Prawie 2 tysiące dzieci poniżej piątego roku życia umiera codziennie z powodu zanieczyszczenia powietrza. Na liście czynników zagrażających zdrowiu dzieci brudne powietrze wyprzedziło już brak czystej wody.
Ponad 8 milionów zgonów, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych, zostało spowodowanych przez zanieczyszczenie powietrza w 2021 roku. Niemal każda osoba codziennie wdycha niezdrowe poziomy zanieczyszczeń powietrza, wynika z badania Health Effects Institute.
Zanieczyszczone powietrze jest obecnie drugim największym zabójcą na świecie, wyprzedzając palenie papierosów. Jest to też drugi czynnik ryzyka śmierci wśród ogólnej populacji zaraz po wysokim ciśnieniu krwi.
Natomiast wśród dzieci poniżej piątego roku życia zanieczyszczenie powietrza jest drugim po niedożywieniu czynnikiem ryzyka śmiertelności – wynika z tegorocznego raportu „State of Global Air” opublikowanego przez Health Effects Institute i Institute for Health Metrics and Evaluation’s Global Burden of Disease.
Biedni najbardziej narażeni
Raport wskazuje przy tym na pogłębiające się nierówności. Szczególnie obciążone ryzykiem są małe dzieci i osoby starsze. ale globalnie na pierwszej linii są kraje o niskich i średnich dochodach.
Badanie ujawnia, że dzieci w biednych krajach cierpią najbardziej. Wskaźnik zgonów związanych z zanieczyszczeniem powietrza wśród najmłodszych poniżej piątego roku życia jest 100 razy wyższy w większości krajów Afryki niż w krajach o wysokich dochodach.
Zobacz też: Co czwarte małe dziecko zagrożone skutkami ubogiej diety. Nowy raport UNICEF
Zabójcze pyły w powietrzu
To cząstki PM2.5 są odpowiedzialne za ponad 90 proc. zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza na świecie, wynika z raportu. Pyły PM2.5 mogą dostać się do krwiobiegu i wpływać na narządy w całym ciele. Zostały one powiązane nie tylko z chorobami płuc, ale również z chorobami serca, udarem, cukrzycą, demencją, a także poronieniem. A raport wskazuje, że zanieczyszczenie powietrza cząstkami PM2.5 jest wszechobecne. Obecność podwyższonych poziomów tych pyłów jest obecnie prognostykiem złych wyników zdrowotnych ludzi na całym świecie – wynika z raportu.
Jak podaje Health Effects Institute, skutki kryzysu klimatycznego również pogarszają jakość powietrza. To dlatego, że susze są coraz dłuższe i częste, a wynikające z nich pożary powodują utrzymywanie się groźnych pyłów na rozległych obszarach przez długi czas.
W dodatku, wyższe temperatury latem mogą również nasilać skutki zanieczyszczeń powietrza na przykład tlenkami azotu. Przy podwyższonych temperaturach mogą one łatwiej przekształcać się w ozon, drażniący gaz przy wdychaniu. Długotrwałe narażenie na ozon przyczyniło się do prawie pół miliona zgonów w 2021 roku.
Polecamy: Jakość powietrza na świecie jest fatalna. Prawie wszystkie kraje nie spełniają norm
Trujące pyły nie tylko na zewnątrz
Powietrze jest brudne także wewnątrz budynków. Z raportu wynika, że około pół miliona zgonów dzieci w 2021 roku było związanych z zanieczyszczonym powietrzem we wnętrzach, głównie w wyniku gotowania na brudnych paliwach, takich jak biomasa, węgiel drzewny, nafta i węgiel.
Przejście na czystsze paliwa, takie jak kuchenki solarne, mogłoby znacznie zmniejszyć emisje PM2.5, jak również emisje dwutlenku węgla. Z danych wynika, że około 2,3 miliarda ludzi na całym świecie nie ma dostępu do czystych paliw do gotowania.
Czytaj także:
- Smog wciąż dusi europejskie miasta. W Polsce powietrze ma szczególnie złą jakość
- Bank Światowy sfinansuje program Czyste Powietrze. Jest nowa umowa
- Zaskakujący efekt uboczny walki o czyste powietrze: temperatura atmosfery może rosnąć
- Powietrze w małych wioskach niebezpieczne jak w metropoliach. To skutek ogrzewania drewnem