Smart Bike, Smart Water, Smart Lights, Smart Sensors – to nie wizja metropolii przyszłości, ale codzienność czterdziestotysięcznego Bolesławca na Dolnym Śląsku. Tu tradycja przeplata się z nowoczesnością. Stempelkowa ceramika rozsławiła miejscowość na cały świat, a innowacyjne podejście do zarządzania miastem sprawiło, że dziś Bolesławiec jest liderem Smart City w Polsce.
Pandemia uświadamia nam, jak ważna jest umiejętność mądrego korzystania z cyfrowego świata i jego narzędzi. Praca zdalna, lekcje online, elektroniczna dokumentacja są elementem naszej codzienności. Ale ta przemiana dotyczy nie tylko pojedynczych osób, czy firm – nowe technologie, w tym Internet Rzeczy, zmieniają oblicza całych miast. Przynoszą oszczędności w budżetach miejskich, ułatwiają życie mieszkańcom, pomagają oszczędzać zasoby naturalne i ograniczać zużycie energii.
Jak to się dzieje? Miasto to złożony ekosystem, który łączy ludzi, środowisko oraz technologie. Tym, co stanowi wyróżnik innowacyjnych miast, jest inteligentna, zintegrowana infrastruktura miejska. Jej wprowadzenie jest fundamentem Smart City. Niesie za sobą usprawnienia w działaniu służb i spółek miejskich, mniejsze zużycie np. wody, ciepła energii czy zwiększenie efektywności inwestycji miejskich. To wszystko przekłada się na bardziej zrównoważony rozwój miasta i zmiany odczuwalne dla wszystkich mieszkańców.
Bolesławiec posiada rozbudowaną infrastrukturę miejską: wodociągi , oświetlenie, pomiary powietrza, gospodarka odpadami oraz szereg innych ważnych usług finansowanych z budżetu miasta. Dla włodarzy sprostanie oczekiwaniom mieszkańców, jak i wyzwaniom stojącymi przed współczesnymi ośrodkami miejskimi, stały się podstawowym celem.
Z pomoc przyszły rozwiązania Smart City bazujące na Internecie Rzeczy. Smart City nie dotyczy jednej dziedziny, to cała filozofia myślenia o rozwoju miasta. Jej celem jest zwiększenie komfortu życia w danym mieście, ale też uproszczenie zarządzania miastem. Z takimi założeniami wdrażaliśmy systemy Smart City od Orange. Pamiętam początki projektu w 2018 r. i nasze obawy co do samej technologii Internetu Rzeczy. Dziś dysponujemy spójnym systemem, po raz pierwszy mamy dostęp do tak wielu różnorodnych danych, które wykorzystujemy, żeby w mieście żyło się jeszcze lepiej – wyjaśnia Piotr Roman, prezydent Bolesławca.
Najpierw w Bolesławcu pojawiły się rowery miejskie czwartej generacji Smart Bike od Orange. Tego typu jednoślady nie potrzebują stacji dokujących. Przejażdżkę można rozpocząć i zakończyć w dowolnym miejscu jednej z 11 stref wytyczonych w Bolesławcu. Lokalizacja każdego z 30 rowerów dostępna jest w specjalnej aplikacji. System IoT, zasilany z niewielkich instalacji fotowoltaicznych zamontowanych na rowerze, alarmuje o próbach kradzieży lub uszkodzenia roweru, mierzy prędkość i dostarcza informacji o najpopularniejszych trasach rowerzystów. Te dane miasto można wykorzystać np. planując rozbudowę ścieżek rowerowych – by powstawały właśnie tam, gdzie ruch rowerowy jest największy. Ze Smart Bike korzystają mieszkańcy Bolesławca i turyści, którzy licznie odwiedzają nasze miasto. Dla nas to istotny krok w kierunku zmiany miksu transportowego. W ten sposób zachęcamy mieszkańców do rezygnacji z przejazdu samochodem, gdy nie jest to konieczne. Sukcesem okazało się też wprowadzenie bezpłatnej komunikacji publicznej w Bolesławcu, a w nasze ślady idzie coraz więcej miejscowości w całej Polsce – podkreśla Piotr Roman.
