Dane zebrane przez Copernicus Climate Change Service potwierdzają wcześniejsze przypuszczenia. Rok 2023 był najcieplejszy w historii pomiarów, czyli od 1850 roku. Średnia globalna temperatura w całym ubiegłym roku wyniosła 14,98°C – to o 0,17°C więcej niż w w 2016 r. kiedy zanotowano poprzedni rekord.
W 2023 roku odnotowano rekordowe warunki pogodowe, podaje unijna instytucja, która zbiera dane o klimacie. Lipiec był najgorętszym miesiącem w historii pomiarów. Dzienne średnie globalne temperatury krótkoterminowo przekraczały poziomy sprzed epoki przemysłowej o ponad 2°C. Każdy miesiąc od czerwca do grudnia 2023 r. był cieplejszy niż analogiczny miesiąc w dowolnym poprzednim roku.
Anomalie temperatur
– W 2023 r. po raz pierwszy w historii każdy dzień w ciągu roku przekroczył 1°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej z lat 1850-1900. Blisko 50 proc. dni było o ponad 1,5°C cieplejszych niż poziom z lat 1850-1900, a dwa dni w listopadzie były po raz pierwszy cieplejsze o ponad 2°C – czytamy w komunikacie.
– Najwcześniejsze oznaki tego, jak niezwykły miał stać się rok 2023, zaczęły pojawiać się na początku czerwca, kiedy anomalie temperatury w stosunku do poziomu przedindustrialnego z lat 1850-1900 osiągnęły 1,5°C przez kilka dni z rzędu. Chociaż nie był to pierwszy raz, kiedy dzienne anomalie osiągnęły ten poziom, nigdy wcześniej nie zdarzyło się to o tej porze – wskazano także.
Badacze podkreślają, że chwilowy wzrost ponad 1,5°C nie oznacza przekroczenia progu z Porozumienia Paryskiego. Stanowi to jednak poważny precedens.
Czytaj też: Rok upałów z piekła rodem: to tu padły rekordy temperatury. W Europie było ich co najmniej kilka
W samej Europie 2023 rok był drugim najcieplejszym rokiem w historii. Temperatury na kontynencie były o 1,02°C powyżej średniej z lat 1991-2020, ale o 0,17°C poniżej rekordowego roku 2020. Jednocześnie temperatury w Europie były powyżej średniej przez jedenaście miesięcy 2023 r., a wrzesień był najcieplejszym wrześniem w historii.
Niepokojące zjawiska pogodowe
W ubiegłym roku notowano także wyjątkowo niski poziom antarktycznego lodu morskiego. Jego szczytowy zasięg w marcu znalazł się wśród czterech najniższych dla tej pory roku. Roczne minimum we wrześniu było szóstym najniższym w historii.
– Rok 2023 był wyjątkowy, a rekordy klimatyczne posypały się jak kostki domina. Rok 2023 jest nie tylko najcieplejszym rokiem w historii, ale także pierwszym rokiem, w którym wszystkie dni były o ponad 1°C cieplejsze niż w okresie przedindustrialnym. Temperatury w 2023 r. prawdopodobnie przekroczyły te z dowolnego okresu w ciągu co najmniej ostatnich 100 000 lat – komentuje wicedyrektorka Copernicus Climate Change Service Samantha Burgess, cytowana w komunikacie.
Jednocześnie stężenia dwutlenku węgla i metanu w atmosferze nadal rosły i osiągnęły rekordowe poziomy. Na całym świecie w 2023 roku odnotowano wiele ekstremalnych zdarzeń pogodowych, w tym fale upałów, powodzie, susze i pożary. Szacowana globalna emisja dwutlenku węgla z pożarów w 2023 r. wzrosła o 30 proc. w stosunku do 2022 r. Stało się tak głównie z powodu długotrwałych pożarów w Kanadzie
– Ekstrema, które obserwowaliśmy w ciągu ostatnich kilku miesięcy, stanowią dramatyczne świadectwo tego, jak daleko jesteśmy obecnie od klimatu, w którym rozwijała się nasza cywilizacja – mówi dyrektor Copernicus Climate Change Service Carlo Buontempo.
Podkreśla, że ma to głębokie konsekwencje dla realizacji postanowień porozumienia paryskiego.
– Jeśli chcemy skutecznie zarządzać naszym portfelem ryzyka klimatycznego, musimy pilnie zdekarbonizować naszą gospodarkę, jednocześnie wykorzystując dane klimatyczne i wiedzę, aby przygotować się na przyszłość – podsumowuje.