Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR) to strategia, której standardy i cele znajdują odzwierciedlenie w unijnym prawodawstwie od początku XXI wieku. Czy z perspektywy firmy to wdrażanie ideałów, czy jedynie dostosowywanie się do regulacji lub oczekiwań rynku? O tym opowiedział 300Gospodarce Grzegorz Koźmiński, menedżer do spraw komunikacji w PPG.
Firma PPG to światowy dostawca lakierów, powłok, produktów optycznych, materiałów specjalistycznych, chemikaliów, szkła i włókna szklanego. Firma ma ponad 140 fabryk podmiotów powiązanych i działa w ponad 60 krajach. Sprzedaż w 2009 opiewała na ponad 12 miliardów USD. W Polsce są dwie fabryki PPG: we Wrocławiu i w Cieszynie.
300Gospodarka: Jakie korzyści, oprócz tych wizerunkowych, może przynieść CSR przedsiębiorstwom?
Zawsze miałem idealistyczne podejście i wydawało mi się, że działanie dla dobrego celu to wystarczająca motywacja, by to robić. Natomiast główną zaletą działań w obszarze CSR z punktu widzenia biznesowego jest to, że łatwiej jest działać przy akceptacji społecznej niż przy obojętności lub niechęci.
Czy działania na rzecz środowiska i CSR w wykonaniu wielkich korporacji nie są zwyczajnie dostosowaniem do zmieniającego się prawa lub presji społecznej, które narzucają firmom zmiany korzystne dla ludzi i środowiska?
W wypadku PPG tak nie jest. Oczywiście, nasze produkty muszą dostosować się do wymogów prawa – na przykład receptury farb i lakierów dostosowujemy do wymagań związanych z ograniczeniem ilości wolnych związków organicznych obecnych w tych produktach.
Coraz więcej naszych farb i lakierów do drewna – tradycyjnie opartych na rozpuszczalnikach – jest produkowanych na bazie wody. Są o wiele bardziej przyjazne dla użytkowników i środowiska, bo mniej je obciążają.
Kiedy zapadły decyzje o zastąpieniu rozpuszczalników wodą? Zanim pojawiła się presja, by wielkie firmy ograniczały swoje zanieczyszczenia i wzięły odpowiedzialność za szkodliwość swoich produktów?
W naszym przypadku wiele lat temu. Oczywiście, to jest też odpowiedź na potrzeby rynku, bo oczekiwania klientów wobec produktów się zmieniają. Ale na przykład w branży motoryzacyjnej pozbawione rozpuszczalników lakiery zaczęliśmy wprowadzać kilka lat temu i to producenci lakierów byli inicjatorami tej zmiany.
Czy lakiery oparte na wodzie są w ogóle nieszkodliwe dla środowiska, czy tylko mniej szkodliwe od tych opartych na rozpuszczalnikach?
Wszystkie nasze produkty są bezpieczne, pod warunkiem, że są używane zgodnie z zaleceniami. Oczywiście jako produkty chemiczne mogą one mieć wpływ na środowisko, jeśli zostaną np. niewłaściwie zutylizowane.
Czy to znaczy, że wszystkie państwa produkty są teraz przyjazne dla środowiska?
Staramy się, żeby wszystkie były bardziej przyjazne dla środowiska. Nawet w przypadku wyrobów rozpuszczalnikowych naszym celem jest dostosowanie formuły produktu do standardów związanych z ochroną środowiska, a także do wymagań naszych klientów, którzy oczekują wyrobów spełniających wymagania współczesnego świata.
Jaka część państwa produktów jest oparta na wodzie, a jaka na rozpuszczalnikach?
Trudno mi to precyzyjnie określić.
Ale na naszej stronie poświęconej zrównoważonemu rozwojowi można znaleźć wszystkie informacje dotyczące działalności PPG w obszarze zrównoważonego rozwoju firmy. Chcemy, aby do 2025 roku 40 proc. naszej sprzedaży obejmowało zrównoważone produkty. Chcemy też zredukować wytwarzanie odpadów o 25 proc, a zużycie energii o 15 proc.
Tyle że obecnie nie ma chyba wielkiej firmy, która nie zobowiązała się do redukcji odpadów i zużycia wody w swoich procesach produkcyjnych, bo muszą dostosować się do nowych regulacji prawnych i oczekiwań klientów. Czy hasło “społeczna odpowiedzialność biznesu” nie powinno znaczyć czegoś więcej niż po prostu reagowanie na wymagania rynku?
Na pewno tak, tyle że wszyscy zaczęli zwracać uwagę na środowisko od dwóch, trzech lat, a my w PPG takie trendy obserwujemy już od wielu lat. Na przykład nowoczesna metoda lakierowania samochodów, elektroforeza, stworzona przez PPG, ma niemal 60 lat i powstała, by zmniejszyć wpływ na środowisko procesów z użyciem naszych produktów.
Co do CSR – takie działania podejmowaliśmy w Polsce, gdy nie były tu one jeszcze powszechne. Staraliśmy się być dobrym sąsiadem dla lokalnych społeczności.
