Zbiórka opakowań w sklepach w Polsce ma ruszyć 1 stycznia 2025 roku. Zanim to się stanie, potrzebny jest szereg przygotowań, a sam system potrzebuje czasu, by osiągnąć pełną sprawność.
System kaucyjny w Polsce wprowadza nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Zbiórka opakowań – butelek plastikowych, szklanych butelek zwrotnych i puszek metalowych – będzie od 1 stycznia 2025 roku obowiązkowa w sklepach o powierzchni co najmniej 200 metrów kwadratowych.
Polska musi wprowadzić tę regulację, by wdrożyć przepisy unijnej dyrektywy w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. To inaczej tak zwana dyrektywa w sprawie jednorazowego plastiku, czyli single-use plastics.
Czytaj też: Influencerzy kupują brokat na zapas. UE wprowadza ban na mikroplastik
W dyrektywie ustalono cel na poziomie 90 proc. w zakresie zbiórki do celów recyklingu butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Ma on zostać osiągnięty do 2029 r. Natomiast do 2025 r. ma zostać osiągnięty cel przejściowy na poziomie 77 proc.
Czas na przygotowania
W Polsce pojawiły się głosy poddające w wątpliwość, czy zdążymy przygotować system do końca przyszłego roku. Jednak unijne cele się nie zmienią i nie mamy innego wyjścia niż zdążyć, uważa Anna Sapota, wiceprezeska ds. relacji zewnętrznych firmy TOMRA w Europie Północno-Wschodniej. TOMRA to norweski producent automatów do zbiórki opakowań, obecny na kilkudziesięciu rynkach na świecie.
– System kaucyjny nie będzie od 1 stycznia 2025 r. działał w pełni tak jak w krajach, w których funkcjonuje od 20 lat – mówi Anna Sapota.
Możliwe, że poszczególne funkcje będą uruchamiane z pewnym opóźnieniem. Tak było na przykład na Słowacji.
Jeszcze przed 2025 rokiem w Polsce musi powstać przynajmniej jeden operator systemu kaucyjnego i otrzymać zezwolenie na działanie. Następnie do wdrożenia regulacji muszą się przygotować sklepy.
Ile opakowań trafi do systemu?
W tym roku TOMRA rozpoczęła pilotaż swoich recyklomatów w wybranych sklepach w Polsce. Dziś w ramach projektu działa prawie 300 maszyn. Od początku roku do dziś zebrano w ten sposób 24,5 miliona opakowań.
TOMRA szacuje, że w Polsce będzie 37 tysięcy punktów zbiórki w ramach systemu kaucyjnego.
Interesuje cię energetyka i ochrona klimatu? Zapisz się na 300Klimat, nasz cotygodniowy newsletter
– Zakładamy, że 16-17 tysięcy z nich to będą punkty zbiórki automatycznej – mówi Konrad Robak, zarządzający TOMRA Collection w Polsce.
By spełnić cel zbiórki 90 proc., w Polsce powinno się zbierać 12 miliardów opakowań rocznie. Tego celu raczej nie uda się osiągnąć w pierwszym roku działania systemu.
– Rynki dojrzewają około trzech lat – mówi Konrad Robak.
Przykładowo na Litwie przed wdrożeniem systemu do recyklingu trafiało 34 proc. pojemników PET. Pod koniec pierwszego roku działania systemu było to 74 proc. a pod koniec drugiego roku – już 92 proc.
Polecamy także:
- Dopłacimy do napojów w butelkach i puszkach. Tak będzie działał system kaucyjny
- Wielomiliardowe straty i podwyżki cen. Branża chce zmian w systemie kaucyjnym
- Ceny piwa w butelkach zwrotnych pójdą w górę? Browary straszą ustawą o systemie kaucyjnym
- Zwrot plastikowych butelek. Na Zachodzie to działa. Co z Polską?