Wiek emerytalny w Polsce powinien zostać podniesiony i zrównany dla kobiet i mężczyzn. To jedna z rekomendacji OECD, wydanych przy okazji najnowszego przeglądu polskiej gospodarki.
Przegląd gospodarek swoich krajów członkowskich Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju przeprowadza raz w roku. Dokument o Polsce właśnie został opublikowany.
OECD przedstawia w nim prognozy gospodarcze i daje szereg zaleceń, jakie powinien, według ekonomistów organizacji, wdrożyć rząd.
Gospodarka wyhamuje, inflacja będzie spadać
Zdaniem autorów Economic Survey of Poland 2023 w tym roku wzrost gospodarczy wyraźnie spowolni i wyniesie 0,9 proc. PKB. W przyszłym roku tempo wzrostu ma się odbudowywać (do 2,4 proc. PKB).
Eksperci spodziewają się wyraźnego wyhamowania konsumpcji prywatnej (ma rosnąć o 2 proc. w tym roku w porównaniu do 4,5 proc. z ubiegłego roku) oraz inwestycji. W tym drugim przypadku wzrost ma wyhamować do 1,2 proc. z 6,1 proc. w 2022 r.
Jednocześnie w polskiej gospodarce będzie postępować dezinflacja. Według prognoz OECD inflacja w tym roku spadnie w Polsce do 12,7 proc. z 14,4 proc. w roku poprzednim.
I dopiero w kolejnym jej spadek będzie bardziej dynamiczny. Średnio w 2024 r. będzie to już 4,6 proc. Co i tak, jak podkreśla OECD, jest powyżej celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego. Cel to inflacja na poziomie 2,5 proc. z możliwością odchylenia o punkt procentowy na plus lub minus.
Wojna największym ryzykiem
Ekonomiści OECD nie mają przy tym wątpliwości: spadek tempa wzrostu PKB będzie głębszy, jeśli wojna w Ukrainie będzie się przedłużać. Drugi czynnik ryzyka to utrzymywanie się zakłóceń na rynkach energii. Bo to prowadziłoby do wzrostu i utrwalenia inflacji, na co bank centralny powinien odpowiedzieć podwyżkami stóp procentowych. Co zawsze dławi aktywność gospodarczą.
– Bank centralny powinien nadal dbać o to, aby obecnie podwyższone oczekiwania inflacyjne nie utrwaliły się i być gotowym do dalszych podwyżek stóp procentowych, jeśli będzie to konieczne – napisali ekonomiści OECD w swoim raporcie.
OECD chwali Polskę za przyjęcie dużej liczby uchodźców z Ukrainy, zwraca uwagę, że w Polsce mieszka obecnie ponad milion uchodźców, głównie kobiet z dziećmi
– Zmobilizowano znaczną ilość zasobów publicznych i prywatnych, a uchodźcom zapewniono odpowiednie wsparcie. Wielu z nich zintegrowało się z rynkiem pracy, a około 60 proc. z nich już pracuje, choć często podejmuje pracę tymczasową i wymagającą niskich kwalifikacji – zwracają uwagę autorzy raportu.
OECD: Podnieście wiek emerytalny
Raport zwraca uwagę na sposób, w jaki rząd poprzez politykę fiskalna zarządzał kryzysem wzrostu kosztów życia. Przypomina obniżki VAT na paliwa i energię, a także na żywność. Według prognoz OECD deficyt sektora finansów publicznych wzrósł w ubiegłym roku do 3,5 proc. PKB, a w tym roku powiększy się do 4,9 proc. Niemniej jednak, uważają autorzy raportu, rząd powinien nadal starać się łagodzić skutki rosnącej inflacji, o ile będzie to jeszcze potrzebne.
Autorów dokumentu martwi natomiast stabilność finansów publicznych w dłuższym okresie. Zwracają uwagę, że będzie rosła presja na wzrost wydatków ze względu na starzenie się społeczeństwa. To oznacza wyższe nakłady na ochronę zdrowia i większe wydatki w systemie emerytalnym, co w połączeniu ze zwiększeniem finansowania obronności może negatywnie oddziaływać na długoterminową stabilność finansów publicznych.
Jedna z recept to podwyższenie wieku emerytalnego, co OECD rekomenduje.
– Należy wydłużyć aktywność zawodową, w tym poprzez stopniowe wyrównywanie ustawowego wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet oraz podwyższanie wieku emerytalnego zgodnie ze wzrostem oczekiwanej długości życia w dobrym zdrowiu – napisano w raporcie.
