Sejm przyjął ustawę, która zamraża ceny energii elektrycznej w 2023 r. do określonego poziomu zużycia. Ustawa wprowadza też specjalny dodatek elektryczny dla tych, którzy wykorzystują prąd do ogrzewania
Uchwalone przepis to ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej. Zakłada ona blokadę cen energii dla gospodarstw do 2 tys. kilowatogodzin (kWh). W przypadku rodzin z osobą niepełnosprawną limit wyniesie 2,6 tys. kWh, a u rodzin z Kartą Dużej Rodziny oraz rolników – 3 tys. kWh.
Za ustawą głosowało 414 posłów, przeciw był jeden, a 26 wstrzymało się od głosu. Wcześniej posłowie odrzucili większość zgłoszonych poprawek, przyjęli jedną – dotyczącą kwestii zabezpieczeń finansowych przedsiębiorstw energetycznych.
Ustawa zakłada także wprowadzenie dodatkowo, dla gospodarstw domowych, które zużywają energię elektryczną do ogrzewania – w tym wykorzystują pompy ciepła – specjalnego dodatku elektrycznego do 1,5 tys. zł.
Gospodarstwa domowe po przekroczeniu zużycia odpowiednio 2 tys., 2,6 tys. oraz 3 tys. kWh, za każdą kolejną zużytą kWh, mają być rozliczane według cen i stawek opłat, które obowiązują w taryfie danego przedsiębiorstwa z 2023 r. lub w przypadku ofert wolnorynkowych – według cen zawartych w umowie ze sprzedawcą. Jedynie nadwyżka ponad ten limit (w przypadku osób z niepełnosprawnościami – 2,6 tys. oraz rodzin z Kartą Dużej Rodziny i rolników – 3 tys. kWh) będzie rozliczna według taryf z 2023 r.
Według szacunków rządu, z zamrożenia cen energii elektrycznej w 2023 r. skorzysta prawie 17 mln gospodarstw domowych (odbiorcy tzw. grupy taryfowej G). Na nowe rozwiązanie rząd planuje przeznaczyć 26,8 mld zł.
Dla gospodarstw domowych, które zużywają energię elektryczną do ogrzewania – w tym wykorzystują pompy ciepła – projekt zakłada wprowadzenie jednorazowego dodatku elektrycznego. Dodatek ma wynieść 1 tys. zł, natomiast w przypadku rocznego zużycia energii elektrycznej ponad 5 MWh – 1,5 tys. zł.
Warunkiem otrzymania dodatku będzie uzyskanie wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków. Projekt zakłada, że o dodatek elektryczny będzie można ubiegać się w gminie w swoim miejscu zamieszkania. Według szacunków z rozwiązania, na które rząd przeznaczy ok. 1 mld zł, będzie mogło skorzystać ok. 800 tys. gospodarstw domowych.
Ustawa zakłada też wprowadzenie od 1 października br. specjalnego upustu dla gospodarstw, które ograniczą zużycie energii elektrycznej. Wartość upustu ma wynosić 10% całkowitych kosztów zużycia energii elektrycznej.
Ustawa przewiduje także wprowadzenie systemu rekompensat dla przedsiębiorstw obrotu, gdzie podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę rekompensat będzie Zarządca Rozliczeń S.A. Kluczową rolę w systemie zamrożenia cen ma pełnić Zarządca Rozliczeń S.A., który ma weryfikować wnioski o wypłatę rekompensat, a po jego zatwierdzeniu wypłacić rekompensatę w terminie 14 dni. Po zakończeniu roku kalendarzowego Zarządca Rozliczeń będzie miał obowiązek dokonania weryfikacji rekompensat. Projektowana regulacja zakłada, że będzie mógł żądać odpowiednich dokumentów do 31 grudnia 2025 r.
Ustawa wprowadza również możliwość uzyskania przez przedsiębiorstwa zaliczek na poczet wypłaty rekompensat celem zapewnienia płynności finansowej, a jednocześnie umożliwia zwiększenie możliwości zabezpieczenia (lub zwolnienia z zabezpieczenia) transakcji giełdowych, zawieranych na Towarowej Giełdzie Energii S.A., poprzez złożenie oświadczenia, w formie aktu notarialnego, o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w stosunku do co najmniej 90% wartości wymaganych depozytów.
Zgodnie z ustawą zmieni się też ustawa o finansach publicznych. Wydatki funduszy celowych zostaną wyłączone z reguły wydatkowej. Zgodnie z proponowanym przepisem „w roku 2022 i 2023 do wydatków stanowiących nieprzekraczalny limit wydatków ustalony w ustawie budżetowej nie wlicza się wydatków: państwowych funduszy celowych, funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego na podstawie odrębnych ustaw, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – wykonanych ponad kwoty objęte tym limitem”.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem następującym po ogłoszeniu ustawy w Dzienniku Ustaw.