Europę ogarnęły mrozy, a ceny energii elektrycznej wzrosły do najwyższych poziomów od sierpnia.
Temperatury w drugim tygodniu grudnia w znacznej części zachodniej i środkowej Europy, w tym Wielkiej Brytanii, były o 5°C niższe od wartości typowych dla tej pory roku.
Problemy energetyki jądrowej i brak wiatru zmusiły europejskie gospodarki do zwiększenia zużycia paliw kopalnych. Sytuację w godzinach szczytu ratował import energii elektrycznej z sąsiednich krajów. Tymczasem przyszły okres grzewczy może być jeszcze bardziej wymagający.
Europejskie kraje odczuły wzrost cen prądu
Średnie ceny energii elektrycznej w grudniu 2022 roku w największych gospodarkach Europy wzrosły średnio o blisko 60 proc. w skali roku. Ceny na rynku dnia następnego w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii wynosiły ok. 450-475 euro za MWh. W Skandynawii cena za MWh wyraźnie przekroczyła 400 euro – najwięcej od rekordowych wartości z przełomu sierpnia i września 2022 roku.
Cena energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii w szczytowych momentach rosła do 3 tys. euro za MWh. Brytyjski operator sieci energetycznej płacił nawet 7 tys. euro za MWh za podtrzymanie pracy elektrowni gazowo-parowej Rye House. To 100 razy więcej niż przed kryzysem. Tymczasem ceny w Polsce są relatywnie niskie i wynoszą ok. 200 euro za MWh.
Elektrownie wiatrowe nie pomogły
Produkcja energii elektrycznej z wiatru w pierwszych dwóch tygodniach grudnia w Wielkiej Brytanii spadła o 23 proc. względem średniej z lat 2018-2021. Udział gazu i węgla w produkcji energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii i Niemczech sięgnął 66-67 proc. W poprzednich miesiącach tego roku było to 42-44 proc.
Tymczasem surowce były najdroższe od początku października 2022 roku. Cena gazu na rynku terminowym TTF w drugim tygodniu grudnia wzrosła do 140 euro za MWh. Cena węgla w porcie Newcastle zwiększyła się do prawie 50 euro za MWh.
We Francji i krajach nordyckich trwają remonty reaktorów jądrowych, co ogranicza podaż energii elektrycznej. Sytuacja będzie się poprawiać wraz ze wznawianiem pracy przez elektrownie atomowe.
Europejskie gospodarki ratowała wymiana energii elektrycznej między krajami. Francja importowała łącznie nawet 9-12 GW z Niemiec, Belgii, Szwajcarii, Włoch i Hiszpanii. Wyeksportowała natomiast prawie 2 GW do Wielkiej Brytanii.
Import w brytyjskim miksie energetycznym w godzinach szczytu w drugim tygodniu grudnia stanowił 10-15 proc. To dwukrotnie więcej niż średnio w całym roku.
Współpraca międzynarodowa obok redukcji zużycia była wskazywana jako jeden z kluczowych elementów łagodzenia skutków kryzysu energetycznego w prognozach ENTSO-E i ENTSO-G. Europa przeszła pierwszy poważny test w obecnym sezonie grzewczym, ale musi być gotowa na kolejne.