Od 14 sierpnia do 3 września 2025 roku mieszkańcy województwa śląskiego mogą zgłaszać swoje uwagi do projektu „Regionalnego Planu Adaptacji do zmian klimatu” (RPA). To pierwsze w Polsce opracowanie tego typu na poziomie regionalnym. Cel? Ma wskazać kierunki działań pozwalających lepiej radzić sobie ze skutkami zmian klimatu. Jak mówią przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, skuteczność planu zależy od aktywnego udziału społeczności lokalnych.
Województwo śląskie przygotowuje się do zmian klimatu
RPA ma przygotować samorządy i mieszkańców do podejmowania skutecznych działań adaptacyjnych, zmniejszenia podatności regionu na zmiany klimatu oraz zwiększenia jego odporności. Dokument wpisuje się w „Strategię Rozwoju Województwa Śląskiego – Śląskie 2030. Zielone Śląskie”. Uzupełnia regionalną politykę rozwoju o kwestie związane z adaptacją klimatyczną.
Od 2022 roku w ramach projektu „Śląskie. Przywracamy błękit” zrealizowano dziesiątki inicjatyw. Na inwestycje w OZE i termomodernizacje o przeznaczono łącznie ponad 18 mln zł. Projekt wspierał też działania edukacyjne, takie jak gry terenowe czy pikniki EKOSFERA.
Kolejnym krokiem do zbudowania odporności regionu jest Regionalny Plan Adaptacji. Powstaje w wyniku współpracy Samorządu Województwa Śląskiego z Instytutem Ochrony Środowiska – Państwowym Instytutem Badawczym (IOŚ-PIB). Przy projekcie biorą udział też samorządy lokalne, organizacje i mieszkańcy regionu. Skupia się na tak istotnych kwestiach jak bezpieczeństwo podczas ekstremalnych zjawisk pogodowych, dostęp do wody czy zdrowie publiczne.
– Zmiany klimatu wymagają kompleksowego podejścia, zarówno działań twardych, infrastrukturalnych, jak i miękkich: edukacyjnych i społecznych. Samorząd Województwa Śląskiego, podejmując działania w obszarze ochrony środowiska, skupia się na wieloaspektowym charakterze tych projektów. Taki też jest Regionalny Plan Adaptacji, który pełni rolę wspierającą działania adaptacyjne podejmowane przez samorządy lokalne – mówi Jacek Jarco, Przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego.
Każde miasto i gmina mają inne potrzeby, dlatego RPA opiera się na doświadczeniach lokalnych. Przykładowo Czechowice-Dziedzice od kilku lat realizują działania z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury. Chodzi o budowę zbiorników retencyjnych, ogrodów deszczowych, sadzenie drzew i odbetonowanie przestrzeni miejskiej.
Wspólny projekt dla regionu
Regionalny Plan Adaptacji pokazuje, jak wielkie znaczenie ma aktywność społeczności. Konsultacje społeczne sprawiają, że dokument jest wspólnym projektem, gdzie jest miejsce na doświadczenie samorządów, głosy mieszkańców i wiedzę ekspertów. Tylko w ten sposób RPA może być realnym narzędziem, które odpowiada na potrzeby regionu i skutecznie chroni lokalne społeczności przed skutkami zmian klimatu.
Dokument wskazuje trzy priorytety: bezpieczeństwo, rozwój błękitno-zielonej infrastruktury oraz budowanie świadomości klimatycznej i współpracy międzysektorowej. Wyznacza też 37 kierunków działań, które mają zwiększyć odporność regionu na skutki fal upałów, powodzi, susz czy gwałtownych opadów.
– W 2035 roku województwo śląskie ma być regionem dobrze przygotowanym na zmiany klimatu – bezpiecznym, przyjaznym do życia, świadomym, odpornym i współpracującym. Ten plan to krok w stronę osiągnięcia tej wizji – mówi dr Agnieszka Kuśmierz z IOŚ-PIB, kierownik zespołu opracowującego dokument.
Jak wziąć udział w konsultacjach?
Udział w konsultacjach społecznych daje mieszkańcom możliwość realnego wpływu na kształt dokumentu. To szansa, by przedstawić własne uwagi i pomysły, które będą służyć całemu regionowi.
Każdy mieszkaniec województwa śląskiego może wziąć udział w konsultacjach, przesyłając opinie drogą elektroniczną lub zgłaszając je ustnie w Departamencie Projektów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Proces jest otwarty i dostępny dla wszystkich, a zgłoszone uwagi zostaną przeanalizowane przez ekspertów. Dzięki temu plan będzie nie tylko dokumentem strategicznym, ale też efektem szerokiego dialogu społecznego.
Przeczytaj także:
- Polskie miasta przygotowują się na skutki zmian klimatu. Wkrótce miejskie plany adaptacji będą obowiązkowe
- Eksperci apelują do rządu. Chcą zapewnienia bezpieczeństwa klimatycznego
- Wisła bije rekord niskiego poziomu. Deszcz nie kończy suszy
- Cyfryzacja polskich MŚP przyspiesza, ale do czołówki europejskiej dużo brakuje