Każde nowoczesne i otwarte na świat miasto to przede wszystkim ludzie. Miasto musi się nieustannie rozwijać i szukać pomysłów, które przyciągną mieszkańców, przedsiębiorców, turystów i inwestorów. To ważne szczególnie teraz – w dobie pandemii COVID-19.
Świat nie był przygotowany na epidemię, z którą przyszło zmierzyć się wszystkim i której skutki będą odczuwalne jeszcze przez jakiś czas. Jednak dojrzałe ekosystemy gospodarcze nie tylko przetrwają, ale i wyjdą z tej opresji bardziej odporne i lepiej przygotowane na to, co niesie przyszłość. O takim miejskim ekosystemie można mówić w przypadku Krakowa.
Turystyka osłabiona
„Krakowska gospodarka to nie tylko turystyka, ale i inne branże generujące duże obroty, jak np. przemysł, budownictwo, handel, opieka zdrowotna czy działalność naukowa i techniczna, które pomimo, a częściowo nawet dzięki pandemii, bardzo dobrze rozwijały się w 2020 r. Przykładowo, udział sekcji przemysłowej w kontekście przychodów netto to prawie 17 proc., a handlu – już ponad 44 proc.” – zwraca uwagę Jerzy Muzyk, zastępca prezydenta Krakowa.
Tradycyjnie kojarzona z Krakowem branża turystyczna została bardzo osłabiona przez pandemię i zmusiła władze miasta do szukania nowych rozwiązań. Jednym z nich jest program „Bądź turystą w swoim mieście”.
To akcja, która ma pozwolić na odkrywanie swojego miasta na nowo, a także nowatorski pomysł na edukację szczególnie teraz, kiedy zwiedzanie jest w wielu miejscach ograniczone lub niemożliwe. Akcje, takie jak „Bądź turystą w swoim mieście” oraz „A Ty co widzisz w Krakowie?” adresowane do turystów i mieszkańców, uzupełnia także kampania #Zwiedzaj Kraków, której celem jest wsparcie lokalnej branży turystycznej.
Władze Krakowa już w 2019 r. rozpoczęły prace nad nową polityką zrównoważonej turystyki. Niestety kryzys związany z pandemią zmusił miasto do przeprowadzenia ponownej analizy sytuacji, kolejnych wywiadów i badania opinii przedsiębiorców. Kwestia nowego podejścia do turystyki stała się też zagadnieniem, o które poszerzono współpracę miasta z Krakowską Izbą Turystyki, Małopolską Organizacją Turystyczną oraz Polską Organizacją Turystyczną, a także przedstawicielami środowiska naukowego. „Polityka zrównoważonej turystyki Krakowa na lata 2021-2028”, uchwalona w marcu 2021 r., wyznacza nowe kierunki efektywnego zarządzania turystyką w mieście, a jej skutkiem będzie odbudowa turystyki w Krakowie.
Kultura i rozrywka poszkodowane
Obok turystyki, poszkodowana z powodu pandemii jest branża kulturalna i rozrywkowa, która od samego początku dotkliwie odczuwa skutki ograniczeń i zakazów. Sale koncertowe, stadiony i teatry od roku są zamknięte, dlatego miasto postanowiło przenieść sztukę do internetu. Miejska platforma ”VOD Play” zapewnia dostęp do koncertów, spektakli teatralnych, recitali i spotkań z pisarzami z całego świata. Platforma została uruchomiona we wrześniu 2020 roku.
Urząd Miasta Krakowa bardzo szybko zareagował również na problemy lokalnych przedsiębiorców. Jednym z najważniejszych narzędzi wsparcia jest program „Pauza”, skierowany przede wszystkim do mikro i małych przedsiębiorców – właścicieli sklepów, lokali usługowych czy gastronomicznych. W ramach tej pomocy mogą oni liczyć m.in. na ulgi w zakresie czynszu, opłat i podatków lokalnych, w tym za gospodarowanie odpadami czy obniżki stawek opłat związanych z zajęciem terenu pod ogródki kawiarniane. Uruchomione na początku maja 2020 roku Punkty Doradztwa Kryzysowego pozwoliły szybko i sprawnie dotrzeć do firm z informacjami o wsparciu. W ramach miejskiego portalu www.krakow.pl uruchomiono również specjalny serwis dedykowany wszystkim, którzy potrzebują wsparcia lub szczegółowych informacji na temat aktualnej sytuacji w Krakowie.
Kolejne trudne wyzwania
Władze Krakowa uruchomiły pakiet serwisów internetowych, które w czasie pandemii pozwalają mieszkańcom korzystać z oferty lokalnych przedsiębiorców i producentów. Sztandarowym produktem jest strona www.jestemaktywny.krakow.pl. To niezwykle ważna inicjatywa dla budowania lokalnego patriotyzmu gospodarczego i wielkie ułatwienie w czasie, kiedy większość lokali usługowych pozostawała zamknięta. Na czas szczególnych obostrzeń, który przypadł w okresach Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy stworzono serwis www.rynek.krakow.pl, który zastąpił jarmarki organizowane co roku na krakowskim rynku. Wydarzenia te były dla lokalnych producentów żywności, restauratorów czy rzemieślników doskonałą okazją do zaprezentowania swojej oferty handlowej. Internetowe jarmarki to nie tylko możliwość sprzedaży świątecznych potraw, ozdób wielkanocnych, kwiatów czy kompleksowych usług cateringowych. To również inne usługi wielkanocne, takie jak: warsztaty, serwis czy sprzątanie.
Obecny rok przyniósł niestety kolejne trudne wyzwania, w ramach których przedsiębiorcy będą potrzebować wsparcia władz Krakowa. Miasto kontynuuje uruchomiony w zeszłym roku program PAUZA. W jego ramach utrzymana została możliwość odroczenia terminów płatności i zaległości podatkowych. Restauratorzy i prowadzący kawiarnie mogą wystąpić o obniżkę stawek za tzw. ogródki gastronomiczne, ponadto w tym roku wprowadzone zostało także zwolnienie z opłat za koncesje. Podmioty mogą również ubiegać się o ulgi takie jak obniżenie stawek czynszu za wynajem lokali czy aneksowanie umów za dzierżawę targowisk.
„Miasto to ludzie – to być może banalne stwierdzenie w przypadku naszego miasta ma kapitalne znaczenie, bo pracowitość i kreatywność mieszkańców Krakowa przekłada się bezpośrednio na dobrą kondycję naszej gospodarki. Zmotywowani i dobrze wykształceni pracownicy, również w tym trudnym czasie, budują wspólny dobrobyt w wielu branżach. Pod względem przeciętnej liczby zatrudnionych, obok najsilniej reprezentowanych przemysłu i handlu – z około dwudziestoczteroprocentowymi udziałami, warto wskazać np. informację i komunikację (ponad 11 proc.) czy chociażby działalność naukową i techniczną – z prawie czternastoma procentami, mam nadzieję, że wkrótce na właściwie – dwucyfrowe tory, wróci sekcja zakwaterowanie i gastronomia, tradycyjnie nazywana turystyką” – podsumowuje Jerzy Muzyk.
Dzięki wspólnemu wysiłkowi wszystkich mieszkańców, Kraków udowadnia, że jest miastem odpornym nawet na tak wielkie wyzwania jakim jest pandemia i nadal dynamicznie się rozwija.