Z globalnego badania Allianz Trade wynika, że coraz więcej eksporterów zmuszonych jest do dostosowania się do skutków wojny handlowej, zwłaszcza tej rozgrywającej się pomiędzy USA a Chinami. Eksperci podkreślają, że polityka celna Stanów Zjednoczonych generuje dużą niepewność.
Firmy coraz częściej muszą reagować poprzez dywersyfikację partnerów handlowych, modyfikację łańcuchów dostaw i zmianę strategii cenowej.
Badanie objęło 4500 firm z dziewięciu krajów odpowiadających za 60 proc. światowego PKB, w tym z Polski. W porównaniu do poprzednich lat pozytywne oczekiwania eksportowe spadły globalnie z 80 proc. do 40 proc., a 42 proc. firm spodziewa się spadku obrotów eksportowych o 2–10 proc. Wpływ wojny handlowej nie ogranicza się wyłącznie do wolumenów, ale dotyka także logistyki, kosztów i warunków płatności.
Polska: wysoka świadomość i racjonalna ostrożność
Polskie firmy, mimo relatywnie niskiego bezpośredniego udziału USA w krajowym eksporcie, charakteryzuje najwyższy poziom obaw w Europie. Aż 58 proc. polskich eksporterów spodziewa się negatywnego wpływu wojny handlowej na swój biznes, a ponad połowa oczekuje spadku obrotów.
Ich niepokój związany jest z ekspozycją na pośredni eksport przez rynki trzecie oraz słabą pozycją negocjacyjną wynikającą z niskiej rozpoznawalności marek i uzależnienia od taniej produkcji.
Jednocześnie polskie firmy wykazują się pragmatycznym podejściem do wyzwań. 64 proc. z nich deklaruje utrzymanie cen, zamiast przerzucania kosztów na klienta. 45 proc. zamierza poszukiwać nowych, tańszych dostawców, a 30 proc. planuje wejście na nowe rynki eksportowe. Polskie firmy stosunkowo często wdrażają też klauzule walutowe oraz renegocjują kontrakty z dostawcami i przewoźnikami.
Wydłużone terminy i ryzyko braku płatności
Po 2 kwietnia, „Dniu Wyzwolenia”, coraz więcej firm spodziewa się opóźnień w płatnościach. 48 proc. badanych oczekuje wzrostu ryzyka niewypłacalności kontrahentów. Jednocześnie czas oczekiwania na zapłatę systematycznie się wydłuża. Około 70 proc. eksporterów otrzymuje obecnie płatności po 30–70 dniach.
Na tym tle pozytywnie wyróżniają się firmy z Polski. Aż 43 proc. z nich deklaruje, że otrzymuje należności w terminie 30–50 dni. Jeszcze rok wcześniej 32 proc. firm musiało czekać ponad 70 dni. Oznacza to poprawę zarządzania sprzedażą i wzrost świadomości finansowej.
Nowe kierunki i strategie dostosowawcze
Wobec niepewności geopolitycznej, firmy na całym świecie szukają alternatywnych rynków i dostawców. Europa Zachodnia, Ameryka Łacińska i Azja Południowo-Wschodnia zyskują na znaczeniu jako nowe centra produkcyjne i handlowe. Friendshoring, czyli współpraca z krajami o podobnych wartościach politycznych i gospodarczych, staje się trwałym trendem.
Zarówno europejskie, jak i chińskie firmy zaczynają postrzegać Amerykę Łacińską jako strategicznego partnera w dostępie do rynku amerykańskiego. Polskie firmy natomiast, poza Niemcami czy USA, coraz częściej wskazują też na możliwości współpracy z Czechami, Ukrainą, krajami nadbałtyckimi i Bałkanami.
Globalna wojna handlowa zmienia zasady gry. Choć wyzwania są duże, polscy eksporterzy nie pozostają bierni. Wykazują wysoką świadomość ryzyka i umiejętność adaptacji. Dywersyfikacja, renegocjacje i monitorowanie płatności stają się codziennym narzędziem zarządzania.
Allianz Trade szacuje, że globalne straty w eksporcie w 2025 roku mogą sięgnąć 305 mld dolarów. W takich warunkach elastyczność i szybka reakcja będą kluczem do przetrwania i wzrostu.