Dla połowy mieszkańców największych polskich miast koszt wynajmu mieszkania stanowi ponad 30 proc. ich zarobków. W Warszawie sytuacja jest jeszcze trudniejsza – tam najem pochłania nawet 48 proc. mediany wynagrodzeń, wynika z najnowszej analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Polski Instytut Ekonomiczny w swoim najnowszym Tygodniku Gospodarczym przedstawił analizę kosztów wynajmu mieszkań w kontekście zarobków Polaków. Badacze oparli się na niedawno opublikowanych danych GUS dotyczących mediany wynagrodzeń w Polsce.
– W analizie poziomu wynagrodzeń mediana – czyli wartość środkowa – oznacza, że 50 proc. populacji zarabia nie więcej niż dana wartość i kolejne 50 proc. nie mniej – wyjaśniają eksperci PIE.
Według danych GUS, w marcu 2024 roku mediana wynagrodzeń w całej Polsce wyniosła 6549 złotych. To znacznie mniej niż średnia pensja, która w tym samym okresie osiągnęła poziom 8605 złotych.
Warszawa liderem wysokich kosztów
Analitycy PIE zestawili te dane z cenami wynajmu mieszkań w sześciu największych polskich miastach. Wyniki pokazują, że w większości z nich przeciętna cena wynajęcia mieszkania wynosiła w marcu 2024 r. ponad 30 proc. mediany wynagrodzeń.
– Oznacza to, że dla połowy zarabiających mieszkańców wynajęcie mieszkania stanowiło więcej niż 30 proc. wynagrodzenia. Dla połowy lepiej zarabiających koszt najmu stanowił mniej niż 30 proc. pensji – tłumaczą eksperci PIE.
Czytaj także: Wydatki szybko rosną, a najdroższy jest wynajem mieszkania. Tak wygląda studencki portfel
Najgorzej sytuacja wygląda w Warszawie. W stolicy najem mieszkania kosztował średnio 4200 złotych, co stanowi aż 48 proc. mediany zarobków w tym mieście. To oznacza, że dla połowy mieszkańców Warszawy koszt wynajmu pochłania prawie połowę ich pensji.
W pozostałych analizowanych miastach sytuacja jest nieco lepsza, ale nadal trudna. Średnia cena najmu mieszkania oscylowała między 35 proc. a 38 proc. mediany wynagrodzeń. Wyjątkiem była Łódź, gdzie odsetek ten wyniósł 29 proc.
Różnice między średnią a medianą
Analiza PIE pokazuje także znaczące różnice między stosunkiem cen najmu do średnich zarobków a ich stosunkiem do mediany wynagrodzeń.
– Średnio stosunek przeciętnych cen najmu do przeciętnych wynagrodzeń na koniec I kwartału 2024 r. był mniejszy o 10 pkt. proc. niż w sytuacji, gdy porównuje się je z medianą płac – czytamy w raporcie.
Największą różnicę zaobserwowano w Warszawie. W stolicy przeciętny koszt najmu wynosił 31 proc. średniego wynagrodzenia, czyli o 16 punktów procentowych mniej niż w przypadku mediany.
Sytuacja w poszczególnych miastach
PIE przeanalizował także sytuację w segmencie mieszkań o powierzchni 40-60 metrów kwadratowych. Okazuje się, że w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu oraz Gdańsku przeciętna cena najmu takiego mieszkania stanowiła więcej niż 37 proc. mediany wynagrodzeń.
Nieco tańsze były mieszkania o takiej powierzchni w Poznaniu – tam współczynnik ten wyniósł 34 proc. Najlepsza sytuacja panuje w Łodzi, gdzie za mieszkanie o powierzchni od 40 m² do 60 m² trzeba było zapłacić przeciętnie 30 proc. mediany łódzkich pensji.
Mediana cen najmu
Eksperci PIE zestawili także mediany wynagrodzeń z medianami cen najmu mieszkań. Wyniki są podobne jak w przypadku średnich cen.
– W Warszawie mediana ceny wynajęcia mieszkania odpowiadała 44 proc. mediany wynagrodzeń. Z 6 największych miast w Polsce tylko w Poznaniu i Łodzi wskaźnik ten był niższy niż 35 proc. – informują analitycy.
W Poznaniu i Łodzi wskaźnik mediany cen do mediany płac wynosił w marcu 2024 r. odpowiednio 33 proc. oraz 27 proc.
Eksperci PIE zwracają uwagę, że sama analiza relacji cen do płac nie daje pełnego obrazu sytuacji na rynku mieszkaniowym. Powołują się na badanie Szkoły Głównej Handlowej, według którego luka czynszowa obejmowała w okresie 2017-2022 r. w Polsce 35 proc. gospodarstw domowych.
– Oznacza to, że nie stać ich było na kupno lub najem mieszkania zaspokajającego ich minimalne potrzeby, a jednocześnie zarabiały zbyt dużo, aby móc uzyskać mieszkanie dotowane przez państwo – wyjaśniają autorzy raportu.
Polecamy:
- Tyle kosztuje wynajęcie mieszkania w największych polskich miastach. Ceny rosną, ale wolniej
- Tyle kosztuje wynajęcie mieszkania w europejskich miastach. Jak wypada Warszawa?
- Polacy ruszyli na polowanie na mieszkania do wynajęcia. Sezon startuje wyjątkowo wcześnie
- Wynajem mieszkania to najlepsza inwestycja. „Większy podatek od najmu nie jest złym pomysłem”