Korzystanie z kuchni gazowej to większe ryzyko astmy u dzieci, twierdzą amerykańscy i europejscy specjaliści od zdrowia publicznego. W USA rozważany jest nawet zakaz używania kuchenek gazowych.
O tym, że spalanie gazu ziemnego powoduje emisję szkodliwych substancji, wiadomo nie od dziś. Zwykle jednak nie myślimy o tym, kiedy gotujemy obiad na gazowej płycie kuchennej. Tymczasem w niektórych przypadkach w domach możemy mieć wówczas powietrze bardziej zanieczyszczone niż na zewnątrz.
Na początku 2022 roku w USA opublikowano wyniki badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Stanforda. Naukowcy z wydziału Earth System Science mierzyli zanieczyszczenie metanem i tlenkami azotu w domach korzystających z kuchenek gazowych. Okazało się, że w ciągu zaledwie kilku minut gotowania ekspozycja na tlenki azotu przekracza krajową normę 100 cząstek na miliard cząstek powietrza, jeśli pomieszczenie nie jest odpowiednio wentylowane.
Inne badanie, przeprowadzone przez specjalistów od zdrowia publicznego z USA i Australii, zostało opublikowane w grudniu 2022 r. przez „International Journal of Environmental Research and Public Health”. Analiza danych wykazała powiązanie pomiędzy gotowaniem na gazie a występowaniem astmy u dzieci w USA. Według naukowców aż 12,7 proc. przypadków tej choroby u dzieci ma związek ze spalaniem gazu w domowych kuchniach.
– Badania z ostatnich 50 lat pokazują, że kuchnie gazowe są niekorzystne dla naszego zdrowia. Najmocniejsze dowody są co do wpływu na dzieci i astmy u nich – mówiła współautorka badania Brady Seals, cytowana przez Bloomberg.
„To ukryte zagrożenie”
Efektem kolejnych ostrzeżeń była zapowiedź działań ze strony US Consumer Product Safety Commission. To amerykański urząd odpowiadający za bezpieczeństwo produktów.
– To ukryte zagrożenie. Każda opcja jest na stole. Jeśli nie możemy sprawić, by produkty były bezpieczne, możemy ich zakazać – mówił Bloombergowi Richard Trumka Jr. z CPSC.
Rozważane opcje to między innymi wyznaczanie standardów emisji z palników. Prawnicy współpracujący z CPSC zaproponowali także nalepki z ostrzeżeniami czy obowiązek instalowania wyciągów nad płytami kuchennymi.
Producenci mówią „nie”
Potencjalna perspektywa zakazu instalowania kuchni gazowych spotkała się ze sprzeciwem ze strony producentów urządzeń i firm dostarczających gaz. To zrozumiałe, w końcu taki przepis negatywnie wpłynąłby na ich przychody.
Co więcej, okazało się, że sprawa jest dobrym pretekstem do atakowania oponentów politycznych.
– Biden idzie po twoją gazową kuchenkę – grzmiał Wall Street Journal.
Oburzenie potencjalnym zakazem okazywali politycy, głównie z Partii Republikańskiej i prawicowa stacja telewizyjna Fox News.
Na tę burzę zareagował na Twitterze szef CPSC Alex Hoehn-Saric. Podkreślił, że urząd nie planuje wprowadzenia zakazu korzystania z palników gazowych w domach.
– CPSC bada emisje gazów z kuchenek i szuka nowych sposobów na radzenie sobie z ryzykami zdrowotnymi. CPSC aktywnie angażuje się też we wzmacnianie dobrowolnych standardów bezpieczeństwa kuchenek gazowych – czytamy także w oświadczeniu.
I want to set the record straight.
Contrary to recent media reports, I am not looking to ban gas stoves and the @USCPSC has no proceeding to do so. Read my full statement: pic.twitter.com/bYS1GLEpXP
— Alex Hoehn-Saric (@HoehnSaricCPSC) January 11, 2023
Również przedstawiciele Białego Domu czuli się w obowiązku zapewnić, że administracja prezydenta Joe Bidena nie planuje zakazywać kuchenek gazowych.
UE a kuchnie gazowe
Do podobnych wniosków, co badacze z USA, doszli europejscy autorzy raportu “Exposing the Hidden Health Impacts of Cooking with Gas”. Analizę opublikowały wspólnie organizacja na rzecz efektywności energetycznej CLASP, European Public Health Alliance oraz holenderska organizacja naukowa TNO.
Wyliczyli oni, że kuchenki gazowe przyczyniły się do 12 proc. przypadków astmy u dzieci z UE. Według raportu, powietrze w domach z kuchenkami gazowymi a bez odpowiedniej wentylacji ma wyższe stężenie tlenków azotu niż przewidują normy WHO i Unii.
Autorzy przypominają zarazem, że ponad 100 milionów mieszkańców UE gotuje na gazie.
– Gazowe urządzenia kuchenne potrzebują etykiet ostrzegających o zagrożeniach dla zdrowia, jak paczki papierosów. Urzędnicy UE mają obowiązek uwzględnić te zagrożenia dla zdrowia – mówi dyrektorka CLASP Christine Egan, cytowana w komunikacie dotyczącym raportu.
Autorzy analizy postulują, by regulacje unijne objęły nie tylko piece grzewcze, tak jak dzieje się to obecnie. Ich zdaniem dyrektywa Ecodesign powinna doprowadzić do stopniowego wycofania z użytku także kuchni gazowych.
Procesy legislacyjne w Unii zajmują jednak dużo czasu. Na ewentualną zapowiedź zakazu – i możliwą polityczną burzę – przyjdzie więc nam jeszcze poczekać.