Co decyduje o tym, że ktoś jest wartościowym członkiem społeczeństwa? Głosowanie w wyborach, dbanie o klimat, interesowanie się sprawami kraju. Dla zdecydowanej większości społeczeństw państw rozwiniętych to bardzo ważne cechy dobrego obywatela. Ale wyniki dla Polski mocno odstają od światowej przeciętnej.
Odpowiedzi na pytanie o cechy przesądzające o tym, czy ktoś jest wartościowym obywatelem, czy nie jest, szukał Instytut badawczy Pew Research. W tym celu przeprowadził badania w dziewiętnastu rozwiniętych krajach świata. Sprawdzamy, jak w tym międzynarodowym badaniu wypadli Polacy.
O tym, że ktoś jest dobrym członkiem społeczeństwa, przesądza przede wszystkim uczestnictwo w wyborach i działanie przeciwko zmianom klimatu. Tak wynika z badania przeprowadzonego przez Pew Research Center w 19 wysokorozwiniętych krajach świata.
W Polsce sama hierarchia wartości dobrego obywatela jest podobna, co na świecie. Ale już jeśli chodzi o to, jak ważne są dla nas poszczególne kryteria, mocno odbiegamy od ogółu.
Dobry obywatel głosuje w wyborach
Jakie działania są ważne, by móc o kimś powiedzieć, że jest dobrym członkiem społeczeństwa? Naukowcy z amerykańskiego instytutu badawczego Pew Research Center spytali o to mieszkańców 19 rozwiniętych państw świata. Badanie przeprowadzili wśród osób z Polski, Australii, Belgii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Izraela, Japonii, Kanady, Korei Płd., Malezji, Niemiec, Singapuru, Szwecji, USA, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch. Ludność tych krajów stanowi ok. 13 proc. populacji świata.
Instytut poprosił badanych o odpowiedź na pytanie, jak ważne, by być uznanym za dobrego obywatela, jest siedem różnych działań. Ankietowani wskazywali, co sądzą m. in. o roli głosowania w wyborach, troski o klimat czy chodzenia do kościoła.
Za najważniejsze w większości krajów zostało uznane głosowanie. Jako „bardzo ważne” to działanie oceniło np. aż 90 proc. mieszkańców Szwecji czy 84 proc. badanych z Kanady. Mediana odpowiedzi dla wszystkich 19 krajów wyniosła 73 procent, a więc prawie trzy czwarte.
Także w Polsce to właśnie ta odpowiedź najczęściej była wskazywana jako bardzo ważna. Ale odsetek takich wskazań był w naszym kraju najniższy spośród wszystkich badanych państw.
Za bardzo ważne głosowanie uznało tylko 52 proc. ankietowanych Polaków. Dla badanych z innych krajów jest ono bardzo ważne dużo częściej. Mniej niż dwie trzecie obywateli uważa głosowanie za bardzo ważne tylko w dwóch innych uwzględnionych państwach: Belgii i Izraelu.
W tych dwóch krajach występują duże problemy z uformowaniem się stabilnego rządu, komentują analitycy Pew Research.
Do tego co dokładnie myślimy o głosowaniu w niemal każdym badanym kraju zależało od tego, jak dana osoba głosuje.
– Osoby popierające partię lub partie rządzące znacznie częściej twierdzą, że głosowanie jest bardzo ważne niż osoby, które nie popierają obecnego rządu – wskazują eksperci Pew Research. Różnice są szczególnie duże w Izraelu, ale także w Polsce.
– W Polsce ponad dwie trzecie (69 proc.) tych, którzy identyfikują się z prawicowo-populistyczną rządzącą Partią Prawo i Sprawiedliwość (PiS), twierdzi, że głosowanie jest bardzo ważne. Podczas gdy tylko mniej niż połowa (45 proc,) tych, którzy nie popierają PiS, zgadza się z tym stwierdzeniem – dodają analitycy instytutu.
Troska o klimat? Bardzo ważna tylko dla mniejszości
Dużo rzadziej niż inne narodowości wskazywaliśmy także inne działania, podejmowane w trosce o społeczeństwo. Przykładem może być dbałość o klimat.
