Wykorzystanie dronów może poprawić jakość powietrza w miastach i zmniejszyć ruch uliczny. Wyzwaniem pozostaje technologia, regulacje oraz akceptacja społeczna nad czym pracuje Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.
Podczas pandemii koronawirusa drony były wykorzystywane przez policję do kontroli przestrzegania lockdownów. Takie bezzałogowe urządzenia, które na co dzień są wykorzystywane w rolnictwie – służyły również do rozpylania środków dezynfekujących w przestrzeni miejskiej.
Co jeszcze potrafią drony? W Wielkiej Brytanii odbywają się próby dostaw artykułów medycznych na wyspę Wight za pomocą dronów. W południowochińskiej prowincji Guangdong w mieście Dongguan, gdzie liczba zarejestrowanych fabryk przekroczyła w zeszłym roku 900 tys., inspekcje środowiskowe są trudne do przeprowadzenia z ziemi, a więc zanieczyszczenie powietrza badają bezzałogowe statki powietrzne. Szeroki zakres możliwości wykorzystania dronów sprawia, że regiony metropolitalne zaczynają wprowadzać je do swojej codzienności. Hamburg w 2018 roku stał się modelowym regionem UAM (urban aircraft mobility – lotnicza mobilność miejska); Paryż – nie tylko w kontekście Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich w 2024 roku – intensywnie opracowuje obecnie koncepcję stworzenia ekosystemu UAM wokół stolicy Francji. W Polsce na drony stawia m.in. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM).
GZM jest członkiem inicjatywy międzynarodowej na rzecz budowania zrównoważonej miejskiej mobilności powietrznej – Acceptance, Safety and Sustainability Recommendations for Efficient Deployment of UAM (ASSURED-UAM). GZM pełni w niej rolę lidera jednego z działań, koordynując prace własne oraz partnerów z innych obszarów metropolitalnych – miast Bari i Porto. Produktem końcowym projektu ASSURED-UAM będzie pakiet rekomendacji dla ,miejskiej mobilności powietrznej, które zbliżą miasta do osiągnięcia powszechnej akceptacji, zapewnią bezpieczeństwo użytkowania, a także zrównoważony i skoordynowany transport dronowy w obszarach aglomeracji miejskich. Projekt jest finansowany ze środków programu Horyzont 2020.
Co sprawia, że lotnicza mobilność miejska jest nie tylko jednym z najbardziej ekscytujących wyzwań urbanistycznych naszych czasów, ale też coraz bardziej zyskuje na popularności? Strona korzyści wykorzystania dronów, po której znajduje się redukcja emisji pyłów i gazów zanieczyszczających powietrze i szkodzących klimatowi, a także ograniczenie ruchu ulicznego.
Przetestować i wdrożyć
W działaniach zmierzających do wprowadzenia dronów do miejskiej mobilności, istotne są także projekty pilotażowe, które mają zbadać czy dobrane rozwiązania odpowiadają na wyzwania. Jakie są wyzwania?
Drony zasilane bateriami borykają się z koniecznością częstego lądowania na ładowanie. Na to odpowiedź przygotowuje hamburski zespół Cabin & Systems w Centrum Stosowanych Badań Lotniczych, który prowadzi badania nad dronem zasilanym wodorem o nazwie ZALbatros. Dron zasilany wodorem osiągnął czas lotu wynoszący dwie godziny i dziesięć minut; w przypadku dronów na baterie czas ten wynosi ok. 30 minut.
Paul Cureton z Uniwersytetu w Lancaster wskazuje, że powszechne zastosowanie dronów i samolotów będzie wymagało powstania nowej architektury i infrastruktury. Istniejące budynki są do adaptacji: lądowisk, paneli fotowoltaicznych dla zwiększenia efektywności energetycznej, punktów ładowania dla dronów dostawczych, a także kształtowania krajobrazu w celu złagodzenia emisji hałasu.
Z kolei Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, we współpracy z polskimi firmami dronowymi, przygotowuje się do testów z wykorzystaniem oprogramowania, które umożliwi wykonywanie automatycznych lotów dronem w warunkach miejskich, przy minimalnym udziale pilota. Takie pilotaże mają się odbyć w Sosnowcu, a pierwszym krokiem do ich realizacji było przeprowadzenie konsultacji z lokalną społecznością.
Życzymy (cyber)bezpiecznego lotu
We współczesnym świecie ważne jest przeciwdziałanie manipulacjom oprogramowaniem oraz zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności systemów dronów. Systemy te muszą być w stanie zapewnić cyberbezpieczeństwo i identyfikować zagrożenia bezpieczeństwa.
Rosnąca liczba jednoczesnych operacji wykonywanych przez drony uwydatnia pilną potrzebę rejestracji wykorzystania dronów i kontroli lotów. Odpowiednie przepisy i standardy komunikacyjne dotyczące ruchu dronów mają zostać opracowane w Hamburgu w ciągu najbliższych kilku lat. System „Efficient Organisation of Urban Drone Traffic” otrzymał 3 mln euro dofinansowania od niemieckiego Ministerstwa Transportu i angażuje miasto Hamburg, Uniwersytet Helmuta Schmidta, firme HHLA GmbH, produkującą zaawansowane systemy dronowe dla przemysłu oraz Niemieckie Centrum Lotnictwa i Kosmonautyki. System ten przeciera szlaki dla innych regionów.
Tożsama koordynacja działań różnych podmiotów ma miejsce w Metropolii, chociaż tu współpaca w zakresie dronów odbywa się na poziomie lokalnym, krajowym, jak i międzynarodowym. W prace nad przeniesieniem mobilności do nowego wymiaru angażują się najważniejsze instytucje lotnicze w kraju, samorządy oraz przedstawiciele branży dronowej. Przy odpowiednich regulacjach prawnych i dojrzałości technologicznej, wykonywanie usług w przestrzeni publicznej przy pomocy dronów będzie możliwe w perspektywie najbliższych 2-3 lat. Kiedy rewolucja w powietrzu będzie już możliwa, Metropolia ma być na to w pełni przygotowana.