Ile i jakie karty otrzymamy w wyborach samorządowych? Co zrobić, żeby nasz głos był ważny? Kiedy poznamy wyniki głosowania? Oto odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące wyborów samorządowych.
W wyborach samorządowych wybierzemy wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, ale też radnych gminnych, powiatowych/miejskich i radnych, którzy zasiądą w sejmiku województwa. Pierwsza tura głosowania odbędzie się 7 kwietnia, druga 21 kwietnia. Druga tura ma miejsce wtedy, gdy żaden z kandydatów nie otrzymał więcej niż połowy ważnie oddanych głosów. I odnosi się tylko do wyborów na wójta, burmistrza i prezydenta miasta.
Czynne prawo wyborcze przysługuje obywatelom polskim, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 18 lat. W wyborach do rady gminy i na wójta głosować mogą także obywatele UE, niebędący obywatelami polskimi oraz Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat i stale zamieszkują obszar tej gminy. Głosowanie w wyborach samorządowych jest możliwe tylko na terenie kraju.
Z tego tekstu dowiesz się:
- ile kart otrzymają wyborcy;
- czym karty będą się różniły;
- czy można zagłosować tylko w wyborach na prezydenta;
- ile znaków X należy postawić;
- kiedy będą wyniki wyborów samorządowych.
Ile kart dostaniemy?
Lokale wyborcze będą otwarte od godz. 7.00 do godz. 21.00. Przychodząc na miejsce musimy mieć ze sobą dokument ze zdjęciem, np. dowód osobisty.
Otrzymamy komplet kart do głosowania. W większości przypadków będą to cztery karty: jedna z listą kandydatów i kandydatek do rady gminy, druga do rady powiatu, trzecia z kandydatami do sejmiku województwa i czwarta z kandydatami na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W miastach na prawach powiatu głosujący otrzymają trzy karty. Dlaczego? Bo tu nie odbywają się wybory do rady powiatu. Funkcje organów powiatu pełnią rada miasta i prezydent miasta.
Karty do głosowania będą jednostronicowe. Przy nazwiskach kandydatów znajdziemy skrót nazwy komitetu wyborczego kandydata, a w przypadku niektórych z nich także symbol graficzny (o ile komitet ma taki symbol). Poza tym na karcie do głosowania powinna być też pieczęć obwodowej komisji wyborczej i terytorialnej komisji wyborczej oraz instrukcja głosowania. Można odmówić przyjęcia karty z głosowaniem, w którym nie chce się brać udziału i wtedy dostajemy mniejszą liczbę kart.
Karty z różnymi kolorami
Karta z głosowaniem do rady gminy będzie zawierała nazwiska kandydatów umieszczone na szarym tle. Przy czym inny układ ma karta do głosowania w gminach do 20 tys. mieszkańców, a inny w tych powyżej 20 tys. osób. W pierwszym przypadku będą to nazwiska jedno pod drugim w jednej kolumnie, w drugim także nazwiska będą jedno pod drugim, ale w kilku kolumnach.
Natomiast kandydaci do rady powiatu będą na żółtym tle. Trzeba jednak pamiętać, że w miastach na prawie powiatu (np. Kraków, Wrocław, Katowice, Gdańsk, itd.) nie wybieramy rady powiatu, a jedynie radę miejską. Dlatego w lokalu wyborczym otrzymamy trzy karty do głosowania (na włodarza, do rady miejskiej i sejmiku województwa).
Z kolei nazwiska kandydatów do sejmiku województwa znajdą się na niebieskim tle. A nazwiska kandydatów na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta będą na różowym tle.
Nieco inaczej sytuacja będzie wyglądała w Warszawie. Na karcie z szarym tłem znajdziemy kandydatów do Rady Warszawy, a na tej z żółtym tłem do rady dzielnicy. Pozostałe tła, czyli różowe i niebieskie pozostają bez zmian, są przypisane odpowiednio do prezydenta i sejmiku województwa.
Kiedy głos jest ważny?
Na każdej z kart trzeba postawić znak X przy nazwisku tylko jednego kandydata. Znak X to co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki. Tzw. zamazanie kratki w sposób, w rezultacie którego da się wyróżnić przecinające się linie, także wypełnia definicję znaku X (co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki).
Jednolite zamazanie kratki może jednak powodować niepewność, czy pod nim znajduje się znak X, co stwarza ryzyko uznania głosu za nieważny. Dlatego Państwowa Komisja Wyborcza apeluje, by wyborcy nie zamazywali kratek, a jedynie stawiali znak X przy nazwisku kandydata, na którego chcą zagłosować.
Może zdarzyć się tak, że na karcie dotyczącej wyboru, wójta, burmistrza lub prezydenta znajdzie się tylko jedno nazwisko. Będzie tak np. gdy druga osoba wycofa się albo utraci prawo wyborcze.
Wówczas stawiamy X w kratce przy słowie TAK, jeżeli popieramy tego kandydata, który widnieje na karcie, bądź X w kratce przy słowie NIE jeżeli jesteśmy przeciw wyborowi tego kandydata. Jeżeli nie uzyska on więcej niż połowy ważnych głosów na „TAK”, wójta, burmistrza lub prezydenta wybierze rada gminy bezwzględną większością głosów w głosowaniu tajnym. W takim przypadku prawo zgłoszenia kandydata na wójta przysługuje grupie radnych stanowiącej co najmniej 1/3 ustawowego składu rady.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
W wyborach możemy rozdzielić swoje głosy na różne komitety. Czyli poprzeć kandydata z jednego komitetu w wyborach do rady gminy i kandydata z innego komitetu w wyborach do rady powiatu.
Poza tym zgodnie z Kodeksem wyborczym mandaty można obsadzić bez głosowania. Dzieje się tak, gdy w danym okręgu wyborczym liczba zarejestrowanych kandydatów jest równa lub mniejsza liczbie mandatów przypadających na ten okręg. Gdy kandydatów jest mniej niż mandatów, to wakaty pozostają nieobsadzone. Tak jest np. w Gaszowicach w woj. śląskim, gdzie w 10 na 15 okręgów wyborczych do rady gminy zarejestrowano po jednym kandydacie. Osoby te po wyborach obejmą mandat z automatu.
Kiedy będą wyniki?
Najpierw poznamy wyniki exit poll, czyli badania, które odbędzie się przed 970 losowo wybranymi lokalami wyborczymi.
Ankieterzy firmy Ipsos poproszą osoby, które oddały głos, o wypełnienie krótkiej ankiety. Na podstawie zebranych danych, po zakończeniu ciszy wyborczej, przedstawione zostaną szacunkowe wyniki głosowania. Pokażą je TVP, Polsat i TVN.
Będą one zawierały informacje o: procentowym poparciu do sejmików województw dla ogólnopolskich komitetów wyborczych w skali całego kraju, frekwencji oraz wynikach poszczególnych kandydatów na prezydenta miasta w sześciu wybranych miastach Polski (Warszawa, Kraków, Wrocław, Katowice, Gdańsk, Rzeszów).
Natomiast jak wskazała szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak, zbiorcze wyniki głosowania w wyborach samorządowych być może zostaną ogłoszone w środę 10 kwietnia.
To też może Cię zainteresować:
- Europejska prawica nie mówi jednym głosem. Ale może wygrać wybory w kilku krajach UE
- Wybory w USA to nie tylko walka o fotel prezydencki. Stawką są relacje z Chinami
- Kto wygrał wybory? Oto ostateczne wyniki sondażowe [AKTUALIZACJA]
- Mobilizacja swoich, czyli wybory w social mediach. „Nie ma znaczenia, co mówi druga strona” [WYWIAD]