Być może jeszcze w tym roku uda się uruchomić produkcję szczepionki wektorowej przeciw Covid-19 w Polsce. Tego nie zrobi sam rząd – w grę wchodzi partnerstwo publiczno-prywatne z firmami farmaceutycznymi: Polpharmą, Adamedem, Mabionem czy Celon Pharmą – mówi 300Gospodarce Radosław Sierpiński, prezes Agencji Badań Medycznych (ABM).
Katarzyna Mokrzycka, 300Gospodarka: Czy informacja z wtorku o uruchomieniu w ABM programu grantów na badania nad polską szczepionką mRNA oznacza, że ABM porzuciła pomysł produkcji w Polsce szczepionki przeciw Covid-19, co zapowiedział Pan na początku marca?
Radosław Sierpiński: Nie, to są projekty równoległe. Chcemy rozwijać polską myśl biotechnologiczną, a równocześnie cały czas prowadzimy rozmowy z największymi globalnymi firmami po to, aby w naszym kraju ruszyła produkcja szczepionki przeciw COVID-19.
Rozmowy idą dobrze i mam nadzieję, że jeśli będzie taka potrzeba być może jeszcze w tym roku produkcja na licencji mogłaby zostać uruchomiona.
Jeśli będzie taka potrzeba? Czy to negocjacje na wszelki wypadek?
Dążymy do uruchomienia produkcji. To nie są rozmowy na zasadzie: zobaczymy, co będzie. Jesteśmy zdeterminowani, co do tego, by takie linie produkcyjne w Polsce powstały. Tego nie zrobi jednak sam rząd. W grę w chodzi partnerstwo publiczno-prywatne z firmami farmaceutycznymi.
Wspólnie musimy się zastanowić, jakie mechanizmy wsparcia zastosować i jak strona publiczna może wesprzeć doposażenie prywatnych firm. Zwracam uwagę, że zaangażowane są tu właściwe agendy rządowe, jak Agencja Rozwoju Przemysłu czy Polski Fundusz Rozwoju dysponujące odpowiednimi narzędziami.
Aby uruchomić produkcję na licencji także trzeba mieć odpowiednie zaplecze techniczne. Żeby zacząć produkować pod koniec roku teraz należałoby zacząć przygotowywać linię produkcyjną. Jak Pan to skomentuje?
Jeśli chodzi o technologię mRNA to oczywiście nie jesteśmy gotowi, żeby taką produkcję uruchomić w kilka miesięcy. Ta droga jest zamknięta ze względu na braki infrastrukturalne czy technologiczne, ale pamiętajmy o tym, że mamy jeszcze do dyspozycji szczepionki wektorowe i białkowe. One są w naszym zasięgu. Zmierzamy w tym kierunku.
Z kim prowadzone są rozmowy w Polsce?
Z pewnością możemy powiedzieć, że firm, które dysponują potencjałem biotechnologicznym do podjęcia takiej produkcji jest kilka i można je policzyć na palcach jednej ręki: Polpharma, Adamed, Mabion, Celon – to liderzy rynku.
A z kim trwają negocjacje w celu pozyskania licencji?
Tych firm jest jeszcze mniej – szczepionki wektorowe i białkowe dopuszczone do sprzedaży produkuje w tej chwili AstraZeneca, Moderna oraz Johnson and Johnson.
Wróćmy do technologii mRNA – bardziej zaawansowanej. We wtorkowym komunikacie jest mowa o transferze technologii. Czy ABM dąży do opracowania nowej technologii mRNA czy chce pozyskać prawo do rozwijania tej technologii z zagranicy?
Mówimy o wsparciu naszych polskich naukowców, ich pracy w konsorcjach z najbardziej innowacyjnymi polskimi przedsiębiorstwami farmaceutycznymi, nie myślimy o kupowaniu technologii.
Mamy w Polsce kilkanaście zespołów badawczych, które pracują nad technologią mRNA. 300 mln zł ma służyć temu, aby zainicjować kolejny etap badań polskiej myśli technologicznej w zakresie mRNA. Granty na poziomie kilkudziesięciu milionów będą przekazywane zespołom badawczym. Środki te będą przeznaczone zarówno na infrastrukturę – czyli doposażenie pilotażowe linii produkcyjnych – jak i na rozwój samej technologii.
300 mln zł to niewiele jak na tak duży projekt i technologię. Czy będzie na to więcej pieniędzy?
Liczymy na to, że za 2-3 lata dojdziemy do produkcji serii pilotażowych, do etapu wdrożenia do badań klinicznych. Jeśli okaże się, że jest szansa, aby taka szczepionka w Polsce powstała to wówczas będziemy myśleć o jeszcze większym wsparciu.
Jeśli okaże się, że któraś z tych technologii, które powstaną w ramach badania grantowego dobrze rokuje, to wejdziemy w obszar instrumentów biznesowych – być może nawet inwestorów. Jednocześnie przygotowujemy po stronie Agencji Badań Medycznych Plan Rozwoju Polskiej Biotechnologii, w ramach którego będziemy dysponować kwotą ponad 2 mld zł.
Za 3 lata Polska chce produkować szczepionki mRNA. Rusza specjalny program