Reguła wydatkowa, według której Ministerstwo Finansów wylicza dopuszczalny poziom wydatków państwa, jest zbyt restrykcyjna, uznało MF. Resort zapowiada rozpoczęcie prac na zmianami w regule.
Stabilizująca reguła wydatkowa (SRW) to wzór, według którego liczy się limit dopuszczalnych wydatków państwa w danym roku. Wzór uwzględnia m.in. poziom zadłużenia, inflację i tempo wzrostu PKB. Ideą, jaka przyświecała stworzeniu reguły, było narzucenie dyscypliny w wydatkach sektora finansów publicznych. I stworzenie takiego mechanizmu, który pozwalałby na budowanie antycyklicznej polityki fiskalnej. Antycyklicznej, czyli takiej, która umożliwia np. zwiększanie wydatków w czasie dekoniunktury i ich zmniejszanie, gdy gospodarka ma się świetnie i można oszczędzać.
Łukasz Czernicki, główny ekonomista Ministerstwa Finansów powiedział, że gdyby resort finansów chciał zastosować regułę wydatkową w jej oryginalnym kształcie, to już w przyszłym roku budżet musiałby mieć nadwyżkę. Co oznaczałoby mocną konsolidację fiskalną, która w obecnej sytuacji gospodarczej byłaby szkodliwa.
Czytaj również: Kiedy reguły fiskalne wrócą do UE? Według PIE to nie stanie się prędko
– Zaczęliśmy prace koncepcyjne, zastanawiamy się jak zmienić regułę wydatkową. Zresztą to, co Ministerstwo Finansów robiło w ostatnich latach to było stałe dostosowywanie SRW do zmieniającej się rzeczywistości. Reguła za nią nie nadążała i trzeba było wprowadzać korekty – mówił Łukasz Czernicki.
Ekonomista MF zwracał uwagę, że na forum Unii Europejskiej trwa obecnie dyskusja nad reformą reguł fiskalnych. Ale debata się przedłuża i na jej efekty trzeba będzie poczekać.
– Prawdopodobnie w przyszłym roku będziemy musieli się kierować jeszcze dotychczasowymi regułami UE. Tymczasem nasza SRW jest dużo bardziej ostra i restrykcyjna, niż wynikałoby to z Paktu stabilności i wzrostu. Wiąże nam ręce, wymusza konsolidację. Myślimy więc co zrobić z regułą w perspektywie roku 2024 r. – dodaje ekonomista.
Deficyt wzrośnie, a potem spadnie
Ministerstwo Finansów zaprezentowało nową aktualizację programu konwergencji. To dokument, w którym co roku rząd raportuje do Komisji Europejskiej jak wygląda stan polskich finansów publicznych. W APK Ministerstwo Finansów przedstawia też główne czynniki, jakie mogą wpływać na poziom deficytu i długu publicznego w kolejnych latach.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
Według nowej APK, którą we wtorek (25 kwietnia) przyjął rząd, deficyt sektora finansów publicznych wzrośnie w tym roku do 4,7 proc. PKB z 3,7 proc. PKB w 2022 roku. MF jednocześnie skorygowało prognozy o tzw. naturalne oszczędności. Opierając się na wynikach z poprzednich lat zmniejszyło po prostu plan wydatków o średnią wartość tych oszczędności z poprzednich lat. A konkretnie o 1,1 pkt procentowego. Zatem wynik dla deficytu sektora finansów publicznych na kolejne lata policzony został tak, jakby wydatki były w rzeczywistości mniejsze o 1,1 pkt procentowego PKB, niż wynikałoby to ze stanu gospodarki.
Jak wygląda ścieżka dla deficytu sektora general government pokazuje wykres poniżej.
Równolegle MF podało też prognozy dla długu publicznego. Według tych szacunków dług liczony według metodologii unijnej będzie systematyczne się zwiększał w kolejnych latach.
Metodologia unijna obejmuje nie tylko zadłużenie budżetu centralnego i samorządów, ale też funduszy Banku Gospodarstwa Krajowego, którego formalnie są poza państwowym długiem publicznym, liczony według metodologii krajowej.
Dług publiczny sektora GG do 2026 roku ma się kształtować następująco:
KPO mogłoby przyspieszyć inwestycje
Prognozy dla deficytu i długu ministerstwo sporządziło na bazie swojego scenariusza dla gospodarki, który zakłada m.in. spadek stopniowy inflacji w tym roku przy utrzymaniu dodatniego tempa wzrostu gospodarczego. Szczegóły ministerialnej prognozy makro zawiera ta tabela, zaczerpnięta z prezentacji MF:
Wiceminister finansów Piotr Patkowski powiedział, że scenariusz inflacyjny nie uwzględnia jeszcze kolejnych tarcz w rodzaju pomocy dla rolników, o jakiej ostatnio zdecydował rząd. Jak mówił, dezinflacja powinna postępować, a kluczowe będą ceny żywności w lecie.
– Musimy nanieść poprawkę na nieprzewidziane sytuacje, np. to, jak tarcza się przełoży na odczyty inflacji w okresie letnim, czy to będzie miało wpływ na ścieżkę inflacyjną – mówił wiceminister.
Prognozy MF uwzględniają środki z Krajowego Planu Odbudowy. Kumulacja wypłat ma nastąpić w latach 2024-2025 i w sumie mieć wartość około 1 proc. PKB.
Polecamy także:
- Duży deficyt budżetowy w lutym. Ministerstwo Finansów podało nowe dane
- Rząd zmienia regułę wydatkową w budżecie, przez inflację i wojnę. Znamy szczegóły projektu
- Nadwyżka w budżecie tylko na papierze. Oto wydatki funduszu covidowego
- Mapa wydatków budżetowych. Zobacz, na co rząd chce wydać miliardy [GRAFIKA INTERAKTYWNA]