Stowarzyszenie Autorów ZAiKS z „ogromnym zadowoleniem” przyjęło wiadomość o przegłosowaniu przez Sejm i Senat ustawy o prawie autorskim w jej obecnym kształcie. Wieloletnie starania i postulaty ZAiKS-u znalazły odzwierciedlenie w finalnym tekście ustawy, podało Stowarzyszenie.
Jest to najważniejsza zmiana prawa autorskiego w Polsce od 1994 roku, wprowadzająca niezbędne mechanizmy dostosowujące regulacje do współczesnych realiów cyfrowych, podkreślono.
– Nowelizacja prawa autorskiego została skierowana do podpisu Prezydenta. Jesteśmy szczególnie zadowoleni z uwzględnienia poprawek ZAiKS-u zapewniających twórcom i twórczyniom prawo do godziwego i odpowiedniego wynagrodzenia. Uczestniczyliśmy zarówno w procesie tworzenia, jak i wdrażania dyrektywy DSM, począwszy od prac koncepcyjnych w Parlamencie Europejskim, które rozpoczęły się 10 lat temu. Nasze wieloletnie starania znalazły odzwierciedlenie w finalnym tekście ustawy. Wprowadzane rozwiązania przyczynią się nie tylko do rozwoju rodzimej kultury na rynku krajowym, ale także wzmocnią pozycję polskich twórców i twórczyń na arenie międzynarodowej. Dziękujemy posłom i senatorom, a także wszystkim autorom i autorkom wspierającym dobre i nowoczesne prawo autorskie – powiedział dyrektor ds. licencjonowania, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS Karol Kościński, cytowany w komunikacie.
Perspektywa dalszych zmian
– Cieszy nas też perspektywa dalszej współpracy z ministerstwem kultury w obszarach, których obecna reforma prawa autorskiego nie uwzględnia, ale o których już od dawna wiemy, że wymagają nowoczesnej legislacji. To między innymi AI, buy-outy, odpowiednie wynagrodzenia autorskie ze streamingu muzyki, a także czyste nośniki i wzmocnienie ochrony twórców utworów plastycznych i fotograficznych. Te kwestie mamy nadzieję poruszyć podczas wrześniowego Forum Prawa Autorskiego organizowanego przez MKiDN – dodał.
26 lipca Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w tym procedurę zapewniającą równowagę stron – wydawców prasy i usługodawców korzystających z treści wydawców – w procesie ustalania wynagrodzenia za eksploatację prawa pokrewnego do publikacji prasowych. Posłowie poparli też poprawkę, zgodnie z którą przepisy określające zasady odpowiedzialności platform internetowych za treści udostępniane przez ich użytkowników będą stosowane odpowiednio również do wydawców w związku z przysługującym im prawem pokrewnym.
Nowelizacja prawa autorskiego ma na celu wdrożenie unijnych dyrektyw SATCAB II i DSM, dotyczących m.in. możliwości szerszego rozpowszechniania w państwach członkowskich UE programów telewizyjnych i radiowych pochodzących z innych państw członkowskich, a także wprowadzenia nowych form dozwolonego użytku utworów oraz ułatwienia egzekwowania wynagrodzenia przez twórców i wykonawców.
Wprowadzono nowe formy dozwolonego użytku w prawie autorskim (eksploracja tekstów i danych) i modyfikacje istniejących (możliwość wykorzystania 25 proc. objętości utworu na potrzeby zilustrowania treści w celach dydaktycznych lub związanych z prowadzeniem działalności naukowej; możliwość zwielokrotniania utworów w celu zachowania dziedzictwa kulturowego).
Nowelizacja ustanawia też prawo wydawcy prasowego do wyłącznej eksploatacji online jego publikacji prasowych przez platformy internetowe i zobowiązuje wydawcę do wypłacenia dziennikarzom 50 proc. otrzymanego wynagrodzenia. Zawiera ponadto zapis dot. zapewnienia godziwego wynagrodzenia twórcom i wykonawcom utworów audiowizualnych, literackich, publicystycznych, naukowych, muzycznych, słowno-muzycznych za ich udostępnianie w internecie.
Zmian przepisów domagali się po przyjęciu noweli w Sejmie wydawcy oraz dziennikarze (ponad 350 tytułów gazet i portali lokalnych).