Praca zdalna stała się naturalnym sposobem realizacji obowiązków przez część pracowników umysłowych, co pozwala im łączyć życie zawodowe i prywatne. Upowszechnienie pracy zdalnej w 2020 roku szczególnie dotyczyło kobiet – pisze Polski Instytut Ekonomiczny.
Średnio w całym roku 21 proc. pracujących kobiet wykonywało swoją pracę – czasami lub zwykle – z domu. U mężczyzn odsetek ten wyniósł 16 proc. W 2021 r. powszechność pracy zdalnej spadła, nadal jednak rozwiązanie to było częściej stosowane przez kobiety niż mężczyzn (17 proc. vs 14 proc.). Pokazuje to poniższy wykres.
To bardzo korzystne dla osób pełniących obowiązki opiekuńcze. Duża elastyczność pracy zdalnej ułatwia godzenie ról rodzinnych i zawodowych. Jednocześnie niesie za sobą także systemowe zagrożenia – na przykład poprzez utrwalanie nierówności między płciami.
W badaniach z 2019 r. oszacowano, że negatywne skutki kryzysów finansowych aż do 7 lat po ich ustaniu wpływają na uczestnictwo kobiet w polityce i na rynku pracy oraz ich poziom zdrowia i edukacji. W ten sposób pogłębiają nierówności między płciami.
Z dzieckiem 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu
Kryzys spowodowany pandemią, oprócz kwestii związanych z finansami, dotknął także sfery opieki. Wzrosło zapotrzebowanie na pracę opiekuńczą ze względu na zamknięcie szkół i przedszkoli.
Co istotne, w czasie pandemii matki znacznie częściej niż ojcowie podejmowały się dodatkowej nieopłacanej pracy opiekuńczej. W kwietniu 2020 r. ONZ wskazywał, że kobiety spędziły na pracach domowych i opiekuńczych aż trzy razy więcej czasu niż mężczyźni. Natomiast z badań OECD wynika, że pracujące matki z dziećmi w wieku szkolnym lub młodszymi były grupą najbardziej poszkodowaną przez pandemię.
Chcesz być na bieżąco z naszymi tekstami? Zapisz się na newsletter 300Sekund!
Odpowiedzialność za zadania związane z kwestiami opiekuńczymi pozostała ściśle powiązana z płcią. Praca zdalna może doprowadzać do utrwalenia schematów.
Zgodnie z badaniami Eurofound, gdy obydwoje partnerzy pracują poza domem, ojcowie są nieco bardziej skłonni niż matki, aby zwiększyć udział w zapewnianiu opieki dla swoich dzieci. Kiedy tylko jeden partner pracuje zdalnie, rodzic ten częściej zwiększa liczbę tego typu zadań. Natomiast gdy oboje partnerzy pracują zdalnie, matki są znacznie bardziej chętne niż ojcowie, aby zwiększyć udział w zapewnianiu opieki dzieciom.
Praca zdalna, choć pomocna dla matek, nie rozwiązuje problemu nierówności, zwłaszcza w rzeczywistości ukształtowanej przez pandemię, która umocniła obowiązujące stereotypy. W zakresie przeciwdziałania dyskryminacji niezbędne są dodatkowe działania upowszechniające partnerski model rodziny.