Od wprowadzenia systemu Smart Bike w Bolesławcu, inteligentne jednoślady przejechały blisko 40 tysięcy kilometrów przy liczbie wypożyczeń ponad 15,5 tysiąca. Średnia prędkość smart rowerzystów z Bolesławca to 6 km na godzinę.
Kolejnym etapem transformacji w kierunku inteligentnego miasta był system Smart Water, wdrożony przez bolesławieckie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Na ponad dwóch tysiącach wodomierzy na przyłączach głównych zainstalowano inteligentne nakładki. Każda z nich monitoruje przepływ wody i co godzinę wysyła dane na specjalny serwer. Dzięki temu wiadomo, ile wody trafia do sieci wodociągowej i ile jest zużywane przez mieszkańców. To sprawia, że można identyfikować awarie, wycieki, czy próby kradzieży wody niemal w czasie rzeczywistym, dzięki czemu służby miejskie mogą błyskawicznie reagować. W praktyce, dzięki Smart Water, straty powstające na sieci wodociągowej można zredukować nawet o kilkanaście procent. System pomaga też zapobiegać kosztownym remontom dróg, chodników. Korzyści odczuwają też mieszkańcy Bolesławca: nie muszą umawiać się z inkasentem na odczyt licznika, bo dane są przesyłane zdalnie. Smart Water w Bolesławcu to 48 000 automatycznych odczytów dziennie i ponad 600 alarmów rocznie pozwalających zapobiegać nadużyciom i ułatwiających usuwanie awarii. Dziś Bolesławiec ma jedne z najniższych wskaźników strat wody w Polsce, dlatego że bardzo szybko wykrywane są wszelkie awarie. A to wynika właśnie z porównywania danych, którymi, dzięki inteligentnemu systemowi, dysponuje nasze przedsiębiorstwo wodociągowe – wyjaśnia prezydent Bolesławca.
W 2019 roku na ulicach Bolesławca pojawiły się pierwsze inteligentne lampy, Smart Light od Orange, dziś jest ich ponad osiemdziesiąt. Dzięki specjalnym oprawom LED z wbudowaną kartą GSM, sterowanie oświetleniem odbywa się automatycznie, z uwzględnieniem zdefiniowanych parametrów. Lampy świecą więc tylko wtedy, gdy jest ciemno i gdy w danej lokalizacji wykryją ruch, a natężenie oświetlenia jest dostosowane do warunków pogodowych i pory roku. Dzięki temu zużycie energii może zmniejszyć się o kilkadziesiąt procent względem tradycyjnych systemów oświetlenia. Planujemy wymianę prawie czterech tysięcy opraw oświetleniowych w Bolesławcu, wszystkie z nich będą „smart” by mogły funkcjonować w jednym systemie. Każda oprawa oświetleniowa będzie sterowana indywidulanie i dostosowywana do warunków atmosferycznych. To wszystko przyniesie ogromne oszczędności, co w dzisiejszych czasach gwałtownego wzrostu cen energii jest rzeczą niebagatelną. Budżet miasta na pewno na tym skorzysta – mówi Piotr Roman. Do tej pory kilkadziesiąt inteligentnych lamp w Bolesławcu pomogły zaoszczędzić ponad 2800 kWh energii względem tradycyjnych systemów oświetlenia, co przekłada się na ponad 2 miliony ton emisji CO2 mniej. Smart Light dba też o bezpieczeństwo i efektywność służb miejskich w Bolesławcu –wykrywa awarie lub nieprawidłowe parametry sieci energetycznej i automatycznie wysyła alarmy.
Aby transformacja w Smart City była możliwa, konieczne są konsekwentne działania władz miejskich i ich dobra współpraca z dostawcami systemów Smart, którzy dysponują wiedzą, doświadczeniem i technologiami. Bolesławiec to znakomity przykład konsekwentnego i mądrze zarządzanego miasta, które ideę Smart City przekuło w konkretne korzyści dla mieszkańców, ekologii i budżetu miejskiego.