Strategia bycia dobrym sąsiadem musi opierać się na rozpoznaniu lokalnych problemów. Co CSR oznacza w Polsce, bo zapewne coś zupełnie innego niż na przykład w USA?
To się różni w zależności od lokalizacji, w której działamy. Mamy dwa zakłady produkcyjne w Polsce: we Wrocławiu i w Cieszynie. Cieszyn ma 30 tysięcy mieszkańców – to bardzo zżyta społeczność. W tym mieście zatrudniamy około 600 osób, więc praktycznie każdy w Cieszynie zna kogoś, kto pracuje w PPG.
Tam potrzeby związane z CSR są zupełnie inne niż w 700-tysięcznym Wrocławiu, gdzie PPG jest jednym z wielu zakładów produkcyjnych.
Jakie konkretne przykłady działań na rzecz środowiska czy społeczeństwa może wskazać PPG w Cieszynie i Wrocławiu?
W Cieszynie w ramach programu Colorful Communities odnowiliśmy plac zabaw dla dzieci w jednym z popularnych parków miejskich. Od lat wspieramy też cieszyńskie szkoły – dostarczamy im farby do remontów za symboliczną opłatą, dzięki czemu udało nam się wesprzeć remont trzech szkół.
We Wrocławiu w ten sposób odnowiliśmy świetlicę i kilka innych pomieszczeń w szkole znajdującej się tuż obok naszego zakładu.
PPG, producent farb, w ramach działalności społecznej dostarcza swoje produkty szkołom za drobną opłatą. Czy jako globalna firma PPG nie powinna raczej swoim działaniem odpowiadać na globalne problemy społeczne i ekologiczne, które objawiają się lokalnie?
Nasze działania w ramach zrównoważonego rozwoju opierają się na zmniejszaniu naszego negatywnego wpływu na środowisko. Zapobiegamy awariom czy wyciekom, które od jakiegoś czasu w naszych zakładach nie mają miejsca.
Już 8 lat temu udało nam się w Cieszynie zamknąć i zrekultywować składowisko odpadów niebezpiecznych. To inwestycja, która pozwoliła zlikwidować pozostałość po czasach komunistycznych, kiedy odpady gromadziło się na otwartym powietrzu w basenie ziemnym.
Tyle że po wielkiej fabryce działającej w obszarze zrównoważonego rozwoju akurat w Polsce oczekiwałabym na przykład przeciwdziałania suszy albo wspierania czystej energii na skalę nawet większą niż w innych krajach. Czy PPG działa na tych polach?
Zdecydowana większość naszych fabryk na świecie korzysta z czystych źródeł energii. W Polsce zakład we Wrocławiu nadal wykorzystuję energię z węgla, ale jest duża szansa, że w najbliższym czasie to się zmieni.
Co do wody: wdrażamy projekty zakładające wykorzystanie wody w procesach produkcji i czyszczenia linii produkcyjnych, pozwalający używać jej wielokrotnie.
Czyli inwestycje w czystą energię są przed wrocławską fabryką?
Tak, wszystkie inne zakłady już są zasilane innymi źródłami energii niż węgiel. Fabryka wrocławska przez uwarunkowania historyczne wykorzystuje to paliwo.
Gdyby pan miał z własnej perspektywy rekomendować PPG odpowiedzialne społecznie i dobre dla środowiska działanie w Cieszynie lub Wrocławiu, którego jeszcze nie realizuje firma, to co by to było?
To trudne pytanie, ale gdy myślę o ekologii, to stawiałbym na działania związane z ochroną wody. Polska ma ograniczone zasoby wodne, a większość naszych zakładów i biur jest zlokalizowana w pobliżu dużych rzek – Wisły, Odry i Olzy, a także innych akwenów. Myślę, że zaangażowanie w ochronę tych wód byłoby super działaniem, które mogłoby też zaangażować naszych pracowników. Wyobrażam sobie, że mogłyby to być na przykład akcje sprzątania rzek czy terenów nadrzecznych.
Czy w ramach działań CSR firma PPG wsparła lub zamierza wesprzeć szpitale w walce z koronawirusem?
Firma PPG wspiera walkę z koronawirusem na poziomie globalnym. Staramy się też działać na poziomie lokalnym. Wspieramy naszych pracowników we wszelkich inicjatywach, które podejmują. Grupa pracowników PPG z Wrocławia postanowiła np. wesprzeć lokalne centrum krwiodawstwa oddając krew. W Cieszynie przekazaliśmy także 500 maseczek chirurgicznych dla funkcjonariuszy Straży Granicznej.
Wywiad powstał w ramach Tygodnika Klimatycznego 300KLIMAT. Na nasz nowy cotygodniowy newsletter, któremu partneruje IMPACT, możesz zapisać się tutaj.
Czytaj:
>>> Divest, defund, desponsor – 3 narzędzia finansowe, które sprzyjają dekarbonizacji gospodarki