Deficyt finansów publicznych, wyliczany metodą unijną, wyniósł w Polsce -5,1 proc. PKB w 2023 roku, wynika z najnowszych danych GUS. Pod względem wielkości deficytu Polska zajęła piąte miejsce w Unii Europejskiej.
Według zestawienia sporządzonego przez Eurostat deficyt większy niż w Polsce zanotowano jedynie we Włoszech (-7,4 proc. PKB), na Węgrzech (-6,7 proc. PKB), w Rumunii (-6,6 proc. PKB) i we Francji (-5,5 proc.).
Ogółem ponad 3 proc. PKB deficytu, co jest punktem odniesienia dla Komisji Europejskiej dla oceny stanu finansów publicznych krajów członkowskich, miało 11 krajów UE. W 2023 r. deficyt odnotowały wszystkie państwa członkowskie, z wyjątkiem Cypru i Danii (oba +3,1 proc.), Irlandii (+1,7 proc.) i Portugalii (+1,2 proc.).
Ile wyniósł dług sektora general government
Poziom -3 proc. PKB dla deficytu to jedno z tzw. kryteriów konwergencji, używanych przez Komisję Europejską. Drugim jest poziom 60 proc. PKB dla długu publicznego. Jeśli kraj członkowski ma deficyt lub dług wyższe niż te wielkości, wówczas Komisja Europejska może wobec niego wdrożyć procedurę nadmiernego deficytu.
Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.
Według danych zebranych przez Eurostat na koniec 2023 r. najniższe wskaźniki długu publicznego do PKB odnotowano w Estonii (19,6 proc.), Bułgarii (23,1 proc.), Luksemburga (25,7 proc.), Danii (29,3 proc.), Szwecji (31,2 proc.) i na Litwie (38,3 proc.).
– Trzynaście państw członkowskich miało wskaźniki długu publicznego przekraczające 60 proc. PKB, przy czym najwyższe odnotowano w Grecji (161,9 proc.), Włoszech (137,3 proc.), Francji (110,6 proc.), Hiszpanii (107,7 proc.) i Belgii (105,2 proc.) – podał Eurostat w komunikacie.
W przypadku Polski dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (tzw. general government) wyniósł 1 691 148 mln zł, czyli 49,6 proc. PKB.
Dla kogo procedura nadmiernego deficytu
Po publikacji GUS na początku kwietnia Ministerstwo Finansów oceniło w odpowiedziach na pytania ISBnews, że procedura nadmiernego deficytu zostanie otwarta wobec Polski, gdyż Komisja Europejska będzie do tego zobowiązana. Dlatego Ministerstwo Finansów jest już w roboczym dialogu z Komisją Europejską, którego celem jest wyjaśnienie przyczyn przekroczenia przez Polskę progu 3 proc. deficytu w relacji do PKB w 2023 r. Formalny dialog będzie miał miejsce na etapie wiosennej prognozy KE.
– Należy założyć, że procedura nadmiernego deficytu zostanie otwarta wobec Polski, gdyż Komisja Europejska będzie do tego zobowiązana. Dlatego, Ministerstwo Finansów jest już w roboczym dialogu z Komisją Europejską, którego celem jest odpowiednie wyjaśnienie przyczyn przekroczenia przez Polskę progu 3 proc. w 2023 r. Formalny dialog będzie miał miejsce na etapie wiosennej prognozy KE – czytamy w odpowiedziach.
Przypomniano, że Komisja Europejska zapowiedziała publikację 19 czerwca br. raportów otwierających procedurę nadmiernego deficytu wobec państw członkowskich w oparciu o dane o deficycie w 2023 r.
– KE oceni wówczas charakter przekroczenia przez deficyt nominalny progu 3 proc. PKB – czy było ono wyjątkowe i tymczasowe (jeśli w obu przypadkach informacja się potwierdzi – czy deficyt pozostał bliski 3 proc. PKB). Oceni też, czy przekroczenie wartości referencyjnej wynikało z innych istotnych czynników. W ocenie Ministerstwa Finansów, wysoki deficyt w Polsce jest efektem wojny w Ukrainie i potężnych wydatków Polski na modernizację armii, niwelowania skutków kryzysu energetycznego i pomocy uchodźcom z Ukrainy – wskazał resort.
Ministerstwo zwróciło też uwagę, że obecnie w Unii Europejskiej trwa dyskusja dotycząca praktyki stosowania nowych reguł fiskalnych w tym roku, zgodnie z którymi w przypadku krajów z długiem publicznym (wg ESA) poniżej 60 proc. PKB okres korekty nadmiernego deficytu będzie wydłużony z obecnego 1,5 roku do 4 lat. Dodatkowo, zgodnie z postulatem Polski popieranym przez inne kraje członkowskie, zwiększone wydatki obronne będą stanowiły czynnik łagodzący w procedurze nadmiernego deficytu, a także będą uwzględniane w pakiecie inwestycji pozwalających wydłużyć ścieżkę korekty nadmiernego deficytu z 4 do 7 lat.
oprac. mach