Zachód podejrzewał, że tureckie firmy są kanałem przepływu dla sprzętu wojskowego do Rosji. Potwierdza to tegoroczny wzrost dostaw części o ograniczonym dostępie – pisze w poniedziałek Financial Times.
Turcja jest krajem transferowym dla towarów niezbędnych dla rosyjskiej machiny wojennej. Zanotowani wyraźny wzrost importu do Turcji 45 materiałów cywilnych, które są wykorzystywane przez rosyjskie siły zbrojne.
– Wszystko wskazuje na to, że niektóre części podwójnego zastosowania, zidentyfikowane przez Stany Zjednoczone jako mające szczególną wartość dla wojny, są transportowane bezpośrednio do Rosji. Dzieje się tak nawet wtedy, jeśli przesyłki zostały oznaczone jako przeznaczone do innego kraju – pisze Financial Times.
To podważa amerykańskie i europejskie próby ograniczenia możliwości wojskowych Rosji. Co więcej, ujawnienie tego procederu podsyciło napięcia między Ankarą i jej partnerami z NATO.
Dlatego w tym tygodniu do Turcji przyleci podsekretarz skarbu USA ds. terroryzmu i wywiadu finansowego. W Stambule i Ankarze poruszy temat „starań mających na celu zapobieganie, zakłócanie i badanie handlu i działalności finansowej, które przynoszą korzyści rosyjskim wysiłkom”.
Prosto do Rosji
Wprowadzenie ograniczeń na niektóre materiały było trudne ze względu na to, że produkty mają zastosowanie zarówno cywilne, jak i wojskowe. Chodzi tu m.in. o mikrochipy, sprzęt komunikacyjny i części, takie jak celowniki teleskopowe.
Podlegają one kontroli eksportowej USA, UE, Japonii i Wielkiej Brytanii. Jednak te kontrole mogą być obchodzone przez firmy wykorzystujące pośredników w celu ukrycia ostatecznego miejsca przeznaczenia. Co więcej, wykorzystuje się też luki prawne pomiędzy kontrolą eksportu w USA a egzekwowaniem prawa w UE.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter! Obserwuj nas też w Wiadomościach Google.
W ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2023 roku Turcja zgłosiła 158 mln dolarów eksportu 45 towarów, które mają wysoki priorytet dla Rosji i krajów byłego ZSRR, pośredniczących w handlu. To trzykrotnie więcej, niż w tym samym okresie zeszłego roku, kiedy rozpoczęła się wojna w Ukrainie.
Najczęściej, oprócz Rosji, towary kierowano do Azerbejdżanu, Gruzji, Uzbekistanu, Kazachstanu i Kirgistanu – tak wskazują oficjalne dane. Ale urzędy tych krajów nie odnotowały analogicznego wzrostu importu. Rozbieżności są duże, bo np. w Kazachstanie notuje się import towarów o wysokim priorytecie dla Rosji na poziomie 6,1 mln dolarów. Tymczasem strona turecka twierdzi, że do Kazachstanu wysłała te towary o wartości 66 mln dolarów w tym samym okresie.
Czytaj także:
- NIK krytykuje resort rolnictwa. „Import ukraińskiego zboża wzrósł o kilkanaście tysięcy procent”
- Turcja szósty raz z rzędu podnosi stopy procentowe. Tak walczy z 60-procentową inflacją
- Rosja nie przestrzega limitów cen ropy. Państwa G7 zaostrzają kontrolę
- Internetowe platformy kontra Komisja Europejska. Trzy skargi na decyzję KE