Centralny Port Komunikacyjny to nowoczesny węzeł przesiadkowy, który powstanie w odległości ok. 37 km na zachód od Warszawy i zintegruje transport lotniczy, kolejowy oraz drogowy. Jego kluczowy element to lotnisko, które w ramach pierwszego etapu będzie w stanie obsłużyć 40 mln pasażerów rocznie. Zgodnie z zapowiedziami Marcina Horały – pełnomocnika rządu ds. CPK – już w tym roku ma zostać wbita pierwsza łopata pod jego budowę.
Sukces PDN. Tak poszło dobrowolne nabywanie terenów pod lotnisko CPK
Lotnisko CPK to port lotniczy, który ma zagwarantować nową jakość – zarówno osobom podróżującym, jak i samym przewoźnikom. Dzięki korzystnemu położeniu będzie mógł działać przez całą dobę jako światowej klasy hub, umożliwiający obsługę zarówno pasażerów, jak i ładunków cargo.
W jego bezpośrednim sąsiedztwie zaplanowano budowę tzw. airport city, w skład którego wejdą m.in. centrum logistyczne, parkingi, obiekty targowo-kongresowe, konferencyjne i biurowe.
Zgodnie z prognozami IATA, lotnisko CPK tylko w pierwszym pełnym roku działania obsłuży ok. 30 mln pasażerów oraz będzie mogło zrealizować 330 tys. operacji w ciągu roku, czyli o jedną trzecią więcej niż dziś Lotnisko Chopina. Co ważne, otwarcie nowego portu lotniczego będzie miało pozytywny wpływ na jakość życia wielu osób mieszkających w stolicy. Nie tylko zmniejszy się ruch, a co za tym idzie i hałas, ale także poprawie ulegnie jakość powietrza.
W celu nabycia terenów pod budowę nowego lotniska CPK ponad dwa lata temu uruchomił Program Dobrowolnych Nabyć, który zakończył się 7 kwietnia br. Jego celem było pozyskanie przynajmniej 2/3 obszaru planowanej inwestycji w formie dobrowolnych transakcji, aby jak najmniej osób zostało objętych procedurą wywłaszczeń za odszkodowaniem. W ciągu ostatnich miesięcy zainteresowanie PDN zwiększyło się, a liczba zgłoszeń dynamicznie wzrosła – w sumie do programu zgłosiło się prawie tysiąc właścicieli, którzy dysponują nieruchomościami o łącznej powierzchni blisko 2800 hektarów. Jak informuje spółka, to świetny wynik i wkrótce ruszy analogiczny program dla obszaru okołolotniskowego.
Centralny Port Komunikacyjny to też kolej. Czeka nas rewolucja w rozkładach?
Warto podkreślić, że oprócz lotniska w ramach Centralnego Portu Komunikacyjnego będą realizowane inwestycje kolejowe – ta część programu to aktualnie jeden z największych projektów inżynieryjnych w Europie. W planach jest nie tylko węzeł w bezpośrednim sąsiedztwie portu lotniczego, ale także sieć tzw. szprych na terenie całego kraju – w sumie to niemal 2 tys. km nowych linii (dla 1,5 tys. km z nich prace przygotowawcze już trwają) i 3,7 tys. km linii modernizowanych. Pozwolą one na rozwinięcie zarówno krajowej, jak i europejskiej sieci Kolei Dużych Prędkości oraz umożliwią skrócenie czasów przejazdu między wieloma miastami, np. podróż z Warszawy do Wrocławia potrwa niecałe dwie godziny, a do Katowic godzinę i czterdzieści minut. Co więcej, liczne inwestycje kolejowe pozwolą na zwalczenie wykluczenia komunikacyjnego, m.in. dlatego, że pociągi wrócą do Jastrzębia-Zdroju, który aktualnie jest największym miastem w Polsce bez dostępu do kolei.
Nie bez znaczenia jest fakt, że ponad 1,3 tys. km linii kolejowych planowanych przez CPK zostało uwzględnionych w najnowszej rewizji rozporządzenia dotyczącego TEN-T, czyli transeuropejskiej sieci transportowej (ang. Trans-European Transport Networks), w skład której wchodzą elementy infrastruktury w Unii Europejskiej. To tylko potwierdza, że CPK odgrywa strategiczną rolę w rozwoju sieci transportowej Europy Środkowo-Wschodniej.
CPK chce również ułatwić pasażerom korzystanie z pociągów, aby stały się one konkurencyjnym środkiem transportu m.in. dla samochodów. Z tego względu w kwietniu 2023 roku opublikowano efekty rocznej pracy nad Horyzontalnym Rozkładem Jazdy (HRJ), a dokładniej schematy oferty przewozowej w dwóch scenariuszach do 2050 r. Prezentują one stan docelowy jaki zostanie osiągnięty po zakończeniu wszystkich planowanych inwestycji realizowanych przez CPK i PKP PLK. Docelowo HRJ ułatwi przesiadki między pociągami i innymi środkami transportu oraz – co ważne – będzie cykliczny, więc łatwy do zapamiętania (pociągi w danej relacji będą „w takcie”, czyli np. dokładnie co pół godziny albo co godzinę). Podobne rozwiązania z powodzeniem funkcjonują m.in. w Szwajcarii, Austrii, Holandii czy Japonii.