Jedynie 9 proc. polskich eksporterów planuje dokonanie bezpośrednich inwestycji za granicą w latach 2020-2021, wynika z raportu „Zagraniczna ekspansja inwestycyjna polskich przedsiębiorstw – tendencje, perspektywy” przygotowanego przez publiczny think-tank Polski Instytut Ekonomiczny.
Zgodnie z obliczeniami autorów raportu wartość polskich inwestycji bezpośrednich za granicą wyniosła na koniec 2018 r.
92,5 mld złotych.
Jednak, jak podkreśla PIE, procentowy odsetek ankietowanych przedsiębiorców decydujących się na zagraniczne inwestycje już od wielu lat nie przekracza poziomu 10 proc.
Dodatkowo, zgodnie z wynikami badania, najczęściej decyzje o zainwestowaniu kapitału za granicą podejmują duże przedsiębiorstwa, zatrudniające 250 pracowników lub więcej.
Według analityków przyczyną tego stanu rzeczy jest brak potrzeby inwestowania wśród polskich przedsiębiorców. Aż 68 proc. ankietowanych wskazuje na tę kwestię jako powód, dla którego nie inwestują oni swoich środków poza Polską.
Z kolei w przypadku 16 proc. inwestowanie nie mieści się w strategii grupy kapitałowej, a zatem ci przedsiębiorcy nie realizują samodzielnej polityki inwestycyjnej.
PIE zaznacza też jednak, że tak niski poziom inwestycji zagranicznej jest na ogół efektem niskiej konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynku globalnym, a także uwarunkowań instytucjonalnych, które w niewielkim stopniu stymulują ekspansję zagraniczną przedsiębiorstw.
W efekcie pod względem ilości środków przeznaczanych na inwestycje zagraniczne polscy eksporterzy w wartościach bezwzględnych nie są w regionie liderami – więcej na ten cel wydają firmy czeskie (które w ciągu ostatnich kilku lat znacznie zwiększyły skalę dokonywanych inwestycji), a także firmy węgierskie.
Jak czytamy w raporcie PIE, między 2006 a 2019 rokiem zmianom ulegały także kierunki inwestowania preferowane przez te polskie firmy, które decydowały się zainwestować swoje środki za granicą.
Do momentu wybuchu kryzysu finansowego w 2008 roku polskie przedsiębiorstwa najchętniej inwestowały w takich państwach, jak Ukraina czy Białoruś.
Później jednak coraz większym zainteresowaniem zaczęły się cieszyć kraje członkowskie Unii Europejskiej, w tym należące do Wspólnoty kraje regionu Europy Środkowo-Wschodniej, a po 2010 roku także Chiny.
Jak piszą eksperci PIE, w latach 2016-2017 dla około 30 proc. planowanych inwestycji w UE jako lokalizację wskazywano państwa członkowskie UE z Europy Środkowej, w tym dla blisko 1/3 z nich Czechy.
Na koniec 2018 roku aż 90 proc. wszystkich polskich inwestycji zagranicznych zlokalizowanych było w Europie.
Warto także zaznaczyć, że dla aż 93 proc. badanych eksporterów główną motywacją do inwestowania za granicą jest znalezienie nowych rynków zbytu.
Przedstawione wyniki dotyczą badań prowadzonych w ciągu lat przez Polski Instytut Ekonomiczny we współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym na grupie 600 wyselekcjonowanych polskich przedsiębiorstw eksportujących. Ostatnie badanie przeprowadzono w październiku 2019 r.
Czytaj także: