Spośród 43 polskich miast powyżej 50 tys. mieszkańców, aż 25 ma niską jakość powietrza, wynika z najnowszych danych Europejskiej Agencji ds. Środowiska. Większość analizowanych miast z Polski jest w dolnej połowie rankingu obejmującego 372 pozycje.
Ranking powstał na podstawie danych z 2022 i 2023 roku. Miasta uszeregowano od najczystszego do najbardziej zanieczyszczonego na podstawie średnich poziomów stężenia drobnego pyłu zawieszonego, czyli PM 2,5. To składnik smogu uważany za najbardziej szkodliwy dla zdrowia.
– Pył zawieszony to zanieczyszczenie powietrza, które zostało najszerzej zbadane, a badania pokazują, że PM2,5 ma jeden z największych wpływów na zdrowie pod względem przedwczesnych zgonów i chorób. Długotrwałe narażenie na zanieczyszczenie powietrza wiąże się z najpoważniejszymi skutkami zdrowotnymi, w tym chorobami układu krążenia i układu oddechowego, a także śmiertelnością – tłumaczy agencja na stronie rankingu.
Czytaj też: Brudne powietrze co roku zabija miliony ludzi. Szczególnie narażone są małe dzieci
W 2021 r. Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała wytyczne zdrowotne dotyczące jakości powietrza i zaleciła maksymalny poziom 5 mikrogramów na metr sześcienny (μg/m3) dla drobnego pyłu zawieszonego w przypadku długotrwałej ekspozycji. W 2008 r. Unia Europejska ustaliła roczną wartość graniczną dla drobnego pyłu zawieszonego na poziomie 25 μg/m3, przypomina agencja.
Na potrzeby rankingu poziom do 5 mikrogramów na metr sześcienny uznano za bardzo dobry. Kolejne progi to dobry (5-10), umiarkowany (10-15), zły (15-25) i bardzo zły (powyżej 25).
Gdzie w UE jest najlepsze powietrze?
Północ i zachód Europy wypada w zestawieniu generalnie lepiej niż wschód i południe. Najlepsze powietrze ma szwedzka Uppsala. Bardzo dobre wyniki ma też 12 innych miast: Umea (Szwecja), Faro (Portugalia), Rejkiawik (Islandia), Oulu (Finlandia), Tampere (Finlandia), Norrkoping (Szwecja), Funchal (Portugalia), Tallinn (Estonia), Narwa (Estonia), Sztokholm (Szwecja), Helsinki (Finlandia) i Bergen (Norwegia). Dobrą jakość powietrza ma z kolei wiele miast w Niemczech, Francji czy Irlandii.
Jak wypada w rankingu Polska? Wśród 43 analizowanych miast nie ma ani jednego, w którym powietrze miałoby bardzo dobrą jakość. Dobrą ma tylko jedno – Zielona Góra, która znalazła się na 180. miejscu w zestawieniu. Z drugiej strony, nie ma też miasta o bardzo złej jakości powietrza, czyli przekraczającej nawet łagodną normę unijną. Wszystkie uwzględnione w rankingu polskie miasta pokazuje grafika:
Powietrze o umiarkowanej jakości jest w 17 kolejnych miastach. Tę część rankingu zamyka Warszawa, która na tle miast europejskich znalazła się na 300. pozycji.
Jeszcze gorzej jest w kolejnych 25 miastach, gdzie jakość powietrza jest zła. O ile Łódź plasuje się w rankingu tuż za Warszawą, to Nowy Sącz jest na przedostatnim 371. miejscu w rankingu. Gorszą jakość powietrza spośród analizowanych europejskich miast ma tylko Slavonski Brod w Chorwacji. To jedyne miasto w zestawieniu, w którym powietrze oceniono jako bardzo złe.
Polecamy także:
- Uzdrowiska z mocno zanieczyszczonym powietrzem. Minister zdrowia przymykał na to oko
- Cena brudnego powietrza. Polska płaci wyjątkowo duży rachunek na tle innych krajów UE
- Skutki narażenia dzieci na smog mogą objawić się w dorosłości. Jest nowe badanie naukowe
- Powietrze w małych wioskach niebezpieczne jak w metropoliach. To skutek ogrzewania drewnem
- Unia chce zaostrzenia norm jakości powietrza. Dyrektywa ma lepiej chronić zdrowie obywateli