Zagrożenie konfliktem zbrojnym wpisane jest w funkcjonowanie państwa Izrael. Praktycznie od momentu powstania w 1948 r., kraj ten musiał zbrojnie bronić swojego istnienia. Jak to wpływa na tamtejszą gospodarkę?
W pierwszych latach nakłady finansowe na wojsko i obronność sięgały kilkunastu procent PKB – w 1967 r. wynosiły 15 proc. PKB (wojna sześciodniowa), zaś w 1973 r. w trakcie wojny Jom Kipur było to 30 proc. PKB. W ostatnich latach wydatki przekraczały 5 proc. PKB – to więcej niż w państwach NATO.
Przez lata Izrael odnotowywał dynamiczny wzrost PKB. Mimo niesprzyjającego położenia geopolitycznego gospodarka rosła praktycznie nieprzerwanie od 2002 r. (z wyjątkiem okresu pandemii).
Wysokie nakłady finansowe na wojsko przyczyniały się do opracowywania nowych technologii, co stymulowało wzrost gospodarczy. Wpływ ataków oraz konfliktów zbrojnych, w których stroną był Izrael, stały się przedmiotem wielu analiz starających się oszacować wielopłaszczyznowe skutki występujących napięć.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter! Obserwuj nas też w Wiadomościach Google.
Dotychczas konflikty zbrojne wokół państwa Izrael przynosiły niewielkie straty dla gospodarki. Wcześniejsze konflikty z Hamasem skutkowały krótkotrwałymi spadkami PKB, które szybko rekompensowane były zwiększoną aktywnością gospodarczą po zawieszeniu walk.
Przykładowo, Bank Izraela szacuje, że II wojna libańska w 2006 r. przyniosła stratę w PKB rzędu 0,35-0,50 proc., konflikt izraelsko-palestyński w 2014 r. – około 0,3 proc. PKB. Straty determinowane były czasem i zasięgiem trwania działań zbrojnych.
Jak pokazuje powyższy wykres, konflikty na ogół hamowały konsumpcję dóbr nietrwałych, podczas gdy pozostałe wydatki były stosunkowo stabilne. Działania zbrojne najbardziej negatywnie wpływały na turystykę. Aktywność w sektorze wracała jednak do poziomu z okresu poprzedzającego walki po około roku.
Otwarty konflikt zbrojny przyniesie większe straty gospodarcze, jednak najmocniej ucierpi Palestyna. RAND, amerykański think tank wojskowy, przeanalizował różne scenariusze konfliktu palestyńsko-izraelskiego.
Otwarty konflikt w perspektywie 10 lat może oznaczać stratę 45,7 proc PKB Palestyny oraz 10,3 proc. Izraela. Dla porównania, przy pokojowej egzystencji gospodarki te mogły rozwinąć się odpowiednio o 48,8 proc. oraz 5,2 proc. PKB.
Czytaj także:
- Wojna w Izraelu. Sytuacja może zachwiać cenami ropy naftowej i gazu
- Zawieszone loty, praca zdalna, zamknięte oddziały. Globalne korporacje reagują na wojnę w Izraelu
- Rosyjskie cyberataki celują niemal wyłącznie w Ukrainę i NATO. Jest raport Microsoft
- MON wybrało się na zakupy. Wojsko dostanie sprzęt wart ponad 1,3 mld zł