Czym jest Europejski Zielony Ład? Jak się ma do innych dokumentów unijnych? Jakie obszary gospodarki obejmuje? Jak Zielony Ład wpłynie na rolnictwo a jak na życie przeciętnego obywatela? Wyjaśniamy najważniejsze kwestie związane z główną strategią Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska i klimatu.
Odbywające się w ostatnich tygodniach protesty rolników w dużej mierze wymierzone były w Europejski Zielony Ład. O „zielonej” unijnej polityce przypominają też wypowiedzi przedstawicieli koalicji rządzącej, którzy dystansują się wobec niektórych jej aspektów. Tymczasem Zielony Ład to nie zestaw przepisów, a pewne kierunki, w których Unia chce zmierzać.
Z tego tekstu dowiesz się:
- Czym jest Europejski Zielony Ład?
- Czym się różni od innych „zielonych” inicjatyw UE?
- Czego dotyczą postanowienia tej strategii?
- Co Zielony Ład oznacza dla rolnictwa?
- Co oznacza dla przeciętnego obywatela UE?
Czym jest Europejski Zielony Ład?
W grudniu 2019 roku Unia Europejska przyjęła cel neutralności klimatycznej, który zamierza osiągnąć do 2050 roku. Drogę do tego celu wyznacza właśnie Europejski Zielony Ład (European Green Deal). Jest to pakiet inicjatyw politycznych, a nie zbiór przepisów prawnych.
Zakres tematyczny Zielonego Ładu jest szeroki, ponieważ uznano, że konieczne jest podejście całościowe i międzysektorowe. Obszary objęte inicjatywą to między innymi energetyka, przemysł, rolnictwo, gospodarka odpadami czy ochrona przyrody.
Kierunek działań – czyli osiągnięcie neutralności klimatycznej – wyznaczyła Rada Europejska. W ramach Zielonego Ładu Komisja Europejska przedkłada Radzie UE i Parlamentowi Europejskiemu swoje propozycje legislacyjne i inne inicjatywy. W przypadku projektów legislacyjnych przepisy przyjmowane są w zwykłej procedurze ustawodawczej, w której decyzję podejmują wspólnie Rada i Parlament Europejski.
Czym Zielony Ład się różni od Fit for 55?
Zielony Ład wyznacza kierunki działań zmierzające do celu na 2050 rok. Natomiast pakiet “Gotowi na 55” (Fit for 55) to zestaw proponowanych przepisów, zmierzających do realizacji celu przejściowego, jakim jest obniżenie emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 roku.
Czytaj także: Ryzyko klimatyczne gwałtownie wzrasta, a Europa nie jest na to gotowa. Najnowszy raport
Dyrektywy wchodzące w skład pakietu Fit for 55 można uznać za formę wdrożenia Europejskiego Zielonego Ładu. Podobnie jest z przepisami dotyczącymi rolnictwa, przemysłu czy recyklingu.
Czego dotyczą postanowienia Zielonego Ładu?
Ponieważ w założeniu Zielonego Ładu jest całościowe podejście, to w jego zakres wchodzi wiele obszarów: od ochrony przyrody po transport czy energetykę. Lista inicjatyw składających się na Europejski Zielony Ład to:
- Fit for 55
- Europejskie prawo klimatyczne, obejmujące cele redukcji emisji gazów cieplarnianych
- Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu
- Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030
- Strategia „od pola do stołu”
- Europejska strategia przemysłowa
- Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
- Rozporządzenie tworzące obieg zamknięty w sektorze baterii
- Mechanizm sprawiedliwej transformacji
- Rozwój czystych źródeł energii
- Unijna strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności
- Strategia leśna
Co Zielony Ład oznacza dla rolnictwa?
Bezpośredni wpływ na rolnictwo będzie miała realizacja strategii “Od pola do stołu”, przyjętej w 2020 roku. Jak podaje Rada UE, strategia ma przyczynić się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., a jednocześnie zmienić obecny unijny system żywnościowy w model zrównoważony.
Celem tej strategii jest w pierwszej kolejności bezpieczeństwo żywnościowe. Jednak ma ona też między innymi doprowadzić do zmniejszenia o połowę korzystanie z pestycydów i nawozów oraz sprzedaż środków antydrobnoustrojowych. Chodzi tu o cel na poziomie całej UE, a cele szczegółowe mają być ustalane dla każdego państwa osobno, w zależności od poziomu zużycia szkodliwych substancji w każdym z nich.
Interesuje cię energetyka i ochrona klimatu? Zapisz się na 300Klimat, nasz cotygodniowy newsletter
Inne cele to poprawa dobrostanu zwierząt czy zmniejszenie poziomu marnowania żywności. Elementem strategii jest też plan działania na rzecz rolnictwa ekologicznego. Jego cel to 25 proc. gruntów rolnych przeznaczonych na rolnictwo ekologiczne do 2030 r. w skali UE.
Na rolnictwo wpływ będzie miała także realizacji unijnej strategii na rzecz różnorodności biologicznej. Zakłada ona między innymi objęcie ochroną 30 proc. obszarów, odbudowę ekosystemów i renaturyzację rzek.
Co Zielony Ład oznacza dla przeciętnego obywatela UE?
Jeśli wszystkie cele Europejskiego Zielonego Ładu przełożą się na regulacje, to jego wpływ na nasze życie będzie bardzo szeroki. W założeniu jednak powinny to być zmiany pozytywne – ograniczające zmiany klimatu, poprawiające jakość otaczającego nas środowiska czy zapewniające nam zdrową żywność.
Niektóre z wprowadzanych regulacji wymuszą jednak zmiany w codziennym funkcjonowaniu. Chodzi na przykład o konieczność renowacji budynków i przechodzenie na czyste źródła ogrzewania, czy odchodzenie od napędów spalinowych w motoryzacji.
Polecamy też:
- Rząd pokazał plan klimatyczny. Poprzeczka wyżej, choć cele mają być jeszcze bardziej ambitne
- Ekspertka: Nie Europejski Zielony Ład, ale dezinformacja jest problemem strajku rolników
- „To nie Zielony Ład jest winny”. Koalicja Klimatyczna komentuje rolnicze protesty
- Możemy wydawać mniej na energię już w 2030. O ile kraje UE wdrożą Zielony Ład
- Eksperci: Zakaz dla aut spalinowych uda się wprowadzić. Ale inne plany UE są zagrożone