Rusza proces zmierzający do wydzielenia aktywów węglowych ze spółek energetycznych, które należą do Skarbu Państwa. Ministerstwo Aktywów Państwowych rozpoczęło konsultacje planu transformacji sektora elektroenergetycznego w Polsce.
Uwagi do projektu dokumentu „Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa” można zgłaszać do 28 czerwca.
Wydzielenie aktywów węglowych
Koncepcja transformacji sektora elektroenergetycznego zakłada nabycie przez Skarb Państwa od PGE Polskiej Grupy Energetycznej S.A, Enea S.A., Tauron Polska Energia S.A. spółek zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej w konwencjonalnych jednostkach zasilanych węglem.
Te trzy spółki mają wskazać po jednej spółce, wokół której zintegrują aktywa związane z wytwarzaniem energii elektrycznej z węgla. Nowy węglowy podmiot w spółkach ma być zdolny “do samodzielnego funkcjonowania poza strukturami grupy”.
Przeczytaj też: Polski rząd odkupi od firm najbrudniejsze aktywa węglowe. Tak ten pomysł oceniają eksperci
Wyodrębnione mają zostać jedynie elektrownie węglowe. W strukturze koncernów pozostaną jednostki ciepłownicze i kogeneracyjne, które według planu będą stopniowo zastępowane jednostkami gazowymi. Te z kolei mają być dostosowane do zasilania w przyszłości zeroemisyjnym wodorem.
Co nie zostanie wydzielone?
“Wśród nabywanych aktywów znajdą się również kopalnie węgla brunatnego. Nie będą natomiast nabywane aktywa związane z wydobyciem węgla kamiennego” – informuje Ministerstwo Aktywów Państwowych.
Elektrociepłownie opalane węglem pozostaną w starych spółkach, ponieważ rząd planuje je dostosować do wykorzystania źródeł nisko- i zeroemisyjnych.
Co dalej z PGE, Enea i Tauron?
Spółki te mają według planu nadal działać w oparciu o posiadane aktywa w obszarze dystrybucji, ciepłownictwa, obrotu oraz wytwarzania energii w nisko- i zeroemisyjnych źródłach.
Mają skupić się na zapewnieniu nowych mocy wytwórczych, które zastąpią w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym obecnie eksploatowane jednostki węglowe.
Czytaj też: PGE podsumowuje początek 2021: więcej prądu z węgla, mniej z odnawialnych źródeł
Dziś jest to trudne. Jak czytamy w dokumencie, “wszystkie wyżej wymienione spółki sygnalizują narastające trudności z pozyskiwaniem finansowania. Ich główną przyczyną jest obciążenie aktywami węglowymi, które charakteryzują się pogarszającą się rentownością oraz wysoką ekspozycją na ryzyko regulacyjne”.
Jak wskazuje projekt, potęguje to zmiana polityki kredytowej instytucji finansowych. One w ostatnich latach ograniczały finansowanie aktywów węglowych, a obecnie ograniczają też finansowanie podmiotów zaangażowanych w wytwarzanie energii z takich źródeł.
Według MAP wydzielenie aktywów węglowych “pozwoli ograniczyć ryzyko regulacyjne i klimatyczne spółek sektora elektroenergetycznego”.
“Istotnie zwiększy potencjał spółek do inwestowania m.in. w nowe elektrownie wiatrowe, fotowoltaiczne, gazowe oraz magazyny energii, ponieważ uzyskają one dostęp do szerszej i atrakcyjniejszej oferty instytucji finansowych, zamkniętej dla przedsiębiorstw obarczonych tzw. śladem węglowym” – czytamy w projekcie.
NABE
Nabyte aktywa mają skupić się w jednej grupie kapitałowej ze 100-proc. udziałem Skarbu Państwa. Będzie to Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE).
Według polskiego rządu wydzielenie aktywów węglowych do nowego podmiotu to sposób na bezpieczną oraz dostosowaną do polskich uwarunkowań transformację sektora elektroenergetycznego.
Zdaniem rządu to rozwiązanie zapewni dostępność mocy w systemie energetycznym. Pozwoli graniczyć się do niezbędnych inwestycji odtworzeniowych i stopniowego odstawiania jednostek węglowych przy postępującym wzroście mocy źródeł nisko- i zeroemisyjnych.
Wraz z podłączaniem do KSE nowych nisko- lub zeroemisyjnych źródeł wytwórczych, NABE ma wycofywać z użytkowania eksploatowane bloki węglowe.
NABE będzie w pełni niezależny od dotychczasowych właścicieli. Ma prowadzić jedynie inwestycje utrzymaniowe i modernizacyjne niezbędne do utrzymania sprawności eksploatowanych bloków węglowych.
Po co nam transformacja energetyki?
Coraz wyższe cele klimatyczne, wzrost cen uprawnień do emisji CO2 ( w ciągu dekady wartość uprawnień w systemie handlu uprawnieniami do emisji wzrosła 8-krotnie) i ograniczenie wsparcia dla energetyki węglowej po 2025 roku. To te czynniki według projektu wymuszą “kolejne istotne zmiany sektora elektroenergetycznego”.
Jak pisze rząd w projekcie dokumentu transformacji, Polska energetyka się starzeje, a to kolejny powód, by ją transformować.
“Ponad 70 proc. mocy zainstalowanych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym pochodzi sprzed 30 lat. Ich technologia jest dużo mniej efektywna niż pozwala na to obecny stan techniki (state-of-the-art), ponadto wymagają one relatywnie częstych i kapitałochłonnych remontów. W tym stanie i przy rosnącym zapotrzebowaniu na energię elektryczną potrzebne są wielomiliardowe inwestycje w nowe źródła wytwórcze” – czytamy w projekcie dokumentu.
Ile czasu ma zająć wydzielenie aktywów ze spółek Skarbu Państwa?
Ramy czasowe programu to lata 2021-2022. Reorganizacja wewnętrzna spółek ma zakończyć się w pierwszym kwartale 2022 roku. Wycena wydzielanych spółek ma się dokonać w drugim kwartale 2022 roku. Nabycie przez Skarb Państwa akcji/udziałów w spółkach przewidziano na przełom drugiego i trzeciego kwartału 2022 roku.
Tło
Dziś ponad 95 proc. (23,8 GW) wszystkich sterowalnych źródeł mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym jest własnością spółek z udziałem Skarbu Państwa.
Trzej najwięksi wytwórcy, skupieni w grupach kapitałowych wokół spółek z udziałem Skarbu Państwa, tj. PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., Enea S.A. i Tauron Polska Energia S.A., dysponują niemal 2/3 mocy zainstalowanych i wytwarzają ok. 67 proc. energii elektrycznej w kraju.