Rząd: Zostajemy przy swoim zdaniu
– Rozumiemy intencje rekomendacji OECD w zakresie podwyższania ustawowego wieku emerytalnego, ale w Polsce wolimy bardziej elastyczne podejście do tej kwestii i pozostawienie decyzji o przejściu na emeryturę seniorom. Lepiej, żeby każdy mógł podjąć indywidualną decyzję, opartą o ocenę własnych możliwości, stanu zdrowia – komentuje zalecenia OECD wiceminister rozwoju i technologii Kamila Król.
Jak mówi, rząd przywrócił w 2017 r. niższy wiek emerytalny odwracając reformę emerytalną poprzedników m. in. po to, żeby chronić osoby słabsze, chore, które nie mogą już dłużej pracować albo nie mogą znaleźć pracy.
– Widać to zresztą w statystykach. Jedynie niecałe 50 proc. osób, które przeszły w tym czasie na emeryturę w okresie do 1 października do 31 grudnia 2017 r. pracowało przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z prawa do emerytury – mówi wiceminister Król.
I dodaje, że rząd przygotował pakiet zachęt do dłuższej pracy. To np. preferencyjne opodatkowanie PIT dochodów osób, które zdecydują się pracować nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego.
OECD: Powołajcie radę fiskalną
Wiceminister Król w rozmowie z 300Gospodarką odniosła się do jeszcze jednej rekomendacji OECD. Organizacja zaleca Polsce utworzenie rady fiskalnej, która – według autorów raportu – zwiększyłaby wiarygodność fiskalną rządu.
OECD te rekomenduje powołanie rady w jasno określonym kontekście: finansowania części wydatków publicznych poza centralnym budżetem państwa. Jak zwraca uwagę organizacja, wydatki te są częścią sektora instytucji rządowych i samorządowych, ale nie są uwzględniane w budżecie, a to on jest omawiany i zatwierdzany przez parlament.
– Wzmocnienie ram budżetowych poprzez przegląd reguł fiskalnych w kontekście reform zarządzania w Unii Europejskiej (UE) oraz ustanowienie rady fiskalnej mogłoby pomóc w utrzymaniu wiarygodności fiskalnej i wspierać lepsze i bardziej przejrzyste zarządzanie finansami publicznymi – napisano w raporcie.
Wiceminister Kamila Król przyznaje, że Komisja Europejska zaproponowała rozszerzenie zadań rad fiskalnych w UE, m.in. o opiniowanie wdrażania planów średniookresowych i – jak mówi – rząd nie wyklucza powołania takiej instytucji w Polsce.
– Podobnie jak inne państwa członkowskie uważamy jednak, że potrzebne jest zachowanie sformułowanie minimalnych standardów dla tych instytucji. Wpływ opinii rad na nadzór finansów publicznych w UE powinien być współmierny do ich wiarygodności i doświadczenia. Komisja Europejska przedstawiła swoje propozycje kierunków reformy zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej w listopadzie 2022 r. w formie komunikatu. Jeszcze nie zapadły żadne decyzje dotyczące tego, jaki będzie kształt tych nowych rozwiązań – mówi wiceminister Król.
Dodaje, że rząd czeka na propozycje legislacyjne Komisji Europejskiej. Zwłaszcza takie, w których KE określi konkretnie, jakie zadania ma wykonywać rada fiskalne i jakie standardy powinna spełniać.
– Dopiero po ich analizie zostanie podjęta ostateczna decyzja, czy w Polsce konieczne jest powołanie nowej instytucji czy poszerzenie zadań już istniejących – mówi Kamila Król.
Polecamy także:
- Robota, nie praca. Wyższy wiek emerytalny budzi opór, gdy zatrudnienie jest złej jakości [WYWIAD]
- Pułapka emerytalna na dwudziestolatków. Jeszcze nie wiedzą, co ich czeka
- Albo wyższy wiek emerytalny, albo bieda-emerytury. Eksperci nie mają wątpliwości
- Minister rozwoju: Nigdy nie dotkniemy wieku emerytalnego
- Rządowy pakiet antyinflacyjny to tylko gest. Polityka fiskalna jest proinflacyjna [Felieton]
- Kiedy reguły fiskalne wrócą do UE? Według PIE to nie stanie się prędko