Komisja Europejska zaproponowała zaostrzenie przepisów dotyczących zanieczyszczeń powietrza, wód powierzchniowych i gruntowych oraz oczyszczania ścieków komunalnych. Celem jest wyeliminowanie zanieczyszczenia powietrza do 2050 r. i poprawa stanu zdrowia ludzi.
– Samo zanieczyszczenie powietrza powoduje przedwczesną śmierć prawie 300 000 Europejczyków każdego roku, a proponowane nowe przepisy zmniejszą liczbę zgonów spowodowanych poziomem głównego zanieczyszczenia PM2,5 powyżej wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia o ponad 75 proc. w ciągu dziesięciu lat – czytamy w komunikacie.
Poprawa jakości powietrza
Proponowana rewizja dyrektyw dotyczących jakości powietrza zakłada regularny przegląd norm jakości powietrza. KE proponuje obniżenie o ponad połowę rocznej wartości dopuszczalnej dla głównej substancji zanieczyszczającej – drobnego pyłu zawieszonego (PM2,5).
Osoby, które doznają uszczerbku na zdrowiu z powodu zanieczyszczenia powietrza, będą miały prawo do odszkodowania w przypadku naruszenia unijnych przepisów.
Propozycja KE zakłada, że państwa członkowskie same wprowadzą środki prawne potrzebne do realizacji nowych standardów.
– Dzisiejsza propozycja pomoże osiągnąć radykalną poprawę jakości powietrza w całej Europie do 2030 r., co przyniesie roczne korzyści brutto szacowane na 42 mld euro do 121 mld euro w 2030 r., przy kosztach poniżej 6 mld euro rocznie – czytamy dalej.
Co z gospodarką ściekami?
Propozycja zmian w dyrektywie dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych zakłada dążenie do neutralności klimatycznej tego sektora w 2040 r. i zwiększenie ponownego wykorzystania osadów ściekowych.
KE proponuje też obowiązek odzyskiwania składników odżywczych ze ścieków, nowe normy dotyczące mikrozanieczyszczeń oraz nowe wymogi w zakresie monitorowania mikroplastików. Komisja proponuje też monitorowanie ścieków pod kątem wirusów.
– Ponieważ 92% toksycznych mikrozanieczyszczeń znajdujących się w ściekach UE pochodzi z farmaceutyków i kosmetyków, nowy system rozszerzonej odpowiedzialności producenta będzie wymagał od producentów pokrycia kosztów ich usunięcia – wskazała też Komisja.
Kraje UE mają zostać zobowiązane do śledzenia zanieczyszczeń przemysłowych u źródła, aby zwiększyć możliwości ponownego wykorzystania osadów i oczyszczonych ścieków. Mogą one być wykorzystywane m.in. do odzysku energii.
Przepisy dotyczące odzyskiwania fosforu z osadów ściekowych będą wspierać ich wykorzystanie do produkcji nawozów, co będzie korzystne dla produkcji żywności.
– Szacuje się, że zmiany spowodują wzrost kosztów o 3,8% (do 3,8 mld euro rocznie w 2040 r.) przy korzyściach wynoszących ponad 6,6 mld euro rocznie, przy czym stosunek kosztów do korzyści jest dodatni w każdym państwie członkowskim – uważa Komisja.
Działania na rzecz czystych wód
Komisja proponuje aktualizację wykazów substancji zanieczyszczających wodę, które mają być ściślej kontrolowane w wodach powierzchniowych i gruntowych. Do wykazów zostanie dodanych 25 substancji. Natomiast normy dla 16 substancji zanieczyszczających, które są już objęte przepisami, zostaną zaktualizowane
– Ponadto, wyciągając wnioski z takich incydentów jak masowa śmierć ryb w Odrze, Komisja proponuje obowiązkowe ostrzeżenia w dół rzeki od wystąpienia incydentu – napisano także.
Propozycje Komisji Europejskiej będą przedmiotem obrad Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Założenie jest takie, żeby przepisy wchodziły w życie stopniowo.