Większość polskich firm doświadczyła w ostatnim roku wysokich cen energii, a niemal 9 na 10 z nich podniosła z tego powodu ceny towarów lub usług. Jednocześnie tylko niewielki procent z nich wprowadziło rozwiązania optymalizujące zużycie energii i pomagające zredukować jej koszt.
To wnioski z badania „Elektryczność 4.0. Tańsza, czystsza i stabilniejsza energia dla przedsiębiorstw w Polsce” na zlecenie Schneider Electric i fundacji Digital Poland przeprowadziła je firma Maison&Partners.
Jak ceny energii uderzyły w firmy?
Aż 86 proc. firm w Polsce zostało dotkniętych podwyżkami energii elektrycznej między styczniem 2022 r. a marcem 2023 r. Wzrost kosztów związanych z energią elektryczną zadeklarowało 93 proc. małych i średnich, a także 65 proc. dużych przedsiębiorstw.
Kwota rachunku za prąd wzrosła średnio o 150 proc. od stycznia 2022 r. W niektórych przypadkach było to nawet 195 proc. Podwyżki cen energii elektrycznej najmocniej uderzyły w branżę IT (wzrost o 195 proc.) oraz sektor produkcji (o 155 proc.), podają autorzy badania.
Czytaj też: Etykiety energetyczne dla budynków. Mają pomóc pozbyć się energetycznych wampirów
Spośród ankietowanych przedsiębiorstw aż 86 proc. odpowiedziało, że podwyżka cen energii elektrycznej wpłynęła lub wpłynie na podwyżkę oferowanych przez nich towarów lub świadczonych usług.
Firmy deklarowały też, że szukają sposobów, jak sfinansować rachunki za energię elektryczną. W pierwszej kolejności robią to przez podwyżki cen oferowanych produktów lub usług (35 proc.) lub uszczuplanie rezerw kapitałowych (34 proc.), ale też wykorzystując środki przeznaczone na inwestycje (28 proc.).
Jak firmy mogą mniej wydawać na energię?
Jednym ze sposobów radzenia sobie w sytuacji rosnących kosztów energii może być koncepcja “Elektryczności 4.0” czyli inteligentnej elektryfikacji. To proces transformacji w kierunku energii elektrycznej pochodzącej z rozproszonych odnawialnych źródeł, zarządzanej cyfrowo. Docelowo ma ona być dystrybuowana poprzez dwukierunkowe, elastyczne i niezawodne sieci.
– Wdrażanie Elektryczności 4.0 to proces, na który składają się trzy fazy: planowanie strategiczne, cyfryzacja i dekarbonizacja. Planowanie strategiczne obejmuje określenie celów i metod, jakimi firma będzie do nich dążyć. Kolejny krok to cyfryzacja, dzięki której przedsiębiorstwo może w skuteczny sposób identyfikować możliwości oszczędzania i śledzić postępy działań z obszaru Elektryczności 4.0. Ostatnim krokiem jest właściwa dekarbonizacja obejmująca działania takie jak wdrożenie OZE czy magazynów energii pozwalających przechowywać nadwyżki czystej energii – komentuje Wojciech Świątek, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w Schneider Electric.
Jakie rozwiązania wprowadziły polskie firmy?
Autorzy badania zapytali przedstawicieli firm o to, jakie działania wpisujące się w założenia Elektryczności 4.0 już wdrożono w ich przedsiębiorstwach. Cyfrowy monitoring zużycia energii elektrycznej wprowadzono u zaledwie 10 proc. badanych (w tym u 27 proc. dużych firm). Za to odnawialne źródła energii wykorzystuje 17 proc. wszystkich firm i aż 51 proc. dużych podmiotów.
Najpopularniejszym rodzajem energii odnawialnej jest energia słoneczna. Na jej wykorzystanie w swoim przedsiębiorstwie wskazało 3 na 4 badanych (77 proc.) z firm, które korzystają z OZE. Na drugim miejscu znalazła się energia wiatrowa (16 proc.) a na trzecim – energia z biomasy (15 proc.).
Rozwiązania podnoszące efektywność energetyczną stosuje 7 proc. firm, w tym 19 proc. dużych podmiotów. Z kolei rozwiązania mające na celu odejście od paliw kopalnych wykorzystuje kolejne 7 proc., w tymi 9 proc. dużych firm). To między innymi pompy ciepła czy elektryfikacja transportu.
Interesuje cię energetyka i ochrona klimatu? Zapisz się na 300Klimat, nasz cotygodniowy newsletter
Natomiast na wdrożenie mikrosieci energetycznej lub oprogramowania sterującego zużyciem lub produkcją energii zdecydowało się 5 proc. przedsiębiorstw. Wśród dużych firm jest to 12 proc.
Brakuje wiedzy i środków finansowych
Ankietowani wskazali, że wiedzę na temat zrównoważonego rozwoju najczęściej czerpią z internetu (45 proc.). A 15 proc. przedstawicieli małych i średnich firm twierdzi, że w ogóle nie ma dostępu do tego typu wiedzy.
Dla 38 proc. firm główną barierą przed wprowadzaniem zasad Elektryczności 4.0 jest niedobór środków finansowych. Z kolei 28 proc. wskazuje na niedostateczne wsparcie ze strony państwa. Natomiast co czwarte przedsiębiorstwo (24 proc.) przyznało, że nie ma odpowiedniej wiedzy dotyczącej wdrożenia nowych technologii. Podobny odsetek zastanawia się nad tym, czy wdrożenie założeń Elektryczności 4.0 się zwróci.
Badacze zapytali też przedsiębiorców o samą znajomość pojęcia Elektryczność 4.0. Badanie wykazało, że zetknął się z nim już co drugi przedsiębiorca, ale tylko co piąty wie, co ono oznacza.
Polecamy także:
- Polska miała najdroższy prąd w Europie. Spadek cen nie pomógł
- Lewiatan: potrzebna poprawa bezpieczeństwa energetycznego. Firmy powinny budować OZE
- Zielona transformacja to też ryzyko. W Polsce jest ono szczególnie wysokie
- Realizacja energetycznych celów ONZ nie idzie najlepiej. Setki milionów ludzi wciąż bez dostępu do prądu