Poselski projekt zmiany konstytucji dotyczący konfiskaty mienia, która miałaby służyć na rzecz wspierania działań Federacji Rosyjskiej oraz wyłączenia wydatków na armię z limitu uzbrojenia został skierowany do pierwszego czytania na forum Sejmu, wynika z informacji na stronach Izby Niższej.
Kolejne posiedzenie Sejmu zaplanowano w dniach 25-26 maja.
Czego dotyczą zmiany w Konstytucji?
Projekt dotyczy modyfikacji art. 216 ust. 5 w celu wyłączenia z konstytucyjnie określonego limitu zadłużenia publicznego pożyczek, gwarancji i poręczeń finansowych służących finansowaniu potrzeb obronnych państwa; dodania art. 234a jako podstawy do przejęcia przez Skarb Państwa własności, która znajduje się w ramach jurysdykcji Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku której – jak podano – można domniemywać, że może służyć do wspierania rosyjskiej agresji.
Przejęty majątek będzie w całości spożytkowany na wsparcie ofiar rosyjskiej agresji.
W myśl art. 216 ust. 5 Konstytucji RP nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w których następstwie państwowych dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Zgodnie z art. 126 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej państwa członkowskie unikają nadmiernego deficytu budżetowego: 3 proc. dla stosunku planowanego lub rzeczywistego deficytu publicznego do produktu krajowego wyrażonego w cenach rynkowych oraz 60 proc. dla stosunku zadłużenia do produktu krajowego brutto wyrażonego w cenach rynkowych.
Proponowana zmiana art. 216 ust. 5 Konstytucji RP ma na celu wyłączenie przy obliczaniu relacji państwowego długu publicznego do wartości produktu krajowego brutto wydatków na finansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z sytuacją geopolityczną wokół Polski istotnego znaczenia nabiera intensyfikacja procesu rozbudowy potencjału obronnego kraju, w tym modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz zwiększenie stanu osobowego żołnierzy. Powyższe działania wymagają zwiększenia wysiłku finansowego Polski w zakresie zabezpieczenia potrzeb obronnych – czytamy w uzasadnieniu.
Zmiana ma zapewnić szybką i sprawną realizację, z równoczesnym respektowaniem ogólnej zasady zakazu nadmiernego zadłużania się państwa.
Jednocześnie zaproponowano dodanie w projektowanym art. 234a rozdziału zatytułowanego „Zagrożenie bezpieczeństwa państwa”.
Zgodnie z projektowanym przepisem w razie napaści zbrojnej dokonanej przez obce państwo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub powodującej bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej (np. poprzez spowodowanie ryzyka kryzysu humanitarnego, skażenia bronią biologiczną lub działania wojenne w inny sposób dotykające Rzeczypospolitą Polską) napaści na terytorium innego państwa, majątek osób fizycznych nie będących obywatelami polskimi, osób prawnych oraz innych podmiotów, który znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może zostać przejęty przez Skarb Państwa z mocy prawa i bez odszkodowania, w przypadku gdy można domniemywać, że majątek ten jest lub może być wykorzystany w jakiejkolwiek części do finansowania lub wspierania w innej formie napaści zbrojnej, dokonanej przez obce państwo lub działań związanych z tą napaścią, w szczególności ze względu na osobiste, organizacyjne lub finansowe powiązania właściciela majątku z władzami publicznymi tego państwa – czytamy w uzasadnieniu.
Podkreślono, że majątek ten przejdzie na własność Skarbu Państwa, a następnie zostanie przeznaczony na rzecz wsparcia ofiar danej napaści zbrojnej. Wywłaszczenie nie będzie mogło objąć obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, podano także. Wszelkie szczegóły przejścia własności na Skarb Państwa określi ustawa, która ma zostać wydana w oparciu o ten przepis konstytucji.
Geneza zmian
21 marca br. rząd zapowiedział zmiany w konstytucji, zakładające wyłączenie z reguł finansowych kwestii związanych z armią, konfiskatę majątków rosyjskich oligarchów i przekazanie środków z tej konfiskaty na pomoc poszkodowanym w wyniku wojny oraz wprowadzenie dodatkowego podatku dla firm zagranicznych, które mimo sankcji kontynuują działalność na terenie Federacji Rosyjskiej.
Zgodnie z konstytucją, projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub prezydent. Pierwsze czytanie tego projektu może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia go Sejmowi. Ustawę o zmianie konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.