Idea 3W ma za zadanie zmierzyć się z wyzwaniami związanymi z transformacją gospodarki w kierunku zeroemisyjności. Ma stworzyć warunki dla rozwoju technologii z obszaru wody, wodoru i węgla nieenergetycznego.
3W – Woda, Wodór, Węgiel to inicjatywa Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), polskiego banku rozwoju. Jej ideą jest wzmocnienie potencjału gospodarczego i technologicznego Polski, przy jednoczesnym zapewnieniu, że nie ucierpią na tym ani klimat, ani nasze środowisko naturalne.
Jednym z celów inicjatywy jest łączenie ze sobą rozwiązań naukowych, biznesowych i legislacyjnych.
Projekt rozpoczął się od informowania środowiska naukowego, przedsiębiorców i przedstawicieli sektora publicznego o możliwym nowym spojrzeniu na zagadnienia związane z wodą, wodorem i węglem. 3W ma stworzyć społeczność naukowców i studentów, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli sektora publicznego i instytucji finansowych.
Technologie oszczędnego wykorzystywania wody i jej uzdatnianie
Tylko jeden procent wody, która pokrywa naszą planetę nadaje się do picia, a jej zasoby wciąż maleją. Polska również ma problemy hydrologiczne. Dlatego tak ważne są szeroko zakrojone strategie dotyczące retencji i ponownego wykorzystania wody oraz jej oczyszczania.
„NCBR prowadzi projekt „Technologie domowej retencji”, którego celem jest właśnie opracowanie innowacyjnego systemu, będącego w stanie oczyszczać i magazynować deszczówkę. Chodzi o to, by minimalizować pobór wody z wodociągu i zastępować ją wodą deszczową, a także minimalizować ilość ścieków oddawanych do kanalizacji. Ścieki z miasta będziemy w przyszłości zmieniać w czystą wodę i nawóz. Dlatego poszukiwane są technologie, które pozwolą się pozbyć mikrozanieczyszczeń, antybiotyków, pestycydów czy mikroplastiku. Zamiana problemów w produkt i dostarczenie surowców dla gospodarki to element Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ), o którym coraz częściej mówi się w Polsce i Europie. Odzyskaną wodę można potem wykorzystywać w rolnictwie do nawadniania upraw i pojenia zwierząt, a w miastach np. do mycia ulic” – mówi Wojciech Racięcki, Dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju
Inicjatywa BGK będzie koncetrować się m.in. na wyszukiwaniu wydajnych ekologicznie i energetycznie rozwiązań dotyczących odpowiedniego gospodarowania wodą. W przemśle potrzebne są technologie, które umożliwiają jej wykorzystywanie w obiegu zamkniętym. W rolnictwie potrzebne są rozwiązania, które przeciwdziałać będą deficytom wody w produkcji żywności. Handel i usługi stawiają na innowacje, aby zmniejszyć ślad wodny prowadzonej działalności gospodarczej. W ekologicznych gospodarstwach domowych zainteresowaniem cieszy się mikroretencja i odzysk wody. Jednostki samorządu terytorialnego poszukują rozwiązań dotyczących uzdatniania wody, retencji oraz zarządzania stosunkami wodnymi – wynika z raportu Idea 3W
Wodór kluczowy w polskiej transformacji klimatycznej?
O wodorze i jego roli w transformacji wiodącej do neutralności klimatycznej mówi się w kontekście całej gospodarki – przemysłu, energetyki, transportu. Przed nami ogromne wyzwanie, żeby sektor wodorowy mógł dobrze funkcjonować.
Rozwój technologii wodorowych najpewniej będzie miał wpływ głównie na polski transport oraz energetykę. Zasili on samochody osobowe, autobusy, lokomotywy przyczyniając się do dekarbonizacji sektora transportowego.
Przemysł wodorowy może stać się magazynem przechwytującym nadwyżki elektryczności wygenerowane przez fotowoltaikę czy energetykę wiatrową. Do procesu elektrolizy mogą być wykorzystywane nadwyżki energii ze źródeł odnawialnych i konsumowane w okresach zapotrzebowania na moc.
„Projekt „Polska strategia wodorowa”, wskazuje, że do 2030 roku konieczne jest stworzenie warunków do uruchomienia instalacji do produkcji wodoru ze źródeł nisko- i zeroemisyjnych. Planuje się wprowadzenie zachęt do działań innowacyjnych, które umożliwią polskim przedsiębiorcom wykorzystanie momentu rozwojowego oraz środków finansowych, oferowanych przez Unię i międzynarodowe instytucje finansowe. Należą do nich m.in programy wodorowe FCH JU, Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Banku Ochrony Środowiska, w tym NFOŚiGW.” – podaje Piotr Maksyś Dyrektor Klastra Technologii Wodorowych, Regionalna Izba Gospodarcza Pomorza.
Alternatywne zastosowanie węgla
Przyszłość węgla jest związana z jego wykorzystaniem jako budulca materiałów przyszłości, nie zaś z jego energetycznym zastosowaniem.
Węgiel jako pierwiastek występuje pod wieloma postaciami, które mają odmienne i cenne właściwości. Może być miękki (grafit w ołówkach) lub twardy (diament w szlifierkach), dobrze przewodzić elektryczność (grafen) lub być dobrym izolatorem (diament nie przewodzi prądu elektrycznego).
Ponadto, fulereny , nanorurki węglowe czy węgiel aktywny pozwalają tworzyć lżejsze i trwalsze materiały inżynieryjne, co umożliwia ich stosowanie w: elektronice, medycynie, budownictwie, przemyśle kosmicznym, lotnictwie i motoryzacji. Nowe materiały z nanocząstek węgla mogą także pomóc w rozwiązaniu problemów emisyjnych powodowanych przez energetyczne wykorzystanie węgla kamiennego i brunatnego.
„Prowadzony przeze mnie zespół opracował szereg materiałów kompozytowych zawierających grafen dla elektroniki drukowanej. Założony przez nas start-up opracował lub jest w trakcie opracowania, różnego rodzaju jednorazowych elektrod do EKG, w tym elektrod do monitorowania pracy serca w czasie otwarcia klatki piersiowej, elektrody do stymulacji pracy mózgu (razem z Instytutem Leibniza w Niemczech), czujników nacisku do wkładek do butów, aby monitorować rozkład nacisku na stopę do leczenia ortopedycznego, czujników pH do monitorowania stanu rany, drukowanych na folii lub tkaninie (np. na obrazie) grzejników na podczerwień, koszulek monitorujących parametry fizjologiczne człowieka, tatuaży elektronicznych, itp. Wszystko wykonane technikami drukarskimi, a więc tanie i najczęściej jednorazowe. Pamiętajmy jednak, że działania te potrzebują wsparcia inwestycyjnego, a następnie komercjalizacji” – informuje Prof. dr hab. inż. Małgorzata Jakubowska Wydział Mechatroniki Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii, CEZAMAT, Politechnika Warszawska