Straty wody w polskich sieciach wodociągowych mogą sięgać nawet 58 proc. To oznacza miliony metrów sześciennych rocznie traconych zasobów. Eksperci alarmują: czas na cyfrową i automatyczną rewolucję w gospodarce wodnej.
W obliczu narastającego kryzysu klimatycznego i postępującej urbanizacji, odpowiedzialne i nowoczesne zarządzanie zasobami wodnymi staje się kluczowym wyzwaniem dla samorządów, przedsiębiorstw i sektora rolniczego.
Gdzie ucieka woda?
Według danych kontrolnych, polskie przedsiębiorstwa wodociągowe odnotowały straty rzędu 5,3 mln m³ wody. Globalnie, jak wskazuje International Water Association, każdego dnia z systemów dystrybucji znika 346 mln m³ wody, co rocznie generuje straty finansowe sięgające 39 mld dolarów. Źródła strat to przede wszystkim nieszczelności, nielegalne przyłącza oraz przestarzała infrastruktura.
Rozwiązaniem mogą być inteligentne czujniki i systemy monitorujące, które pozwalają na wczesne wykrywanie wycieków i szybką interwencję. Dzięki analizie danych w czasie rzeczywistym możliwe staje się nie tylko ograniczenie strat, ale także optymalizacja całej infrastruktury.
Przykład z Brazylii: mniej wody, większa efektywność
Znaczący potencjał do poprawy zarządzania wodą dostrzega się w rolnictwie – sektorze odpowiadającym za ok. 70 proc. globalnego zużycia tego zasobu. W jednym z brazylijskich sadów pomarańczowych zastosowano czujniki optyczne do monitorowania wilgotności gleby i precyzyjnej irygacji. Efekt? Redukcja zużycia wody o 25 proc.
– Dzięki automatycznym systemom sterującym i pomiarowym można lepiej dostosować zużycie wody do realnych potrzeb, nie marnując ani kropli – zauważa Piotr Szopiński, ekspert ds. technologii pomiarowych.
Jakość wody pod lupą
Coraz większą wagę przywiązuje się nie tylko do ilości wody, ale także do jej jakości. Systemy czujników monitorujących parametry fizykochemiczne, takie jak przewodność, ciśnienie czy temperatura, pozwalają na bieżące kontrolowanie stanu wody zarówno w sieciach wodociągowych, jak i w procesach przemysłowych.
– Precyzyjne dane pozwalają unikać kosztownych przestojów i zapewniają bezpieczeństwo użytkownikom – podkreśla Aleksandra Banaś, ekspertka branży automatyki przemysłowej.
Przewidywanie zamiast awarii
Nowoczesne systemy predykcyjnego utrzymania ruchu, bazujące na analizie wibracji i temperatury urządzeń, umożliwiają wykrycie potencjalnych awarii zanim do nich dojdzie. W efekcie przedsiębiorstwa mogą unikać przestojów i kosztownych napraw.
– Korozja, pęknięcia przewodów czy nieszczelne złącza to przyczyny większości awarii sieci wodociągowych. Regularny monitoring i konserwacja prewencyjna to sposób na ograniczenie tych problemów – dodaje Banaś.
Cyfryzacja i automatyzacja – przyszłość branży
Transformacja cyfrowa w sektorze wodnym postępuje. Systemy takie jak IO-Link umożliwiają zdalne zarządzanie całym systemem – od pomiaru przepływu po kontrolę jakości wody. Pozwala to na szybsze reagowanie na zmienne warunki, obniżenie kosztów operacyjnych i bardziej zrównoważone zarządzanie.
Co więcej, wrocławskie MPWiK będzie monitorować ścieki za pomocą systemu Spectrally, który wykrywa niebezpieczne cząsteczki chemiczne. Dzięki temu będzie można lepiej zarządzać zasobami wody i chronić środowisko.
W czasach, gdy globalne zużycie wody rośnie o około 1 proc. rocznie, a zasoby są coraz bardziej zagrożone, efektywna gospodarka wodna staje się koniecznością. Wdrożenie inteligentnych technologii może nie tylko poprawić jakość usług, ale także przynieść realne oszczędności finansowe i środowiskowe. Woda to nie tylko zasób – to fundament przyszłości.