Hiszpański Narodowy Instytut Statystyczny podał, że rachunki za energię elektryczną w gospodarstwach domowych w sierpniu 2021 wzrosły o 34,9 proc. w porównaniu z sierpniem 2020.
Jak hiszpański rząd chce z tym walczyć, przeanalizował Polski Instytut Ekonomiczny.
Rekordowo wysokie ceny za energię
Ceny energii elektrycznej na rynku hurtowym w Hiszpanii osiągnęły w ostatnich dniach historyczne wartości, powyżej 170 euro/MWh. Rok temu cena wynosiła ok. 1/4 obecnej ceny i była na poziomie 46 euro/MWh.
W Hiszpanii około 27,5 mln konsumentów, czyli 10,7 mln gospodarstw domowych korzysta z regulowanej taryfy energii elektrycznej PVPC. Ta taryfa jest indeksowana rynkiem hurtowym, dlatego zwykle jest tańsza niż inne źródła. Jednocześnie przez korelację z rynkiem hurtowym jest bardziej wrażliwa na szoki cenowe.
Nadmierne zyski firm energetycznych będą zwrócone konsumentom
Rząd Hiszpanii ogłosił ostatnio, że zamierza pozyskać 2,6 mld euro z „nadmiernego profitu” firm energetycznych wynikającego ze wzrostu cen. Ponadto już w lipcu rząd Hiszpanii zapowiedział, że zamierza odzyskać (ang. claw back) 650 mln euro. Tutaj byłyby obciążone te spółki energetyczne, których przychód wzrósł z powodu rosnących cen węgla.
Do końca 2021 r. obniżeniu mają ulec podatki nałożone na energię elektryczną (o 1,4 mld euro – suma szacunków z obniżeń podatkowych).
Według zapowiedzi premiera Pedro Sáncheza, rząd Hiszpanii postara się, by wszyscy mieszkańcy w tym roku zapłacili za prąd tyle, co w 2018. Określił też zyski firm energetycznych jako „nieakceptowalne”.
Co Hiszpania chce zrobić, by obniżyć ceny prądu?
Przed ogłoszeniem zmian na rynku energii już zredukowano podatek VAT na energię elektryczną. Obniżenie z 21 do 10 proc. dotyczy konsumentów, których zużycie nie przekracza 10 kilowatów mocy zakontraktowanej. Warunkiem jest także to, że średni koszt miesięczny za energię tych konsumentów przekracza 45 euro/MWh.
Rząd zawiesił także 7-proc. podatek od produkcji energii. Planuje się przedłużyć te środki zaradcze do końca roku.
Szczegóły planu rządowego zakładają tymczasowe obniżenie stawek podatków na energię elektryczną z 5,1 proc. do 0,5 proc., choć tę stawkę zredukowano w lipcu. Po drugie, nieoczekiwane zyski firm energetycznych będą przekierowane jako zwrotu dla konsumentów za opłaty infrastrukturalne.
Hiszpański plan walki z podwyżkami cen zakłada dodatkową pulę uprawnień do emisji CO2 na kwotę 900 mln euro w tym roku (do tej pory 1,1 mld EUR). Przewidziano także limity cen na przeciętny rachunek za gaz dla 10,5 mln gospodarstw domowych. Te rachunki mają być jedynie 4,4 proc. większe (zamiast zakładanych 28 proc.).
Zapowiedzi rządu Hiszpanii wzbudziły protesty przedstawicieli hiszpańskich spółek energetycznych. Wskazywali na negatywny wpływ na zaufanie inwestorów, co może się odbić na planowanych inwestycjach niezbędnych do realizacji celów klimatycznych.
Rosnące ceny prądu zdecydowały: dostawcy energii i kopalnie nie zapłacą nowego podatku