W ostatnich pięciu latach udało się zrealizować podstawowy cel doktoratów wdrożeniowych, którym było zbudowanie kadr naukowych po stronie przedsiębiorstw – piszą w przedmowie do raportu „Kadry przyszłości. 5 lat doktoratów wdrożeniowych” Andrzej Kurkiewicz oraz Piotr Dardziński, współtwórcy programu.
Kadry przyszłości
Ponad 2000 osób kształci się obecnie w ramach programu „Doktorat wdrożeniowy”. W maju 2017 r. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (od 1 stycznia 2021 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki) ogłosiło I edycję programu. Była to odpowiedź na potrzebę wsparcia firm w zatrudnianiu kadry naukowej zaangażowanej w projekty badawczo-rozwojowe (B+R). Program był elementem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, przygotowanej przez ówczesnego wicepremiera Mateusza Morawieckiego, której celem był rozwój gospodarki opartej na innowacjach. Służyć temu miał wzrost nakładów na B+R wspierany przez ulgi podatkowe, rozbudowa kadr naukowych w przedsiębiorstwach oraz reforma uczelni i instytutów badawczych.
Trzy elementy wsparcia polityki innowacyjności w Polsce – program „Doktorat wdrożeniowy”, ulga B+R oraz utworzenie Sieci Badawczej Łukasiewicz – bez wątpienia zwiększyły konkurencyjność polskiej gospodarki w ostatnich latach. Doktoraty wdrożeniowe zapewniają wyspecjalizowanych pracowników, system ulg B+R wspiera inwestowanie w personel wdrożeniowy firm, a Łukasiewicz jest zapleczem infrastrukturalnym i kompetencyjnym dla firm.
Kształcenie doktorantów wdrożeniowych odbywa się nie tylko na uczelni, ale także w firmie lub instytucji. Nowa ścieżka kariery umożliwia uzyskanie stopnia doktora na podstawie osiągnięć w pracach wdrożeniowych, nie będąc jednocześnie osobnym stopniem naukowym.
„i-i” zamiast „albo-albo”
Konstrukcja programu eliminuje kluczowy dylemat przyszłego doktoranta – nauka czy biznes. Może on realizować swoje ambicje naukowe poprzez pracę w przedsiębiorstwie w ramach swoich obowiązków, a nie jako dodatkowe obciążenie. Równocześnie doktorant wdrożeniowy otrzymuje wsparcie finansowe. W ten sposób tworzone są dobrze płatne miejsca pracy. Przedsiębiorca ma możliwość zatrudnić zmotywowanego pracownika lub umożliwić rozwój osobisty już zatrudnionych osób. Dzięki temu, że agenda badawcza jest z nim uzgadniana, a badania realizowane także w miejscu pracy, skutecznie wykorzystywane są wyniki tych badań w praktyce. Przedsiębiorca zyskuje także dostęp do wiedzy i infrastruktury badawczej uczelni, które to, dzięki doktorantom wdrożeniowym, mogą budować sieć kooperacji z przedsiębiorcami, wykorzystywać wyniki badań podstawowych i swoją infrastrukturę w projektach aplikacyjnych oraz otrzymywać na to dodatkowe środki finansowe.
Kształcenie doktoranta wdrożeniowego odbywa się we współpracy z przedsiębiorcą lub innym zatrudniającym go podmiotem. Pracodawca ma obowiązek wskazania spośród swoich pracowników kandydata na opiekuna pomocniczego. Może nim być doktor albo osoba posiadająca co najmniej pięcioletnie doświadczenie w prowadzeniu działalności B+R lub osiągnięcia w pracach wdrożeniowych.
Nauka + biznes
Dzięki realizacji programu wzrosło zainteresowanie wspólnymi projektami oraz budową dobrych relacji między uczelniami a środowiskiem społeczno-gospodarczym.
Zachęcając do lektury całości raportu, warto podkreślić kluczowy wniosek – w ostatnich pięciu latach udało się zrealizować podstawowy cel doktoratów wdrożeniowych, którym było zbudowanie kadr naukowych po stronie przedsiębiorstw. Aż 69,6% doktoratów wdrożeniowych jest realizowanych w sektorze prywatnym, w tym w największych korporacjach funkcjonujących w Polsce. Pozostałe 30,4% doktoratów wdrożeniowych realizowanych jest w sektorze publicznym.
[PRZECZYTAJ RAPORT „KADRY PRZYSZŁOŚCI. 5 LAT DOKTORATÓW WDROŻENIOWYCH”]
Autorzy:
Andrzej Kurkiewicz, Pełnomocnik Prezesa GUM ds. Badań i Rozwoju, Dyrektor Departamentu Innowacji i Rozwoju Głównego Urzędu Miar. W poprzednich latach pełnił funkcje kierownicze w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, gdzie odpowiadał za stworzenie programu „Doktorat wdrożeniowy”.
Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, w latach 2015-2018 podsekretarz stanu, a w latach 2018-2019 sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pomysłodawca i współtwórca programu „Doktorat wdrożeniowy”.