. Polega ono na zawarciu porozumienia pomiędzy przedsiębiorcą mającym trudności finansowe a jego wierzycielami.
W ramach postępowania dłużnik wspomagany przez doradcę restrukturyzacyjnego uzgadnia nowy plan spłaty należności i zobowiązuje się do poprawy działalności firmy. Rola sądu ogranicza się do zatwierdzenia i kontroli zgodności porozumienia z prawem. Takie postępowanie można przeprowadzić, gdy kwota restrukturyzacji dotyczy mniej niż 15 proc. łącznego zadłużenia.
Wzrosła także liczba uproszczonych restrukturyzacji pozasądowych. To tzw. PZU 2.0, które od klasycznego PZU różni się głównie szybkością procedury oraz zagwarantowaniem dodatkowej ochrony przed wypowiedzeniem umów najmu, dzierżawy czy kredytu.
Ich liczba wzrosła o 45,3 proc. – z 1190 do 1729. Uproszczone procedury wprowadzono w 2020 roku. Coface wskazuje, że przedsiębiorcy chętniej sięgają po tę ścieżkę, a znaczna ich część nie korzysta potem z drogi sądowej.
O małym zagrożeniu falą upadłości świadczą też dane z rynku pracy. W ciągu roku bezrobocie spadło z 5,8 proc. do 5,2 proc., a liczba etatów w sektorze przedsiębiorstw wzrosła o 143 tys.
GUS wskazuje również, że zmalała liczba zwolnień grupowych – w 2022 roku dotyczyły one 20,8 tys. pracowników z 341 przedsiębiorstw. Rok wcześniej było to 32,8 tys. osób z 595 zakładów pracy.
Gdyby faktycznie doszło do fali upadłości, te statystyki wyglądałyby znacznie gorzej. Obserwowalibyśmy wzrost bezrobocia oraz spadek zatrudnienia, a tymczasem w rzeczywistości było odwrotnie, ocenia PIE.