W Europie rośnie liczba zachorowań na krztusiec. Najlepszą ochroną są szczepienia, ale odsetek osób zaszczepionych w wielu krajach spadł, wynika z informacji podanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Krztusiec, zwany wcześniej kokluszem, to choroba o charakterze cyklicznym, gdzie co trzy do pięciu lat notuje się wzrost przypadków. To silnie zaraźliwa infekcja układu oddechowego, przy której kaszel z nią związany może trwać tygodniami. Chorobę wywołuje bakteria.
Skuteczną ochroną przeciwko krztuścowi jest szczepionka. Ochrona trwa od 5 do 7 lat. Po tym czasie ludzie ponownie stają się podatni na zakażenie. Dlatego najlepiej szczepić się co około dziesięć lat – podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego.
Gdzie w Europie widać wzrost zachorowań?
Wzrost przypadków krztuśca został zgłoszony od połowy 2023 roku w Belgii, Chorwacji, Danii, Hiszpanii, Szwecji i Norwegii, ze szczególnym wzrostem po Nowym Roku w Czechach i Holandii. W Czechach liczba przypadków krztuśca jest na najwyższym poziomie od lat 60. XX wieku. Od stycznia do pierwszego tygodnia kwietnia odnotowano tam 6300 nowych zachorowań.
Hiszpania zgłosiła ponad 8200 przypadków do marca, co stanowi duży wzrost w porównaniu z 1200 przypadkami zgłoszonymi w całym 2023 roku. Z kolei Holandia zgłosiła ponad 3600 przypadków krztuśca między styczniem a marcem 2024 roku, z czego 228 dotyczyło niemowląt.
Czytaj także: Stare choroby wracają. Głównie przez niechęć do szczepionek, ale to nie jedyny powód
Także Grecka służba zdrowia zgłosiła większą liczbę przypadków niż w poprzednim roku, z 82 przypadkami krztuśca od początku 2024 roku, w porównaniu z zaledwie dziewięcioma przypadkami zeszłego roku.
W styczniu i lutym tego roku potwierdzono w Polsce 326 przypadków krztuśca. W tym samym okresie 2023 r. zanotowano 156 zachorowań. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego w Polsce co roku rejestruje się około 4 tys. zachorowań.
Mniej zaszczepionych, niż przed pandemią
Rzecznik regionalnego biura Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Europie podkreślił, że w całym regionie, który obejmuje Europę i część Azji Środkowej, liczba szczepień przeciwko krztuścowi zmniejszyła się od czasu pandemii.
– Przed rokiem 2019 prawie 70 proc. krajów w regionie zgłaszało pokrycie pierwszej dawki szczepionki na poziomie 90 proc. lub wyższym. Wskaźnik zmniejszył się w trakcie pandemii i nie odzyskało dawnego poziomu, obecnie tylko około połowa krajów zgłasza pokrycie na poziomie 90 proc. – informuje WHO Europe.
Jednocześnie wzrost liczby przypadków może wynikać również z lepszego raportowania i większej świadomości o tej chorobie.
Objawy i przebieg choroby u zaszczepionych i niezaszczepionych
Chociaż objawy u dorosłych zaczynają się jak przy zwykłym przeziębieniu, krztusiec może powodować tygodnie nagłych, gwałtownych napadów kaszlu. Zdarzają się nawet wymioty po intensywnych napadach.
Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt, które nie zostały jeszcze zaszczepione. Szczepionka przeciwko krztuścowi obejmuje 4 dawki. Niemowlęta, dzieci i małe dzieci mogą mieć problemy oddechowe lub zaczerwienione twarze. Osoby zaszczepione będą miały mniej objawów i nie muszą kaszleć tak długo.
Poważne zachorowania i zgony obserwuje się tylko u niemowląt w wieku do sześciu miesięcy. Szczególnie narażone są dzieci poniżej trzech miesięcy i te, które zaszczepiono tylko jedną dawką.
Według danych Instytutu Zdrowia Publicznego Holandii ponad połowa niemowląt z krztuścem jest hospitalizowana, czasami dochodzi do zgonów. Natomiast, niezaszczepione osoby dorosłe mogą kasłać tygodniami, co jest po prostu uciążliwe. W wielu przypadkach występują napady kaszlu w nocy.
Krztusiec jest także bardzo zaraźliwy. Jedna osoba może zarazić średnio 15 innych.
Jak ochronić noworodki i niemowlęta?
Szczepienia kobiet w ciąży także zmniejszają ryzyko zachorowania na krztusiec przez noworodki i niemowlęta.
Krajem, w którym powszechnie szczepiono przeciwko krztuścowi kobiety w ciąży jest Wielka Brytania. Jednak udział w szczepieniach dla matek spadł z prawie 75 proc. w grudniu 2017 roku do 60 proc. w grudniu 2023 roku.
W zeszłym tygodniu Ministerstwo zdrowia Czech importowało 110 tys. szczepionek z Wielkiej Brytanii, Kanady i Francji w celu ochrony dzieci i kobiet w ciąży.
Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.
WHO Europe zaleca również, oprócz rutynowego szczepienia niemowląt i szczepienia kobiet w ciąży w drugim lub trzecim trymestrze, aby osoby, które zachorują na krztusiec, były szybko leczone antybiotykami i nie miały kontaktu z niemowlętami, małymi dziećmi lub kobietami w ciąży.
W Polsce zalecenia, aby szczepić kobiety w ciąży na krztusiec obowiązują od 2018 roku. W przypadku zachorowania na krztusiec należy nie wychodzić z domu przynajmniej przez dwa lub trzy dni po przyjęciu antybiotyków lub przez trzy tygodnie, jeśli nie stosuje się antybiotyków. Jeśli w domu jest małe dziecko, chory powinien unikać kontaktu z nim. Według Public Health France, ponad połowa dzieci zakażonych krztuścem, złapała go od jednego z rodziców.
Czytaj także:
- Stare choroby wracają. Głównie przez niechęć do szczepionek, ale to nie jedyny powód
- Naukowcy ostrzegają przed nową pandemią. Zagrażają nam arktyczne wirusy sprzed tysięcy lat
- Aktywność fizyczna nastolatków, a zdrowie psychiczne. Jest nowy raport
- Zmiany klimatu to nie tylko rekordy temperatur. Eksperci: pandemie chorób będą coraz częściej