Podejmowanie decyzji, które pomagają zmniejszać wpływ człowieka na klimat, zwyciężyło jako kryterium postawy obywatelskiej aż w trzech badanych krajach. Jako „bardzo ważne” wskazało je 64 proc. Belgów, 76 proc. Włochów i 77 proc. Hiszpanów.
Ogółem, przy uwzględnieniu wszystkich państw, ta postawa zajęła drugie miejsce w zestawieniu pod względem częstotliwości wskazań „bardzo ważne”. Mediana wyniosła w tym przypadku 63 procent.
Jeśli chodzi o samo miejsce proklimatycznych decyzji w hierarchii wartości, to Polacy się nie wyłamują. W Polsce też była to druga odpowiedź najczęściej wskazywana jako „bardzo ważna”.
Z tym, że za bardzo ważne dla bycia dobrym obywatelem takie decyzje uznaje mniejszość Polaków, bo jedynie 36 proc. A więc niewiele ponad jedna trzecia. To drugi najniższy wynik w całym zestawieniu.
Mniej nastawieni na klimat niż my są tylko Izraelczycy. Tylko ok. jedna czwarta (27 proc.) badanych z tego kraju wskazała, że podejmowanie sprzyjających klimatowi decyzji jest „bardzo ważne”.
Za „trochę/jakkolwiek” ważne dbanie o klimat uznała połowa (50 proc.) Polaków. Łącznie więc jakąkolwiek wagę do klimatu w ocenie postawy obywatelskiej przykłada 86 proc. ankietowanych z Polski. Lepiej? Ale to wciąż piąty wynik od końca w całym zestawieniu:
„Nie wiem, nie interesuję się”
Instytut zapytał także, czy ważne, by być dobrym członkiem społeczeństwa, jest szczepienie się przeciwko koronawirusowi, interesowanie się wydarzeniami w kraju i na świecie, uczestniczenie w demonstracjach i uczestniczenie w praktykach religijnych.
Spośród tych pięciu kategorii polski wynik zbliża się do mediany wskazań tylko w dwóch ostatnich. Np. tak samo często (a raczej tak samo rzadko) jak reszta świata za bardzo istotny uważamy udział w demonstracjach. Takich odpowiedzi było 22 proc. w Polsce. I tyle samo wynosiła mediana wskazań.
Porównanie wskazań Polaków i mediany przedstawia poniższa infografika:
Z kolei interesowanie się wydarzeniami w kraju jest bardzo ważne zdaniem tylko jednej trzeciej badanych Polaków. Jeszcze mniej uważa, że bardzo istotne jest interesowanie się tym, co dzieje się zagranicą. Rzadziej od nas tę odpowiedź jako bardzo ważną wskazywali w Europie jedynie Węgrzy.
Dokładne porównanie wskazań badanych z Polski i z reszty krajów przedstawia poniższy wykres:
Poniższy wykres jest interaktywny. Aby zobaczyć, jak odpowiadali mieszkańcy danego kraju w na poszczególne pytania, wybierz jedno z siedmiu pytań (na górze). Kolorami zostały wyróżnione Polska oraz mediana wskazań dla wszystkich krajów.
Najrzadziej jako bardzo ważne wybieraliśmy uczestnictwo w praktykach religijnych. Za bardzo ważne dla dobrego członka społeczeństwa uważa je dokładnie jedna piąta (20 proc.) z nas. Mediana wskazań w badaniu dla różnych krajów wyniosła zaś 16 procent.
Ale za to za ważne „w jakimś stopniu” dla bycia dobrym obywatelem praktyki religijne uznaje już 37 proc. z nas. Tym samym Polska, jako jedyna obok Malezji i Singapuru, jest krajem, gdzie uczestnictwo w nabożeństwach za choć trochę ważne lub bardzo ważne uważa ponad połowa społeczeństwa.
Polecamy też:
- Ekobarometr: Oszczędzamy energię, bo jest droga. Troska o planetę jest na drugim planie
- Ile Polska zużywa gazu? Mniej niż rok temu, ale wielkich oszczędności na razie nie widać [WYKRESY]
- W tym tygodniu Pfizer, w przyszłym Moderna. Rząd chce wypowiedzieć umowy na dostawę szczepionek
- Polska najmniej „zielonym” krajem w Unii Europejskiej. Jest nowy raport
- Polska złomowiskiem Europy. Niemal 8 na 10 aut na polskich drogach ma co najmniej 10 lat