Znacznie przekraczająca potrzeby pula szczepionek w zamian za nagłośnioną dane oraz przetestowany mechanizmy kryzysowy – to dwa powody, dzięki którym Izrael szczepi swoich obywateli 10 razy szybciej niż np. USA.
1. Obietnice dla firm farmaceutycznych
Pod koniec ubiegłego roku Izrael z powodzeniem konkurował ze znacznie większymi krajami o zabezpieczenie dostaw szczepionek od światowych producentów – informuje Financial Times.
Teraz jest liderem jednej z najszybszych na świecie akcji masowych szczepień: pierwszą dawkę szczepionki udało się już podać 1/4 całej populacji Izraela i aż 3/4 populacji powyżej 60 roku życia.
A wszystko to z powodów obietnic realizacji jednej z najszybszych akcji szczepień na świecie i udostępnienia firmom farmaceutycznych danych o jej wpływie na pandemię w zamian za niemal nieograniczone zapasy preparatów do szczepień.
Albert Bourla, dyrektor generalny Pfizera, premier Izraela Benjamin Netanjahu i minister zdrowia Yuli Edelstein odbyli w tej sprawie aż 17 rozmów. Politycy obiecali zrealizować jedną z najszybszych akcji szczepień na świecie i udostępnić dane o jej wpływie na pandemię w zamian za „obfite i nieprzerwane dostawy” szczepionek. Pfizer się zgodził.
W związku z kolejnymi dostawami do marca Izrael ma mieć nadwyżki szczepionek od wszystkich trzech głównych producentów.
„Szczepimy naszych obywateli 10 razy szybciej niż ma to miejsce w Stanach Zjednoczonych” – powiedział w niedzielę premier Izraela Benjamin Netanjahu.
Co istotne z politycznego puntu widzenia, umowa – i relatywnie wysoka skuteczność akcji szczepień – wzmocniły pozycję premiera Netanjahu, który w marcu postara się o reelekcję.
Nadal nie jest jednak jasne, co Izrael zrobi z nadwyżką szczepionek. Izraelskie media podały, że niektóre kraje Unii Europejskiej, jak Cypr, zaproponowały już odkupienie nadwyżek dostaw.
„Nie zajmujemy się handlem dodatkowymi szczepionkami” – powiedział minister zdrowia Izraela Yuli Edelstein. „Chcemy się upewnić, że mamy wystarczająco dużo szczepionek dla naszych obywateli i jeśli wystarczy, zobaczymy, co możemy zrobić dla naszych najbliższych sąsiadów”.
Przedstawiciele jednego z producentów szczepionek – Pfizera – wskazują, że analiza epidemiologiczna przeprowadzona w Izraelu pozwoli wkrótce ocenić, czy określony wskaźnik szczepień powoduje oprócz ochrony bezpośredniej także nabywanie odporności stadnej.
2. „Naturalne przewagi” i przejrzysty system
Oprócz zapewnienia sobie dużych dostaw szczepionek już na starcie, Izrael miał duże przewagi nad innymi krajami jeśli chodzi o system dystrybucję. Wśród tych przewag są: całkowita informatyzacja systemu ochrony zdrowia, doświadczenie w zarządzaniu kryzysami i dużą gęstość zaludnienia Izraela.
Jednak według Daana Struyvena, starszego ekonomisty banku inwestycyjnego Goldman Sachs, Izrael wprowadził także kilka dodatkowych, prostych mechanizmów, które pomogły jeszcze lepiej zarządzać dystrybucją szczepionki.
„Izrael wprowadził prosty i przejrzysty system kolejkowy oparty o wiek. Ponadto, już od początku Izraelczycy uruchamiali duże centra szczepienne. Po trzecie, nie tylko udało się tam skutecznie mobilizować pracowników z innych sektorów do wsparcia programu szczepień, ale także przekonano pracowników ochrony zdrowia do pracy w nadgodzinach” – powiedział ekonomista Goldman Sachs.
„W efekcie tych działań, zgodnie z obecnymi przewidywaniami, już od końca stycznia Izrael stanie się prawdopodobnie pierwszym krajem na świecie, który w sposób realny odczuje korzyści wynikające z programu szczepień w postaci zmniejszenia liczby osób hospitalizowanych i zmarłych” – dodał.