Polska spadła na 10 miejsce w najnowszym rankingu najbardziej skomplikowanych jurysdykcji na świecie do prowadzenia biznesu przez zagraniczne firmy. Zaliczyliśmy też największy spadek wśród wszystkich 77 monitorowanych krajów.
Tak wynika z najnowszej edycji Global Business Complexity Index (GBCI), raportu przygotowywanego przez firmę TMF Group, oferującą usługi biznesowe w 85 krajach (w tym w Polsce) w obszarze księgowości i podatków, kadr i płac oraz zarządzania sekretariatem korporacyjnym.
Badanie GBCI analizuje przepisy, stawki podatkowe, kary i kwestie compliance w 77 jurysdykcjach, które odpowiadają w sumie za 92 proc. światowego PKB i 95 proc. globalnych przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Raport corocznie sprawdza 292 wskaźniki dotyczące kluczowych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej, w tym szybkość założenia firmy, wymagania dotyczące płac i świadczeń i tym podobne.
Gigantyczny „awans” Polski
Najbardziej nieprzyjazną jurysdykcją do prowadzenia biznesu przez międzynarodowe firmy jest Brazylia. Tuż za nią znajduje się Francja, która spadła z miejsca 12. Następne są: Meksyk, Kolumbia, Turcja, Indonezja, Argentyna, Boliwia, Kostaryka oraz Polska.
Z kolei najbardziej przyjaznymi jurysdykcjami okazały się Dania, Hongkong, Kajmany i Irlandia.
W poprzedniej edycji Polska była na niezłym 34. miejscu w rankingu, a spadek o 24 miejsca ex aequo z Chile (które spadło z 64 na 40 miejsce) jest największy wśród wszystkich 77 analizowanych państw.
Dlaczego Polska spadła tak bardzo? Problemem jest przede wszystkim niestabilność i niejasność naszego prawa, a chaos prawny został dodatkowo spotęgowany w tym roku przez pandemię – bardziej w Polsce niż w innych krajach.
„Przepisy prawne w Polsce często zmieniają się szybko, pozostawiając firmom niewiele czasu na reakcję i wdrożenie zmian. Sytuacja ta uległa nasileniu w czasie pandemii, w której rząd reagował na dynamicznie zmieniającą się sytuację. Na przykład wprowadzanie i znoszenie lockdownu działo się szybko, podczas gdy zmiany prawa w odpowiedzi na pandemię
pozostawały w mocy (np. pakiety pomocy gospodarczej), co powodowało dezorientację co do tego, które przepisy mają zastosowanie w danym momencie” – piszą autorzy raportu.
Jak dodają, inne ostatnie zmiany prawne, jak np. te dotyczące PPK, są niejasne dla zagranicznych firm.
Dodatkowo autorzy wskazują na problem z akceptacją podpisu elektronicznego w Polsce.
„Pomimo przyjęcia przez rząd podpisu elektronicznego, polskie władze nie akceptują wielu międzynarodowych dostawców podpisu (np. DocuSign), a zamiast tego wymagają podpisu od określonych lokalnych dostawców, co dodatkowo zwiększa złożoność jurysdykcji” – wskazuje raport.
Innym problemem dla zagranicznych firm w Polsce jest fakt, że wszystkie dokumenty trzeba tłumaczyć na Polski. Podobny problem autorzy raportu zauważają na Węgrzech.
Skąd sukces Danii?
Dlaczego Dania okazała się najbardziej przyjazną biznesom jurysdykcją?
„Pozycja Danii jako najprostszej jurysdykcji do prowadzenia w GBCI z 2021 r. wynika z prostego procesu rejestracji firmy, wysokiego poziomu anglicyzacji oraz zaangażowania w cyfryzację” – piszą autorzy raportu w uzasadnieniu.
Jak wskazują, w Danii firmę można założyć w ciągu jednego dnia ze względu na fakt, że istnieje jeden punkt obsługi dla wszystkich rejestracji, a wszystkie niezbędne organy i organizacje są automatycznie powiadamiane.
„Oznacza to, że nie ma potrzeby ręcznego składania dokumentów w urzędzie ds. działalności gospodarczej i urzędzie podatkowym. Szybki proces zakładania firmy jest też łatwy dzięki wyjątkowej biegłości cyfrowej w tym kraju” – wskazuje raport.
Innym ważnym czynnikiem wpływającym na prostotę duńskiego systemu jest fakt, że kluczowa dokumentacja może być dostępna i złożona w języku angielskim.
Francja przedostatnia
Miejsce Francji jako drugiej najbardziej nieprzyjaznej jurysdykcji wśród 77 analizowanych jest również zaskoczeniem.
Autorzy raportu tłumaczą, że jest to wynik złożoności procesów księgowych i podatkowych, a także przepisów kadrowych, które w dużym stopniu są propracownicze (to dobry przykład na to, jak często tego typu rankingi inwestycyjne krajów faworyzują firmy kosztem zatrudnionych).
Dodatkowo raport zwraca uwagę na to, że cała księgowość we Francji musi być prowadzona w języku francuskim, co może stanowić wyzwanie dla firm nie posługujących się tym językiem.